Ngày 4-1-2018, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 17-CT/TW, “Về lãnh đạo đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019 - 2024”. Theo tinh thần của Chỉ thị, các cấp ủy đảng có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt và tổ chức thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền và các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp chuẩn bị chu đáo và tiến hành tổ chức đại hội đạt kết quả tốt; lãnh đạo công tác tuyên truyền để đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp trở thành đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân; chỉ đạo các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp, bảo đảm mọi điều kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tổ chức đại hội trang trọng, an toàn, tiết kiệm, hiệu quả, đúng tiến độ. Thời gian tiến hành đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở cấp xã hoàn thành trong quý I/2019; ở cấp huyện hoàn thành trong tháng 5-2019; ở cấp tỉnh hoàn thành trong tháng 7-2019. Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ IX sẽ tổ chức vào tháng 9-2019.

Nhận thức rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trong quá trình chuẩn bị đại hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, sự phối hợp tích cực của Nhà nước, cấp ủy địa phương, chính quyền địa phương, các tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp. Cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã tập trung chỉ đạo, tổ chức quán triệt đầy đủ, kịp thời Chỉ thị số 17-CT/TW của Ban Bí thư và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của cấp ủy cấp trên. Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Ban Dân vận Trung ương và các tỉnh ủy, thành ủy trong việc thực hiện công tác nhân sự chủ chốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã ban hành Thông tri số 28/TT-MTTW-BTT, ngày 6-2-2018, “Hướng dẫn đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019 - 2024”; tổ chức Hội nghị giao ban trực tuyến hướng dẫn công tác tổ chức đại hội đến ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện; đồng thời, thường xuyên theo dõi, tăng cường kiểm tra, hướng dẫn công tác tổ chức đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp.

Ban thường trực ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã chủ động tham mưu cho cấp ủy cùng cấp ban hành chỉ thị, văn bản lãnh đạo đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp ở địa phương; phân công các đồng chí trong ban thường trực, lãnh đạo các ban chuyên môn thường xuyên hướng dẫn, giúp đỡ và kiểm tra công tác chuẩn bị đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp dưới trực tiếp; xây dựng kế hoạch đại hội ở cấp mình; hướng dẫn ban thường trực ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp dưới trực tiếp triển khai các công việc chuẩn bị đại hội; tổ chức triển khai tập huấn cho đội ngũ cán bộ chuyên trách về các nội dung đại hội; chọn đơn vị đại hội điểm cấp xã, cấp huyện để rút kinh nghiệm trước khi tổ chức đại hội ở toàn bộ các địa phương còn lại. Bên cạnh đó, ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã xây dựng kế hoạch và đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về đại hội; phát động và tổ chức thực hiện đợt thi đua đặc biệt chào mừng đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ IX với nhiều công trình thiết thực.

Quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội ở các cấp được quán triệt và thực hiện chặt chẽ trên cơ sở bảo đảm đúng nguyên tắc hiệp thương, phối hợp và thống nhất hành động của tổ chức mặt trận; khơi dậy và phát huy các nguồn lực trong nhân dân đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công tác tuyên truyền được quan tâm chỉ đạo với nhiều hình thức phong phú và đến tận địa bàn khu dân cư, như tuyên truyền bằng pa-nô, tranh cổ động; tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; xây dựng các phóng sự tuyên truyền về chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về đại đoàn kết dân tộc và vị trí, vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc... thu hút sự quan tâm của các tầng lớp nhân dân. Bên cạnh đó, các địa phương đã phát động, tổ chức các phong trào thi đua, các hoạt động thiết thực, hiệu quả, hướng về lợi ích của cộng đồng, của nhân dân, như vận động xây dựng và trao tặng Nhà đại đoàn kết; hỗ trợ xóa đói, giảm nghèo; xây dựng các công trình phúc lợi ở địa phương... Cùng với công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã tích cực phát huy vai trò làm chủ của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước, giám sát và phản biện xã hội, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí,... góp phần tăng cường mối liên hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.

Trong xây dựng văn kiện của đại hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã chủ động triển khai việc lấy ý kiến đóng góp rộng rãi của các giới, các giai tầng xã hội, các tổ chức thành viên, các cơ quan trong hệ thống chính trị. Thông qua việc lấy ý kiến góp ý dân chủ, cởi mở, thực chất đã tạo diễn đàn cổ vũ, phát huy tiềm năng, sức mạnh, trí tuệ của các tầng lớp nhân dân cống hiến cho đất nước, góp phần tăng cường sự đồng thuận xã hội. Đến nay, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã nhận được hàng nghìn ý kiến tâm huyết, thẳng thắn, đầy trách nhiệm của đông đảo các tầng lớp nhân dân kiến nghị, góp ý về nhiều nội dung, trong đó có những kiến nghị mong muốn Đảng, Nhà nước có các chính sách cụ thể hơn để tăng cường sức mạnh cho khối đại đoàn kết dân tộc trong giai đoạn tới. Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các ý kiến đề nghị cần tiếp tục bổ sung các giải pháp nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ, có tính sáng tạo, đột phá trong đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong thời kỳ mới, nâng cao hiệu quả vai trò liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện; vai trò chủ trì phối hợp và thống nhất hành động giữa các tổ chức thành viên; đa dạng hóa các hình thức để thu hút, tập hợp và phát huy sức mạnh tổng hợp, vai trò của nhân dân trong các nội dung công tác của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đặc biệt là trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước, phòng, chống tham nhũng; kịp thời kiến nghị, phản ánh với Đảng, Nhà nước về những vấn đề người dân quan tâm để làm tốt hơn nữa vai trò cầu nối giữa Đảng với nhân dân...

Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp ở các địa phương đã được tổ chức với không khí đoàn kết, dân chủ, trang trọng, đổi mới, tiết kiệm, thực hiện đúng chương trình đề ra. Chương trình hành động nhiệm kỳ 2019 - 2024 của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp cơ bản xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trên cơ sở nhận diện những khó khăn, thách thức của địa phương và đất nước. Công tác nhân sự được bảo đảm chặt chẽ; ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa mới chú trọng đến chất lượng và bảo đảm cơ cấu, thành phần theo Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đối với chức danh chủ tịch ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, có 4.514/11.158 đồng chí chủ tịch là ủy viên ban thường vụ đảng ủy cùng cấp, đạt tỷ lệ 40,45%; 5.851/11.158 đồng chí chủ tịch là đảng ủy viên, đạt tỷ lệ 52,43%; 793/11.158 đồng chí chủ tịch là đảng viên trong diện quy hoạch ban chấp hành và thường vụ đảng ủy, đạt tỷ lệ 7,1%. Đối với chức danh chủ tịch ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện, có 608/712 đồng chí chủ tịch ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là ủy viên ban thường vụ cấp ủy, đạt tỷ lệ 85,39%; có 100/712 đồng chí chủ tịch là ủy viên ban chấp hành, đạt tỷ lệ 14,04%. Tất cả 63/63 tỉnh, thành phố (đạt tỷ lệ 100%) đều có đồng chí bí thư hoặc phó bí thư cấp ủy đảng tham gia ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh theo đúng tinh thần Chỉ thị số 17-CT/TW của Ban Bí thư. Tại đại hội cấp tỉnh, các đồng chí lãnh đạo tỉnh ủy, thành ủy và lãnh đạo ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tham dự và có bài phát biểu khẳng định vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội ở địa phương.

Ở cấp Trung ương, ngay sau khi Ban Bí thư Trung ương Đảng cho ý kiến thông qua những nội dung cơ bản tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019 - 2024, các tiểu ban của Đại hội đồng loạt triển khai các bước xây dựng văn kiện, sửa đổi Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, xây dựng đề án nhân sự, triển khai công tác bảo đảm hậu cần và tổ chức tuyên truyền về Đại hội; tổ chức xin ý kiến đóng góp của các ban chuyên môn thuộc Trung ương Đảng; của các đồng chí lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam qua các thời kỳ; của các giới, các tổ chức thành viên, các lãnh đạo, chuyên gia thuộc các bộ, ngành, các cơ quan Trung ương...; đồng thời, tổ chức xin ý kiến bằng văn bản tại đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh của các địa phương. Tư tưởng chủ đạo, xuyên suốt, nhất quán trong quá trình dự thảo báo cáo chính trị lần này đã bảo đảm sự kế thừa và có bổ sung điểm mới, bố cục khái quát, ngắn gọn, mạch lạc, chặt chẽ, rõ nội dung, có những điểm đột phá trọng tâm về mục tiêu và cách thức thực hiện 5 chương trình hành động nhiệm kỳ tới. Trên cơ sở nhận diện đầy đủ những thuận lợi, khó khăn, thời cơ, thách thức, bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xác định trọng tâm, trọng điểm việc phát huy vai trò, quyền và trách nhiệm của mình, nhằm xây dựng và củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Nhìn chung, đến nay, công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp nhiệm kỳ 2019 - 2024 diễn ra thuận lợi, cấp xã, cấp huyện và cấp tỉnh đã hoàn thành đại hội bảo đảm chất lượng, tiến độ theo kế hoạch đề ra. Trong tháng 9-2019, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ tiến hành tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019 - 2024. Với tinh thần “đoàn kết, dân chủ, đổi mới, phát triển”, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; hướng về Đại hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tiếp tục tăng cường đoàn kết các tầng lớp nhân dân ở trong nước, đồng bào ta đang sinh sống ở nước ngoài, cùng đồng tâm nhất trí, mang hết tài năng, trí tuệ và công sức cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc./.