Quang cảnh sau vụ tấn công khủng bố tại sân vận động Manchester Arena. Ảnh: vtv.vn

Nỗi “ám ảnh”

Chỉ trong hai tháng, nước Anh đã phải chứng kiến liên tiếp hai vụ tấn công đẫm máu trên cầu Westminster ở trung tâm London và tại buổi biểu diễn ca nhạc ở Manchester. Tấn công khủng bố là nỗi ám ảnh của châu Âu những năm gần đây và Anh là một trong những nước được cho là luôn đề phòng ở mức cao trước các nguy cơ khủng bố. Tuy nhiên, các hình thức tấn công ngày càng tinh vi và khó lường là những thách thức đối với lực lượng an ninh trong việc ngăn chặn các âm mưu khủng bố.

Kể từ vụ khủng bố được coi là đẫm máu nhất hồi tháng 7-2005 tại hệ thống ga tàu điện ngầm ở London khiến 52 người thiệt mạng, nước Anh hiếm khi phải chứng kiến các vụ tấn công khủng bố nghiêm trọng. Ngày 05-12-2015, một người đàn ông đã dùng dao đâm 2 người tại ga tàu điện ngầm Leytonstone ở thủ đô London, đúng 2 ngày sau khi Anh bắt đầu cuộc không kích đầu tiên vào Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria. Nghi phạm Muhaydin Mire, người gốc Somalia, đã bị phạt tù chung thân. Cảnh sát Anh xác nhận đây là một vụ tấn công khủng bố.

Ngày 22-3-2017, 5 người thiệt mạng và hơn 50 người khác bị thương khi một người đàn ông đâm xe vào người đi bộ trên cầu Westminster - trung tâm thủ đô London. Các nhà điều tra xác định đây là một vụ tấn công khủng bố theo kiểu “con sói đơn độc”, do tên Khalid Mahmood tiến hành. Tính đến thời điểm tháng 3 năm nay, đây được đánh giá là vụ khủng bố nghiêm trọng nhất tại Anh trong hơn một thập niên qua.

Thực tế, từ sau vụ tấn công khủng bố ở Westminster, mức độ đe dọa khủng bố ở Anh đã được giữ ở mức “nghiêm trọng”, cũng có nghĩa là một vụ việc tương tự nhiều khả năng có thể xảy ra. Tuy nhiên, ngày 22-5-2017, nước Anh lại phải chứng kiến một vụ tấn công đẫm máu khác, vẫn là kiểu tấn công nhằm vào các mục tiêu mềm và vẫn là tấn công ở nơi có đông người tụ tập. Đây là điều đáng lo ngại của Anh cũng như phần còn lại của châu Âu khi hình thức tấn công “sói đơn độc” ngày càng nhiều. Những “con sói đơn độc” nguy hiểm vì tính chất đơn lẻ, hành động một mình nên manh mối về âm mưu tấn công của những kẻ khủng bố rất khó bị phát hiện. Giới chuyên gia cảnh báo, những “con sói đơn độc” đã đặt nước Anh cũng như châu Âu vào nguy cơ bị tấn công ở bất kỳ đâu, vào bất kỳ thời gian nào. Điều này càng đúng hơn khi nước Anh và phần còn lại của châu Âu chưa hết bàng hoàng khi buộc phải chứng kiến vụ khủng bố tại sân vận động Manchester Arena.

Đoàn kết quyết tâm diệt trừ tội ác

Gửi lời chia buồn tới gia đình của các nạn nhân xấu số, giới chức Anh bày tỏ sự phẫn nộ trước vụ tấn công khủng bố nhằm vào những người dân vô tội. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Anh A. Rudd nói vụ tấn công là “một cuộc tấn công man rợ, cố ý”. Thủ lĩnh Công đảng Anh J. Corbyn gọi đây là “sự việc kinh hoàng tại Manchester”. Trên mạng xã hội Twitter, tân Thị trưởng Manchester A. Burnham bày tỏ chia buồn với các gia đình mất người thân trong vụ nổ. Về phần mình, Thị trưởng London Sadiq Khan cũng chia buồn cùng gia đình các nạn nhân và nhấn mạnh, London sát cánh cùng Manchester. Tổng Giám đốc Cơ quan tình báo quốc gia Anh (MI5) A. Parker lên án vụ đánh bom là “ghê tởm”, đồng thời nhấn mạnh toàn bộ thành viên của MI5 đang tiếp tục duy trì cảnh giác cao độ, nỗ lực hết sức mình và triển khai nhiều chiến dịch để chiến đấu với chủ nghĩa khủng bố và bảo đảm an toàn cho đất nước.

Thủ tướng Anh T. May ngay lập tức đã chủ trì một cuộc họp của Ủy ban Cobra (Hội đồng xử lý các tình trạng khẩn cấp) của chính phủ Anh. Trong một tuyên bố, Thủ tướng T. May thông báo lực lượng chức năng đang tiến hành “thu thập những chi tiết đầy đủ về sự việc”. Cảnh sát và các cơ quan an ninh đã biết được đặc điểm nhận dạng của nghi phạm trong vụ đánh bom, tuy nhiên, các cơ quan chức năng chưa thể công bố đặc điểm nhận dạng của đối tượng này do quá trình điều tra đang diễn ra. Bà T. May cũng cho biết kẻ này đã một mình thực hiện vụ tấn công, song vẫn chưa rõ có những đối tượng nào khác hỗ trợ trong quá trình chuẩn bị tấn công hay không.

Cũng theo Thủ tướng Anh, nghi phạm đứng đằng sau vụ tấn công này tìm cách gây ra “sự tàn sát cao nhất” bằng cách kích nổ quả bom đặt trong người bên ngoài một trong những lối ra. Bà T. May nhấn mạnh, kẻ tấn công đã chứng tỏ “sự toan tính tàn nhẫn” khi nhằm vào trẻ em. Trước vụ việc đau thương này, Thủ tướng T. May cũng đã thống nhất các chính đảng tại Anh hoãn chiến dịch vận động tranh cử Hạ viện dự kiến diễn ra vào ngày 08-6 tới cho tới khi có thông báo tiếp theo.

Nữ hoàng Anh Elizabeth II cũng đã lên án vụ tấn công khủng bố “gây chấn động trên toàn quốc”. Tuyên bố chính thức của Nữ hoàng cũng hoan nghênh việc người dân của Manchester đã có những phản ứng giàu lòng trắc ẩn và lòng nhân đạo sau vụ tấn công đẫm máu này.

Tại cuộc họp báo sáng 23-5, Cảnh sát trưởng Manchester Ian Hopkins cho biết đến thời điểm này, họ tin rằng vụ tấn công trên là do 1 nam giới tiến hành và lực lượng chức năng đang ưu tiên xác minh xem đối tượng trên hành động đơn lẻ hay có nhiều người khác cùng tham gia. Cảnh sát cho biết thêm, kẻ tấn công đã kích hoạt một thiết bị nổ tự chế trong lúc khán giả đang rời buổi biểu diễn, đồng thời xác nhận đối tượng tấn công đã chết tại hiện trường. Danh tính người đàn ông này hiện chưa được công bố để giúp tiến hành các cuộc điều tra tiếp theo.

Cảnh sát trưởng I. Hopkins cho biết cảnh sát nước này đang mở một cuộc điều tra nhanh và hiện đã triển khai một lực lượng 400 cảnh sát tuần tra trên các tuyến phố của thành phố từ đêm 22-5 sau khi nhận được thông báo về vụ nổ. Hiện cảnh sát Manchester đã phối hợp với lực lượng chống khủng bố của Anh và các cơ quan tình báo Anh để xác định thêm các chi tiết, thông tin liên quan đến kẻ tấn công. Thân nhân những người có mặt tại hiện trường lúc xảy ra vụ nổ được hỗ trợ sử dụng phương tiện truyền thông xã hội để tìm những người thân bị mất tích. Cảnh sát đã thiết lập một số điện thoại khẩn cấp để phản ứng lại vụ tấn công. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại khi có giả thuyết cho rằng, kẻ tấn công dù đã chết nhưng có thể vẫn còn một kẻ bên ngoài chính là kẻ đã làm và cung cấp bom tự chế.

Mối quan ngại về nguy cơ khủng bố dấy lên ở nhiều quốc gia. Nhiều nước tăng cường an ninh cho các sự kiện công cộng. Các lãnh đạo trên thế giới phản ứng mạnh mẽ trước vụ tấn công khủng bố tại Anh. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker nêu rõ đây là nỗi buồn lớn và thể hiện sự đồng cảm sâu sắc nhất với Thủ tướng T. May, cũng như người dân nước này. Ông khẳng định các nước Liên minh châu Âu (EU) sẽ sát cánh bên nước Anh để chống lại những kẻ đang tìm cách phá hủy cuộc sống của người dân. Ông cho rằng những kẻ tấn công đã đánh giá thấp tính kiên cường của Anh và cộng đồng quốc tế, những hành động tấn công hèn nhát đó sẽ chỉ càng thúc đẩy hợp tác của cộng đồng quốc tế trong cuộc chiến chống lại những kẻ đã gây ra những hành vi hèn hạ.

Văn phòng Tổng thống Pháp ra tuyên bố bày tỏ chia buồn với nước Anh và gọi sự việc trên là “vụ khủng bố hèn hạ nhất”. Tuyên bố cho biết, Tổng thống Pháp E. Macron có kế hoạch điện đàm với Thủ tướng Anh T. May cũng như tiếp tục cập nhật về diễn tiến cuộc điều tra vụ tấn công ở Manchester. Thủ tướng Pháp E. Philippe kêu gọi người dân cảnh giác sau tội ác đáng lên án tại Manchester. Trong khi đó, Thủ tướng Đức A. Merkel cũng thể hiện sự “đau buồn và ghê sợ” về vụ khủng bố mới xảy ra tại Anh, đồng thời khẳng định Berlin sẽ luôn “kề vai sát cánh” với London trong cuộc chiến chống khủng bố. Bà A. Merkel nhấn mạnh, vụ khủng bố đẫm máu tại Manchester sẽ chỉ càng tăng cường quyết tâm của Đức trong việc hợp tác với Anh chống lại những phần tử lên kế hoạch và thực hiện những hành động vô nhân tính như vậy.

Tại Moscow, Điện Kremlin cho biết, Tổng thống Nga V. Putin nhấn mạnh: “Chúng tôi kịch liệt lên án tội ác hèn hạ và vô nhân tính này. Chúng tôi mong muốn những kẻ đứng sau vụ việc sẽ không thoát khỏi sự trừng phạt thích đáng”. Người đứng đầu nước Nga cũng khẳng định sẵn sàng thúc đẩy quan hệ hợp tác chống khủng bố với các đối tác Anh, cả trên cơ sở song phương và trong khuôn khổ các nỗ lực quốc tế rộng lớn hơn.

Trong tuyên bố ra cùng ngày, Bộ An Ninh Nội địa Mỹ cho biết sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình tại Manchester. Tuyên bố nêu rõ hiện chưa có thông tin cho thấy có mối đe dọa cụ thể nào đối với các sự kiện biểu diễn âm nhạc tại Mỹ, nhưng an ninh có thể được tăng cường trong và ngoài các địa điểm công cộng khi giới chức nước này bổ sung các biện pháp đề phòng. Trong một thông báo, Thống đốc bang New York A. Cuomo cho biết, ông chỉ thị tăng cường các lực lượng tuần tra tại “các vị trí nhạy cảm” bao gồm sân bay và ga điện ngầm. Ông nhấn mạnh sự việc dường như là hành động của khủng bố nhằm vào sự kiện âm nhạc thu hút hàng nghìn thanh thiếu niên là một vụ tấn công đáng lên án nhằm vào những giá trị của con người. Quan chức này bày tỏ New York sẽ sát cánh cùng người dân Anh và các nước trên thế giới trong cuộc chiến chống khủng bố.

Phát biểu tại một cuộc họp báo ngày 23-5, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Y. Suga tuyên bố: “Nếu đây là một vụ khủng bố, Chính phủ Nhật Bản sẽ không dung thứ cho hành động như vậy và kiên quyết lên án vụ việc”. Chính phủ Nhật Bản cũng bày tỏ tinh thần đoàn kết với người dân Anh trong giờ phút đau thương này. Bộ Ngoại giao Singapore lên án sự việc khiến nhiều người dân vô tội thương vong, đồng thời bày tỏ chia buồn sâu sắc tới gia đình các nạn nhân và mong những người bị thương sớm bình phục. Bộ này cũng cho biết, đến nay chưa nhận được thông tin có bất cứ công dân Singapore nào tại Anh bị ảnh hưởng trực tiếp hoặc bị thương trong vụ việc trên.

Trên mạng xã hội Twitter, Thủ tướng Ấn Độ N. Modi cũng lên án mạnh mẽ vụ việc và bày tỏ đau buồn với gia đình các nạn nhân xấu số trong thảm kịch trên. Về phần mình, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng gửi lời chia buồn sâu sắc tới những nạn nhân vô tội. Cùng ngày 23-5, ngay sau cuộc gặp chớp nhoáng với Điều phối viên chống khủng bố của mình, Thủ tướng Australia M. Turnbull đã cắt ngang cuộc họp quốc hội để thông báo với các nghị sỹ về vụ tấn công trên. Tại Sydney, ông M. Turnbull lên án vụ mạnh mẽ hành động khủng bố này, cho rằng hệ thống an ninh ở châu Âu đang thực sự có vấn đề khi liên tiếp để xảy ra các vụ tấn công khủng bố trong thời gian vừa qua, đồng thời không quên nhắc nhở các cơ quan an ninh nước này nâng cao cảnh giác.

Có thể thấy, một sự kiện văn hóa, mục tiêu mềm, một lần nữa lại là mục tiêu của một vụ tấn công khủng bố, cách thức mà những kẻ khủng bố thường áp dụng thời gian gần đây nhằm gây sát thương ở mức cao nhất. Báo động nguy cơ khủng bố ở Anh đã được nâng từ mức “đáng kể” lên mức “nghiêm trọng” kể từ tháng 8-2014 nhằm đối phó nguy cơ những từ những đối tượng cực đoan người Anh tham chiến cho IS tại Iraq và Syria. Đây là mức cảnh báo cao thứ hai và điều này đồng nghĩa một vụ tấn công khủng bố có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Không chỉ là tấn công nhằm vào mục tiêu mềm như sân vận động hay tàu điện ngầm, cơ quan an ninh Anh cũng mới đưa ra cảnh báo các sân bay và nhà máy điện nguyên tử của nước này đang có nguy cơ cao bị tấn công khủng bố. Nhiều nguồn tin tình báo cho biết, IS và các nhóm khủng bố khác đã tìm ra cách đặt chất nổ vào các máy tính xách tay và điện thoại di động để có vượt qua hàng rào an ninh tại các sân bay ở Anh. Như vậy, nếu vụ đánh bom trong đêm 22-5 được xác nhận là một vụ tấn công khủng bố, điều này có nghĩa nước Anh sẽ gặp rất nhiều thách thức trong việc ngăn chặn những vụ tấn công như vậy./.