Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ dự án “Tăng cường năng lực quyết định và giám sát ngân sách của các cơ quan dân cử Việt Nam” do Chương trình phát triển Liên hợp quốc tài trợ.

Phát biểu khai mạc, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh Việt Nam, Lào, Campuchia là ba nước anh em, có quan hệ truyền thống, gắn bó, hữu nghị đặc biệt và cùng đang trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong quá trình chuyển đổi, mỗi nước đã đạt được những thành tựu kinh tế, xã hội quan trọng. Tuy nhiên cần phải tiếp tục đổi mới, cải cách hệ thống chính sách, nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý ngân sách Nhà nước để đáp ứng yêu cầu ổn định kinh tế vĩ mô, phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng hội nghị là cơ hội tốt để trao đổi về quan điểm ở cấp hoạch định chính sách và kinh nghiệm trong quản lý ngân sách Nhà nước nói chung, tập trung vào những nội dung như chính sách tài khóa, phân cấp quản lý ngân sách Nhà nước; sự phối hợp giữa các cơ quan Quốc hội trong hoạt động giám sát ngân sách Nhà nước; kinh nghiệm quản lý ngân sách của các nước đang phát triển và những vấn đề đặt ra cho cả 3 nước.

Để mỗi nước có thể đưa ra các giải pháp phù hợp trong hoạt động quản lý ngân sách nhà nước một cách thực chất hơn, làm tốt hơn chức năng quyết định và giám sát ngân sách của Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu tập trung trao đổi các bài học kinh nghiệm, đặc biệt là các nguyên nhân và giải pháp đã và đang áp dụng ở các nước. Đó là những thông tin bổ ích, có ý nghĩa quan trọng để các cơ quan Quốc hội 3 nước nghiên cứu một cách toàn diện, sâu sắc hơn nhằm hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách tài chính ngân sách nói chung và hoạt động giám sát tài chính ngân sách nói riêng phù hợp với thể chế chính trị của từng nước và với các thông lệ quốc tế. Kết quả hội nghị sẽ được phía Việt Nam nghiên cứu, sử dụng để góp phần vào việc xem xét, sửa đổi các quy định pháp luật về tài chính ngân sách trong thời gian tới.

Tiến sỹ Souvanpheng Boupphanouvong, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Kế hoạch và Tài chính của Quốc hội Lào cho biết cần tiếp tục có cơ chế hợp tác chặt chẽ, liên tục hơn nữa giữa các Ủy ban có liên quan của Quốc hội ba nước trong việc tăng cường hoạt động giám sát tài chính, ngân sách. Đối với Quốc hội Lào, ba nội dung đang được chú trọng là khuyến khích các hoạt động kiểm toán; quản lý hiệu quả đầu tư của Nhà nước; quản lý và phân chia nguồn vốn từ Trung ương đến địa phương và các cơ quan liên quan.

Đặc biệt nhấn mạnh vai trò kiểm tra và giám sát của Quốc hội, ông Sman Teath, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Tài chính, Ngân hàng và Kiểm toán Quốc hội Campuchia cho rằng, đây là một trong ba vai trò quan trọng trong việc đảm bảo “cân bằng nguồn lực” để tiến tới xây dựng Nhà nước pháp quyền. Cơ quan lập pháp phải có vai trò quan trọng nhằm bảo đảm ngân sách quốc gia đáp ứng được yêu cầu xã hội, được sử dụng hiệu quả, minh bạch, có tính trách nhiệm cao và tiết kiệm.

Để có cái nhìn tổng quan về chính sách tài khóa của ba nước đồng thời rút ra những bài học kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, ngân sách, hội nghị tập trung một số nội dung chủ yếu gồm định hướng đổi mới và những thách thức đặt ra về chính sách tài khóa, phân cấp ngân sách; mối quan hệ phối hợp giữa kiểm toán Nhà nước và các cơ quan của Quốc hội trong hoạt động giám sát ngân sách nhà nước; bẫy thu nhập trung bình; kinh nghiệm giám sát, quản lý tài chính ngân sách đối với các nước đang phát triển.

Các đại biểu đã đi sâu phân tích, đánh giá kinh nghiệm về phân cấp, nhiệm vụ thu và chi ngân sách; vai trò chính quyền địa phương và mối quan hệ giữa Trung ương - địa phương trong quá trình cải cách ngân sách; cân đối tài khóa giữa các cấp chính quyền. Đây là những kinh nghiệm quý, hữu ích trong việc xem xét, nghiên cứu để tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống pháp luật về lĩnh vực tài chính, ngân sách cho Việt Nam, Lào, Campuchia trong tình hình mới./.