TCCSĐT - Ngày 23-7, Bộ trưởng Ngoại giao 10 nước ASEAN và các bên đối tác đã tham dự Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) lần thứ 17, trong khuôn khổ AMM 43. Tại Hội nghị, các bộ trưởng nhấn mạnh, hòa bình, ổn định và hợp tác, phát triển là mục tiêu và nguyện vọng chung của các nước trong khu vực; thịnh vượng tiếp tục là xu thế chủ đạo trong quan hệ giữa các quốc gia.

Các bộ trưởng hoan nghênh những tiến triển tích cực trong quá trình liên kết khu vực và xây dựng Cộng đồng ASEAN, nhất là những quyết định quan trọng đạt được tại Hội nghị cấp cao ASEAN 16. Các nước khẳng định ủng hộ ASEAN tiếp tục đóng vai trò chủ chốt trong việc thúc đẩy hợp tác và đối thoại, xây dựng lòng tin; đồng thời nhấn mạnh cần phát huy hơn nữa hiệu quả của các cơ chế bảo đảm và công cụ hiện có vì hòa bình và an ninh khu vực.

Chia sẻ về cấu trúc khu vực đang định hình, các nước tham gia ARF bày tỏ sự ủng hộ đối với vai trò trung tâm của ASEAN, hoan nghênh nỗ lực của ASEAN trong việc thúc đẩy sự tham gia gắn kết của các đối tác vào tiến trình hợp tác khu vực, trong đó có việc thu xếp sẽ mời Nga và Mỹ tham gia vào Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS).

Các bộ trưởng cũng hoan nghênh việc ASEAN tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng mở rộng (ADMM+) đầu tiên với 8 đối tác vào năm 2010. Điều đó nhấn mạnh Hội nghị này có tầm quan trọng như một cơ chế bổ trợ tích cực cho ARF.

Về tình hình khu vực, các bộ trưởng bày tỏ quan ngại sâu sắc về vụ chìm tàu Chơnan ngày 26-3-2010; bày tỏ lời chia buồn với Chính phủ và người dân Hàn Quốc về tổn thất về người; kêu gọi các bên liên quan kiềm chế và nỗ lực giải quyết hòa bình; sớm nối lại đàm phán 6 bên nhằm mục tiêu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên vì hòa bình và ổn định lâu dài trên bán đảo Triều Tiên cũng như của khu vực.

Về vấn đề Biển Đông, các bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông, khuyến khích việc tất cả các bên liên quan tiếp tục kiềm chế và thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin trong khu vực này. Các bộ trưởng khẳng định, ủng hộ việc triển khai hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên liên quan ở Biển Đông và việc các bên tôn trọng tự do hàng hải và tự do hàng không bên trên Biển Đông như đã được quy định trong các nguyên tắc đã được luật pháp quốc tế thừa nhận. Các bộ trưởng hoan nghênh cam kết của tất cả các bên liên quan muốn giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với tinh thần của Tuyên bố về Ứng xử của Các bên ở Biển Đông DOC và các nguyên tắc đã được thừa nhận của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS 1982).

Về tương lai của tiến trình ARF, các bộ trưởng nhấn mạnh, ARF cần tiếp tục giữ vai trò là diễn đàn chủ đạo đối thoại về các vấn đề chính trị và an ninh khu vực với ASEAN ở vị trí trung tâm; đồng thời tiếp tục là bộ phận quan trọng trong quá trình hình thành cấu trúc khu vực.

Tại Diễn đàn này, các bộ trưởng đã nhất trí thông qua Chương trình hành động Hà Nội nhằm thực hiện Tuyên bố Tầm nhìn ARF với mục tiêu và biện pháp cụ thể hướng tới xây dựng một khu vực ARF hòa bình, ổn định và thịnh vượng vào năm 2020. Các bộ trưởng đã thông qua danh mục 17 hoạt động hợp tác cho năm giữa kỳ tiếp theo 2010-2011. Các nước cũng nhất trí thời gian tới, ARF sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác hướng tới tình hình triển khai ngoại giao phòng ngừa song song với các biện pháp xây dựng lòng tin. Các bộ trưởng sẽ tiếp tục cải tiến phương thức và nâng cao hiệu quả hoạt động của diễn đàn; tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin và đề cao tính minh bạch về chính sách; thúc đẩy hợp tác ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thồng, cũng như khuyến khích sự tham gia sâu rộng hơn nữa của các quan chức quốc phòng trong diễn đàn.

Các bộ trưởng đánh giá những đóng góp quan trọng của ARF trong 15 năm qua về các vấn đề an ninh, nhất là an ninh phi truyền thống, thúc đẩy xây dựng lòng tin giữa các nước trong khu vực; nhấn mạnh ARF cần tiếp tục hoạt động trên các nguyên tắc cơ bản, đẩy mạnh hợp tác trên những lĩnh vực cùng chung lợi ích. Các bộ trưởng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng và yêu cầu thúc đẩy thực hiện hiệu quả các văn kiện liên quan duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực như TAC, Hiệp ước Khu vực phi vũ khí hạt nhân Ðông - Nam Á (SEANWFZ), Tuyên bố về Cách ứng xử của các bên ở Biển Ðông (DOC). Các bộ trưởng cũng trao đổi ý kiến về tình hình Bán đảo Triều Tiên, Áp-ga-ni-xtan, Trung Ðông..., mong muốn các bên liên quan sớm đạt được các biện pháp giải quyết các vấn đề trên cơ sở đối thoại hòa bình. Kết thúc diễn đàn, các bộ trưởng đã thông qua Tuyên bố Tầm nhìn ARF, khẳng định ARF tiếp tục đóng góp tích cực cho hòa bình và ổn định ở khu vực.

Qua 15 năm phát triển, ARF đã đạt được những thành tựu cơ bản. Đó là tăng cường và tạo dựng được lòng tin trong khu vực, tranh thủ được sự tham gia và hợp tác của các đối tác ngoài khu vực, nhất là các nước lớn, nhờ đó thúc đẩy một số hoạt động hợp tác giúp khu vực ứng phó tốt hơn với các thách thức an ninh mới nổi lên, nhất là các thách thức an ninh phi truyền thống. Việc thông qua Tuyên bố Tầm nhìn ARF đã giúp ARF phát huy các kết quả đạt được trong 15 năm qua. Bên cạnh đó, Diễn đàn cũng đã xây dựng được một số cơ chế và khuôn khổ nhằm tăng cường khả năng ứng phó nhanh hơn đối với các thách thức nổi lên như cơ chế Bạn của Chủ tịch ARF (FOC), Nhóm các nhân vật nổi tiếng và các chuyên gia (EEP).

Kết thúc Diễn đàn ARF-17, Chủ tịch Hội nghị đã ra Tuyên bố Chủ tịch ARF-17 về kết quả của Diễn đàn./.