TCCSĐT - Sau 5 ngày làm việc hết sức khẩn trương, chiều nay, 23-7-2010, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình, Hà Nội, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 43 (AMM-43), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) lần thứ 17 và gần 20 hội nghị sau Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao và các hội nghị liên quan đã thành công tốt đẹp.

Tại các hội nghị, các bộ trưởng đã thảo luận và trao đổi thẳng thắn nhiều vấn đề khác nhau mà các bên cùng quan tâm, trong đó tập trung vào việc đẩy nhanh tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN và thúc đẩy đối thoại, tăng cường hòa bình và ổn định khu vực.

Đẩy nhanh tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN:

Các bộ trưởng khẳng định, ASEAN đã đạt được những tiến bộ quan trọng trong nỗ lực hướng tới việc xây dựng Cộng đồng ASEAN trên cả 3 trụ cột và quyết tâm đẩy nhanh việc thực hiện hiệu quả Lộ trình xây dựng cộng đồng ASEAN, thúc đẩy hơn nữa văn hóa thực thi trong tất cả các thỏa thuận của ASEAN; khẳng định lại cam kết mạnh mẽ nhằm thực hiện Cộng đồng ASEAN vào năm 2015, một cộng đồng gắn kết về chính trị, hội nhập về kinh tế và có trách nhiệm về xã hội.

Các bộ trưởng cũng khẳng định lần nữa quyết tâm đưa Hiến chương ASEAN đi vào cuộc sống ở mọi khía cạnh, thông qua việc hoàn thành một khuôn khổ pháp lý hoàn chỉnh vào thời gian sớm nhất, bảo đảm bộ máy tổ chức mới hoạt động hiệu quả và phương thức hoạt động không ngừng được cải tiến.

Tại Hội nghị, các bộ trưởng cũng đã hoan nghênh các nỗ lực của Ủy ban Liên Chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) trong việc hoàn thiện Kế hoạch công tác 5 năm (2010 - 2015), văn kiện đề ra các chương trình và biện pháp thực tiễn phù hợp để AICHR thực thi các chức năng và nhiệm vụ của mình. Đồng thời, các bộ trưởng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hoạt động hiệu quả của AICHR và mối quan hệ thích hợp với AICHR của Ủy ban ASEAN về thúc đẩy và bảo vệ quyền phụ nữ và trẻ em (ACWC) cũng như các cơ quan chuyên môn khác của ASEAN về quyền con người phù hợp với các điều khoản tham chiếu của AICHR. Cũng trong nỗ lực hướng tới một cộng đồng lấy người dân làm trung tâm, các bộ trưởng đã nhất trí xây dựng Kế hoạch Tuyên truyền chung trên cơ sở kết hợp với kế hoạch tuyên truyền trên 3 trụ cột giúp người dân nâng cao nhận thức và tham gia nhiều hơn vào quá trình xây dựng cộng đồng.

Tại các hội nghị bộ trưởng ngoại giao trước, các bộ trưởng đã thông qua các nguyên tắc hướng dẫn việc tiến hành cứu trợ khẩn cấp đối với công dân ASEAN gặp nạn do xung đột hoặc khủng hoảng ở nước thứ ba và Tuyên bố ASEAN về bảo vệ và thúc đẩy quyền của người lao động nhập cư. Tại Hội nghị lần này, các bộ trưởng đã nhất trí xây dựng Tuyên bố về Cứu trợ nhân đạo đối với người và tàu thuyền bị nạn trên biển. Điều này một lần nữa thể hiện tinh thần tương trợ lẫn nhau trong ASEAN.

Bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN:

Các bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang được định hình. Để đạt được điều này, các bộ trưởng nhất trí cho rằng, cần tăng cường các nỗ lực đẩy nhanh hội nhập và xây dựng Cộng đồng ASEAN trong khi vẫn chủ động mở rộng và tăng cường quan hệ đối ngoại của ASEAN; tăng cường vai trò của ASEAN với tư cách là động lực thúc đẩy chính trong các cơ chế khu vực hiện tại. Bởi việc, xây dựng Cộng đồng ASEAN sẽ đóng góp để xây dựng một cộng đồng trong khu vực rộng lớn hơn.

Các bộ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng chiến lược và kế hoạch trong quan hệ với các bên đối thoại thông qua các khuôn khổ ASEAN+1một cách toàn diện, nhằm làm cho những mối quan hệ này ngày càng đi vào thực chất hơn. Các bộ trưởng khẳng định, việc thỏa thuận tổ chức Hội nghị Cấp cao ASEAN+1 với một số đối tác trong năm nay bên cạnh các hội nghị hằng năm hiện có, sẽ giúp tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác của ASEAN.

Tại các hội nghị, các bộ trưởng hoan nghênh ý định của Nga và Mỹ trở thành thành viên của Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS). Các bộ trưởng cũng đã nhất trí khuyến nghị lên các Nhà Lãnh đạo ASEAN tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 17 sẽ được tổ chức từ ngày 28 đến 30-10-2010 tại Hà Nội; chính thức đưa ra quyết định mời Nga và Mỹ tham gia EAS thông qua những cách thức và vào thời điểm phù hợp. Với quyết định này, ASEAN một lần nữa thể hiện vai trò là động lực chính trong thúc đẩy hơn nữa đối thoại và hợp tác vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực. Các bộ trưởng một lần nữa tái khẳng định về một cấu trúc khu vực cần có tính thu nạp và có thể duy trì tình trạng cân bằng động của khu vực. Song cũng khẳng định lại các nguyên tắc chỉ đạo của các nhà lãnh đạo rằng, bất kỳ khuôn khổ hoặc quá trình khu vực mới nào cũng phải bổ trợ hoặc dựa trên các cơ cấu khu vực sẵn có và trên nguyên tắc lấy ASEAN làm trung tâm.

Tăng cường hòa bình và ổn định khu vực:

Các bộ trưởng khẳng định lại cam kết mạnh mẽ trong việc duy trì hòa bình và an ninh khu vực, nhất trí tiến hành các biện pháp hoạt động một cách chủ động nhằm thúc đẩy đối thoại và hợp tác cũng như phát huy vai trò của các công cụ và cơ chế liên quan.

Tại Hội nghị, Ca-na-đa và Thổ Nhĩ Kỳ đã tham gia TAC và Nghị định thư thứ 3 sửa đổi Hiệp ước được ký kết để tạo điều kiện EU/EC có thể tham gia vào TAC trong một tương lai gần. Các bộ trưởng đã thông qua Kế hoạch Hành động Hà Nội thực hiện Tuyên bố Tầm nhìn ARF, nhằm thúc đẩy ARF với tư cách là diễn đàn chủ chốt về đối thoại và hợp tác chính trị và an ninh trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Các bộ trưởng cho rằng, Hội nghị Bộ trưởng Quốc Phòng ASEAN với các nước đối thoại sẽ là diễn đàn hữu ích để thúc đẩy đối thoại và hợp tác khu vực về các vấn đề an ninh quốc phòng. Tại Hội nghị này, các bộ trưởng đã ủng hộ việc thành lập một cơ chế hợp tác giữa các cơ quan an ninh nội địa của các quốc gia thành viên ASEAN.

Phát biểu tại Lễ bế mạc Hội nghị AMM-43, ARF-17, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm khẳng định, chúng ta cần có những nỗ lực lớn hơn và tiến hành các biện pháp cụ thể để biến tầm nhìn thành hành động. Chúng ta cần có những hành động, biện pháp cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN một cách hiệu quả và đúng tiến độ. Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình, hợp tác chặt chẽ với các nước thành viên ASEAN thực hiện các nhiệm vụ chung trong thời gian còn lại của năm trên cương vị Chủ tịch ASEAN cũng như trong các năm sắp tới./.