Tại hội nghị, hai bên nhất trí cho rằng kể từ sau Phiên họp lần thứ 11 (tháng 9-2018) đến nay, mối quan hệ Việt Nam - Trung Quốc về tổng thể duy trì xu thế phát triển tích cực: giao lưu cấp cao được duy trì bằng các hình thức linh hoạt, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình điện đàm, trao đổi thư, điện mừng; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dự một số diễn đàn kinh tế tại Trung Quốc, cùng Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường điện đàm về hợp tác phòng, chống COVID-19; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm chính thức Trung Quốc và có nhiều chuyến thăm, trao đổi của lãnh đạo hai nước.

Hợp tác giữa các bộ, ngành, đặc biệt là giao lưu địa phương phát triển cả về số lượng tham gia, lĩnh vực hợp tác và ngày càng đi vào chiều sâu. Hợp tác về thương mại tuy bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nhưng trong 6 tháng đầu năm 2020 vẫn tăng trưởng 4,5%, nhiều mặt hàng có ưu thế của Việt Nam như sữa, măng cụt đã đến với thị trường Trung Quốc; đầu tư trực tiếp - FDI của Trung Quốc tại Việt Nam năm 2019 có bước tăng trưởng lớn, hiện đứng thứ 7 trong tổng số 132 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư vào Việt Nam.

Trước khi dịch COVID-19 bùng phát, Trung Quốc liên tục nhiều năm liền dẫn đầu về lượng du khách quốc tế đến Việt Nam, trong khi đó Việt Nam là một trong những nước ASEAN có số lượng du khách đến Trung Quốc lớn nhất. Hai bên đã triển khai hợp tác, ủng hộ lẫn nhau trong phòng, chống dịch COVID-19. Các hoạt động giao lưu nhân dân tiếp tục được triển khai. Hai bên đã tiến hành nhiều hoạt động nhân kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1950 - 2020).

Bên cạnh đó, sự hợp tác giữa hai nước vẫn còn một số vấn đề tồn tại như: tình trạng nhập siêu của Việt Nam từ Trung Quốc; một số dự án do Trung Quốc đầu tư, nhận thầu ở Việt Nam và việc triển khai các khoản vay ưu đãi, viện trợ không hoàn lại của Trung Quốc dành cho Việt Nam tiến triển còn chậm tuy được hai bên quan tâm. 

Tại Hội nghị, hai bên đi sâu trao đổi và xác định một số trọng tâm công tác thời gian tới nhằm thúc đẩy mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc phát triển bền vững. Hai bên nhất trí thúc đẩy tổ chức các chuyến thăm cấp cao khi điều kiện cho phép và duy trì tiếp xúc bằng những hình thức phù hợp khi tình hình dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp; triển khai hiệu quả hợp tác giữa hai Đảng; phát huy vai trò quan trọng của hai Bộ Ngoại giao trong việc điều phối, thúc đẩy quan hệ hai nước; triển khai tốt các cơ chế giao lưu, hợp tác trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, thực thi pháp luật; trao đổi kinh nghiệm và triển khai hợp tác về phòng, chống dịch COVID-19, nối lại các chuyến bay thương mại, tạo thuận lợi cho việc qua lại về người và hàng hóa; tiếp tục triển khai các hoạt động kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. 

Hai bên nhất trí tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực kinh tế - thương mại, đầu tư phát triển bền vững. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị Trung Quốc tạo điều kiện để hoạt động thương mại Việt - Trung, trong đó có thương mại biên giới, được triển khai thuận lợi; nhập khẩu nhiều hơn nữa các mặt hàng có ưu thế của Việt Nam, nhất là nông sản phẩm; khuyến khích doanh nghiệp Trung Quốc đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường; chỉ đạo giải quyết triệt để các vướng mắc, tồn đọng tại một số dự án hợp tác. Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị khẳng định sẽ thúc đẩy các cơ quan chủ quản xem xét tích cực các đề xuất của Việt Nam.

Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực khoa học - công nghệ, môi trường, giao thông - vận tải, nông nghiệp, y tế; mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, du lịch và giao lưu nhân dân; tăng cường ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương. 

Hai bên đã trao đổi toàn diện về vấn đề biên giới lãnh thổ. Về biên giới trên đất liền, hai bên đánh giá tình hình cơ bản ổn định, quản lý tốt đường biên, mốc giới và các cặp cửa khẩu, thúc đẩy hoạt động kinh tế biên giới, kể cả trong thời gian dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp. Hai bên nhất trí tăng cường phối hợp trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới, nghiêm túc tuân thủ các quy định của ba văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền và các thỏa thuận liên quan. 

Về vấn đề trên biển, hai bên ghi nhận những kết quả đạt được của 10 cuộc đàm phán liên quan đến phân định và hợp tác cùng phát triển trên biển được tiến hành từ sau Phiên họp lần thứ 11 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương đến nay; ghi nhận các thành quả về sự hợp tác trong lĩnh vực ít nhạy cảm trên biển. Hai bên đã trao đổi thẳng thắn về tình hình trên biển thời gian qua và những điểm còn khác biệt về vấn đề trên biển.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã nêu quan ngại trước những diễn biến phức tạp ở Biển Đông gần đây; đề nghị hai bên kiểm soát tốt bất đồng trên biển, không có hành động làm phức tạp tình hình, mở rộng tranh chấp; tôn trọng các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam, duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông. Hai bên nhất trí tuân thủ nhận thức chung cấp cao và Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc; tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982; thúc đẩy các cơ chế đàm phán về vấn đề trên biển đạt kết quả thực chất; thực hiện toàn diện, hiệu quả DOC; thúc đẩy đàm phán COC sớm đạt kết quả thực chất. 

Hai bên đánh giá phiên họp thành công tốt đẹp, đạt nhiều thành quả cụ thể, nhất trí sau phiên họp sẽ trao cho nhau danh mục các vấn đề cần phối hợp thúc đẩy để giải quyết trong thời gian tới./.

Linh Anh (tổng hợp)