Thế giới: Vấn đề - Sự kiện

Kinh tế Anh và những vấn đề liên quan

Nguyễn Nhâm
22:11, ngày 04-03-2013
TCCSĐT - Theo báo cáo của Hãng đánh giá tín nhiệm quốc tế Moody's ra ngày 23-2, vị trí xếp hạng của Anh đã bị hạ một bậc từ AAA xuống AA1 với triển vọng kinh tế tăng trưởng yếu. Moody's cho rằng, nợ công của Anh đang ngày càng tăng cao, trong khi bảng cân đối kế toán của Chính phủ lại diễn biến xấu đi. Tình trạng này khó có thể đảo ngược trước năm 2016.
Trong thông cáo đưa ra cùng ngày, Moody's cho biết, nguyên nhân chính khiến Anh bị hạ mức tín nhiệm là do nền kinh tế của "đảo quốc sương mù" được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng thấp trong những năm tới cho dù đã có những điểm mạnh về cơ cấu kinh tế. Moody's cũng nhận định chương trình cắt giảm nợ của Anh sẽ còn phải đối mặt với nhiều thách thức và nước này chưa thể giải quyết được các khoản nợ lớn trước năm 2016. Theo số liệu do Cơ quan thống kê quốc gia (ONS) công bố ngày 21-2-2013, nợ công của Anh hiện đã lên tới gần 1.163 tỷ bảng (xấp xỉ khoảng 1.861 tỷ USD), tương đương với 73,8% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Việc bị hạ mức tín nhiệm xuống một bậc có nghĩa là Anh sẽ gặp khó khăn hơn trong việc vay nợ trên các thị trường quốc tế. Đây là lần đầu tiên Anh bị tụt mức xếp hạng tín nhiệm AAA kể từ khi nước này bắt đầu được Moody's và Standard & Poor’s (S&P) xếp hạng tín nhiệm vào năm 1978.

Tăng trưởng suy giảm

Ngay từ cuối năm 2012, trong báo cáo về "Triển vọng kinh tế thế giới", Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã hạ mức dự báo tăng trưởng nền kinh tế Anh từ 0,2% xuống âm 0,4%. IMF cho biết, đây là năm đầu tiên kể từ khi cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính toàn cầu nổ ra, thâm hụt ngân sách của Anh chiếm đến 8,2% GDP, cao hơn cả Hy Lạp.

Cơ quan Thống kê quốc gia (ONS) cũng đã công bố thâm hụt thương mại của Anh trong tháng 8 đã tăng hơn gấp đôi so với tháng 7-2012, trong khi sản lượng ngành công nghiệp chế tạo lại sụt giảm. Tin tức này đã khiến đồng bảng Anh rớt giá kỷ lục, xuống còn 1 bảng Anh đổi 1,36 USD, mức thấp nhất từ năm 1985. Trong lúc đó, giới đầu tư lại loan tin, Ngân hàng Anh có thể buộc phải cắt giảm lãi suất xuống 0%. Do sự phát triển kinh tế phụ thuộc vào lĩnh vực dịch vụ tài chính, những biến động này có thể khiến Anh bị thiệt hại nặng nề hơn hẳn các nền kinh tế khác.

Trên thực tế, nếu lấy con số tỷ lệ thất nghiệp khoảng 8% của Anh so với con số kỷ lục 25,1% của Hy Lạp, cũng như 11,7% của 17 nước Eurozone thì tình hình tại Anh vẫn "chưa đến nỗi trầm trọng". Nước Anh vẫn còn đủ sức để tự cứu lấy mình trước khi cần đến nguồn vốn cứu trợ vốn đang dần cạn kiệt của EU.

Động thái trên đã gia tăng áp lực lên Bộ trưởng Tài chính Anh Gioóc-giơ O-xbon (George Osborne) khi Đảng Lao động đối lập vẫn kêu gọi ông nới lỏng các biện pháp thắt chặt tài chính để phục hồi tăng trưởng. Trong tuyên bố tại Luân Đôn, ông cho biết: "Đây chính là sự nhắc nhở với vấn đề nợ của Anh và là lời cảnh báo rõ ràng nhất đối với bất kỳ ai nghĩ rằng chúng ta có thể nhanh chóng thoát khỏi những vấn đề này". Ông G. O-xbon thừa nhận kinh tế Anh sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn lớn do hậu quả gánh nặng nợ công chồng chất trong nhiều năm qua, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn châu Âu vẫn còn ảm đạm, tình hình kinh tế trong nước khó có thể sớm thoát khỏi tình trạng chung này. Tuy nhiên, điều đó không làm giảm quyết tâm của Chính phủ Anh trong việc tiếp tục thực hiện kế hoạch phục hồi kinh tế, vì kế hoạch này đã giúp Anh cắt giảm thâm hụt ngân sách, duy trì mức lãi suất thấp kỷ lục và tạo ra nhiều việc làm.

Ngay sau thông tin nước Anh bị hạ bậc tín nhiệm, tại Niu Oóc (Mỹ), đồng bảng Anh đã giảm giá 0,6% so với đồng USD. Bảng Anh đã giảm 5,6% trong năm nay và là đồng tiền có diễn biến kém thứ nhì sau đồng yên (Nhật) trong nhóm 10 nước phát triển được Bloomberg theo dõi. Ông Giô-giép Ba-lét-ti-nô (Joseph Balestrino), một chiến lược gia cấp cao nghiên cứu nợ tại Federated Investors (Mỹ) cho biết: "Thông điệp của Moody's rất rõ ràng rằng nếu không có kế hoạch mạnh mẽ, Anh không xứng đáng được nhận xếp hạng cao nhất".

Thất nghiệp, nợ công tăng cao

Biện pháp khắc khổ phục vụ lợi ích thắt chặt vĩ mô song hành với hệ quả là nền kinh tế thiếu vốn để vận hành sản xuất. Sản xuất đình đốn buộc xí nghiệp phải đóng cửa và doanh nghiệp phải cắt giảm việc làm đã đẩy tỷ lệ thất nghiệp gia tăng. Số người thất nghiệp ở Anh hiện đã gần đến con số 2 triệu người. Theo Cơ quan kiểm toán quốc gia của Anh (NAO), kể từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu giữa năm 2008 đến nay, Chính phủ Anh đã sử dụng các gói cứu trợ trị giá tổng cộng 850 tỷ bảng (tương đương với 1.400 tỷ USD) để giải cứu các ngân hàng yếu kém.

Nợ công là một trong những vấn đề nan giải tại các nước châu Âu và một lần nữa lại tái diễn ở Anh. Vấn đề này đã trở thành nỗi ám ảnh của người Anh khi từ cuối năm 2012, khi nợ công của Anh đã lên tới 1.040 tỷ bảng, tương đương với 66,1% GDP. Để chống lại cơn bão khủng hoảng nợ công và ngân sách đang hoành hành, không có cách nào khác, nước Anh phải sử dụng các biện pháp thắt lưng buộc bụng. Ngay từ năm 2010, Chính phủ Anh đã đặt ra mục tiêu cắt giảm chi tiêu ngân sách 18 tỷ bảng/năm cho đến năm 2015. Tuy nhiên, hoạt động yếu kém của nền kinh tế Anh đã trở nên trầm trọng và kéo dài hơn so với dự kiến, buộc Chính phủ nước này phải tiếp tục thắt chặt chi tiêu đến năm 2018. Bộ trưởng Tài chính Anh Gioóc-giơ O-xbon còn cho biết, Chính phủ sẽ cắt giảm thêm 10 tỷ bảng (tương đương với 16 tỷ USD) chi tiêu cho phúc lợi xã hội trong các năm 2015 - 2017 nhằm kiềm chế thâm hụt ngân sách đang ngày càng gia tăng.

Theo dự báo của Ủy ban châu Âu (EC), đến nay, nợ trên GDP của Anh đã chạm mốc 98% so với 90% năm 2012. Cơ quan này cũng cho rằng, các chính sách thắt chặt tài chính của Anh có thể đẩy thâm hụt ngân sách thêm 6% trong năm tới. Hãng đánh giá tín nhiệm Fitch Ratings cũng cho biết, hãng sẽ đánh giá kỹ lưỡng xếp hạng của Anh năm 2013 về vấn đề ngân sách. Quá trình này sẽ kết thúc vào ngày 20-3 tới.

Rời khỏi EU là phương án đang được tính đến

Anh thậm chí còn tính đến một cuộc trưng cầu ý dân quyết định việc có rời khỏi EU do các quy định của liên minh này đang cản trở kinh tế Anh và việc rời bỏ sẽ giúp nước này khôi phục lại chủ quyền, cũng như giúp tiết kiệm hàng tỷ USD mà Chính phủ phải chi khi còn là thành viên. Trong bối cảnh như vậy, rời khỏi EU có thể giúp nước Anh nhanh chóng đạt được một số lợi ích như: tiết kiệm ngay khoảng 8 tỷ ơ-rô mỗi năm do việc không phải đóng góp vào ngân sách của liên minh; thoát khỏi chính sách nông nghiệp chung khiến giá thực phẩm của nước này có thể rẻ hơn, đồng thời nước Anh cũng sẽ không phải lo lắng về thuế giao dịch tài chính và dần dần thoát khỏi các quy định tài chính châu Âu...

Song, tương tự với trường hợp của Hy Lạp, quyết định "đi hay ở" không đơn thuần là vấn đề của riêng nước Anh. Hành động này không chỉ gây xáo trộn lớn đối với kinh tế trong nước mà còn có thể gây nên hiệu ứng đô-mi-nô kéo theo sự suy sụp của hàng loạt các nền kinh tế khác đang khủng hoảng trong khu vực như Tây Ban Nha, Ý, Bồ Đào Nha và Ai-len... và có khả năng ảnh hưởng đến kinh tế toàn thế giới.
Tuy nhiên, Thủ tướng Anh Đa-vít Ca-mơ-rôn (David Cameron) trong cuộc đối thoại với Đảng Bảo thủ của mình những ngày gần đây đã khẳng định, nước Anh có thể phục hồi trở lại. Thủ tướng Anh nói rằng, "nhiệm vụ của tôi cũng như của mọi người chúng ta, là bảo đảm rằng thế kỷ XXI này, nước Anh sẽ luôn luôn trên đà phát triển, như chúng ta đã và đang trong suốt bao thế kỷ qua".

Như vậy, với sự tụt hạng tín nhiệm của nền kinh tế, nước Anh đã không còn giữ được vị thế là một trong những nước dẫn đầu EU, việc có hay không sự ra đi khỏi EU của nước Anh là vấn đề sống còn của toàn liên minh. Vì thế, theo giới phân tích, EU khó có thể chấp nhận giải pháp để Anh rời khỏi EU một cách dễ dàng./.
Bài cùng chủ đề

Tuần tin cải cách hành chính từ ngày 25-02 đến ngày 03-03-2013  (04/03/2013)

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm và làm việc tại tỉnh Thừa Thiên Huế  (03/03/2013)

Quy trách nhiệm và xử lý đối với các ngành, địa phương không hoàn thành nhiệm vụ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong năm 2013  (03/03/2013)

Khánh thành nhà lưu niệm nhà báo liệt sỹ đầu tiên của Việt Nam  (03/03/2013)

Xây dựng nền y học Việt Nam tiên tiến, hiện đại và dân tộc  (03/03/2013)

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các tỉnh tổ chức góp ý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992  (03/03/2013)

mới nhất