Đây là cuộc họp đối thoại thường niên cấp Thứ trưởng Ngoại giao trong khuôn khổ quan hệ đối thoại ASEAN-Hoa Kỳ. Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Vinh dẫn đầu tham dự Đối thoại.

Các nước đánh giá cao kết quả đạt được trong quan hệ và hợp tác giữa ASEAN và Hoa Kỳ thông qua các khuôn khổ hợp tác ở khu vực, kết quả triển khai các quyết định của Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ ba tháng 11-2011 tại Bali, các dự án hợp tác trong Kế hoạch Hành động ASEAN-Hoa Kỳ giai đoạn 2011-2015, cũng như Thỏa thuận Khung về Thương mại và Đầu tư (TIFA). Hiện ASEAN và Hoa Kỳ đang là đối tác thương mại lớn thứ tư của nhau với kim ngạch thương mại hai chiều đạt trên 186 tỷ USD.

Hoa Kỳ hiện đang là nước đầu tư lớn thứ ba ở ASEAN, với tổng vốn đầu tư đạt 8,5 tỷ USD năm 2010. Các nước ASEAN và Hoa Kỳ nhấn mạnh trong thời gian tới sẽ tăng cường hợp tác và đầu tư nguồn lực để triển khai hiệu quả các dự án và hoạt động trong Kế hoạch Hành động giai đoạn 2011-2015 với các trọng tâm ưu tiên về tăng trưởng kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, giáo dục, phát triển nguồn nhân lực, quản lý nguồn nước, quản lý thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu…

Hoa Kỳ tiếp tục khẳng định chính sách gắn kết với khu vực châu Á-Thái Bình Dương thông qua các khuôn khổ song phương và đa phương như ASEAN-Hoa Kỳ, Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Cấp cao Đông Á (EAS), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN Mở rộng (ADMM+), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC)... Hoa Kỳ đề cao vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực và nhấn mạnh coi trọng quan hệ và hợp tác với ASEAN trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt ủng hộ ASEAN xây dựng thành công Cộng đồng vào năm 2015.

Cùng với việc tăng cường hợp tác toàn diện với ASEAN, Hoa Kỳ cho biết sẽ đẩy mạnh hơn nữa hợp tác với ASEAN về kinh tế-thương mại và khuyến khích khu vực tư nhân của Hoa Kỳ tham gia các dự án triển khai Kế hoạch Tổng thể về Kết nối. Theo đó, Ngoại trưởng Hillary Clinton sẽ dẫn đầu một đoàn doanh nghiệp Hoa Kỳ đến khu vực vào tháng Bảy tới và tham dự Đối thoại Doanh nghiệp ASEAN-Hoa Kỳ tại Campuchia.

Hoa Kỳ cũng khẳng định cam kết sớm cùng các nước có vũ khí hạt nhân ký Nghị định thư tham gia Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á phi Vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), thể hiện cam kết mạnh mẽ của Hoa Kỳ đóng góp cho hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Tại Đối thoại, các nước cũng đã trao đổi ý kiến về nhiều vấn đề thế giới và khu vực cùng quan tâm. Các nước chia sẻ quan tâm và nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng cường hợp tác vì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, bảo đảm an ninh và tự do hàng hải, giải quyết hòa bình các tranh chấp và trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.

Hai bên khẳng định ủng hộ ASEAN và Trung Quốc thực hiện hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử giữa các bên ở Biển Đông (DOC) và tiến tới thông qua Bộ Quy tắc ứng xử (COC) vì hòa bình, ổn định, an ninh ở khu vực, cũng như bảo đảm tự do hàng hải và khai thác tài nguyên, phát triển kinh tế theo luật pháp quốc tế.

Phát biểu tại Cuộc họp, Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh nhấn mạnh những nỗ lực của ASEAN trong xây dựng cộng đồng, đẩy mạnh liên kết và hợp tác khu vực vì các mục tiêu chung là hòa bình, ổn định và phát triển. Thứ trưởng cũng đánh giá cao kết quả của Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ ba tháng 11-2011, cùng với việc thông qua Kế hoạch hành động triển khai Tuyên bố Quan hệ đối tác tăng cường ASEAN-Hoa Kỳ vì Hòa bình và Thịnh vượng bền vững giai đoạn 2011-2015, tạo ra khuôn khổ hợp tác mới và sâu sắc hơn giữa hai bên trên các lĩnh vực cùng quan tâm.

ASEAN hoan nghênh và khuyến khích Hoa Kỳ tiếp tục gắn kết với khu vực, nhằm đóng góp tích cực và xây dựng vào các mục tiêu chung nêu trên, cũng như trong việc hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng.

Trong trao đổi về các vấn đề quan tâm chung của khu vực, Thứ trưởng cũng chia sẻ quan điểm chung của ASEAN về việc nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, Tuyên bố về cách ứng xử giữa các Bên tại Biển Đông (DOC), và cần nỗ lực để sớm đạt Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Về định hướng sắp tới, Thứ trưởng đề nghị hai bên cần dành ưu tiên cao cho tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, giáo dục và phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn khu vực như ARF, EAS, ADMM+…, nhằm nâng tầm quan hệ đối tác ASEAN-Hoa Kỳ vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực./.