Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Trưởng Ban Chỉ đạo Cải cách Tư pháp Trung ương chủ trì phiên họp.

Với tinh thần trách nhiệm cao, các đại biểu thảo luận sôi nổi đóng góp ý kiến vào từng điều, khoản, góp phần xây dựng bản báo cáo của Ban Chỉ đạo thực sự khoa học, thực tiễn, đáp ứng mục tiêu xây dựng bản Hiến pháp mới của đất nước trong thời gian tới.

Theo dự thảo Báo cáo, các thành viên Ban Chỉ đạo cơ bản đồng tình với các nội dung của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Nội dung của Dự thảo đã kế thừa những quy định của Hiến pháp năm 1992 và các bản Hiến pháp trước đây, phù hợp với tình hình thực tiễn hiện nay. Đồng thời, thể chế hóa những chủ trương, đường lối, chính sách lớn của Đảng về những vấn đề có liên quan đã được xác định tại các văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 2 và Trung ương 5 (khóa XI) về sửa đổi Hiến pháp năm 1992.

Trong đó, xác định rõ chế độ chính trị, bản chất Nhà nước và những nội dung yêu cầu cơ bản của việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Bảo đảm tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân; quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp; bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước và xã hội, bảo vệ quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, bảo vệ Tổ quốc.

Các thành viên Ban Chỉ đạo đóng góp nhiều ý kiến liên quan đến các nội dung cơ bản quy định trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 như Chế độ chính trị; Quyền con người, Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; Chủ tịch nước; Tòa án Nhân dân và Viện Kiểm sát Nhân dân...

Các thành viên Ban Chỉ đạo tán thành với quy định: Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, khẳng định đây là vấn đề cốt lõi của chế độ chính trị pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội cần phải được xác định rõ trong Hiến pháp.

Đề cập công tác cải cách tư pháp, các thành viên Ban Chỉ đạo cho rằng, các quy định trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 cơ bản thể hiện được yêu cầu cải cách tư pháp, khẳng định Tòa án Nhân dân là cơ quan thực hiện quyền tư pháp; bổ sung nguyên tắc tranh tụng tại phiên tòa, chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm được bảo đảm.

Về Hội đồng Hiến pháp, các đại biểu khẳng định Hiến pháp là đạo luật cơ bản của Nhà nước, nhưng trong quá trình thực thi pháp luật khó tránh khỏi việc xảy ra các trường hợp vi phạm, vượt quyền, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân, tổ chức được Hiến pháp bảo hộ. Để bảo đảm việc thực thi quyền lực không chệch khỏi qũy đạo phục vụ lợi ích của công dân, các đại biểu đề nghị thành lập Hội đồng Hiến pháp với đầy đủ chức năng, nhiệm vụ nhằm kiểm soát, hạn chế việc vi phạm Hiến pháp.

Để Hội đồng Hiến pháp có thực quyền hơn, các đại biểu đề nghị phải quy định quyền phán quyết của Hội đồng Hiến pháp. Thảo luận về chế định Toà án Nhân dân, Viện Kiểm sát Nhân dân, các đại biểu nhấn mạnh tính độc lập của tòa án khi xét xử chỉ tuân theo pháp luật, kiến nghị bổ sung nguyên tắc tranh tụng tại phiên tòa. Dự thảo báo cáo của Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương cũng đề nghị bổ sung chế định Hội đồng tư pháp quốc gia nhằm đáp ứng yêu cầu cơ bản của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, bảo đảm cho Tòa án Nhân dân hoạt động độc lập.

Lắng nghe ý kiến đóng góp của các đại biểu vào dự thảo báo cáo của Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đánh giá cao những phân tích sâu sắc và tâm huyết, thể hiện sự nghiên cứu sâu sát và bao quát trên cả hai phương diện lý luận và thực tiễn của các đại biểu.

Chủ tịch nước đề nghị các thành viên Ban chỉ đạo tiếp tục cùng Ban Chỉ đạo và phối hợp với các cơ quan chức năng tham gia đóng góp ý kiến vào dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992; đề nghị, thường trực Ban Chỉ đạo tiếp thu trên tinh thần nghiêm túc, tiếp tục hoàn thiện Báo cáo góp ý của Ban Chỉ đạo để gửi lên Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 nhằm xây dựng bản Hiến pháp đáp ứng được tâm nguyện của toàn Đảng, toàn dân./.