TCCS - Thành phố Hà Nội là một trong những địa phương tiên phong thực hiện phân cấp, ủy quyền trong quá trình đẩy mạnh cải cách hành chính. Thực tiễn 2 năm thực hiện Đề án phân cấp quản lý nhà nước, ủy quyền trên địa bàn thành phố Hà Nội ở quận Bắc Từ Liêm cho thấy, việc thực hiện ủy quyền trên nhiều lĩnh vực góp phần thúc đẩy tính chủ động, sáng tạo của các cấp chính quyền, cơ quan, đơn vị, nâng cao hiệu lực, hiệu quả nền hành chính và chất lượng phục vụ nhân dân.

Chủ động phối hợp tiếp nhận, bàn giao các nhiệm vụ theo phân cấp mới

Thực hiện Nghị quyết số 23/NQ-HĐND, ngày 12-9-2022 của Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội về việc Thông qua Đề án phân cấp quản lý nhà nước, ủy quyền trên địa bàn thành phố Hà Nội; Nghị quyết số 21/2022/NQ-HĐND ngày 12-9-2022 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội về việc Phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội; Quyết định số 49/2022/QĐ-UBND ngày 30-12-2022 của Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội về phân cấp một số thẩm quyền quản lý nhà nước về hạ tầng kỹ thuật, du lịch, UBND quận Bắc Từ Liêm chỉ đạo các đơn vị trên địa bàn quận nghiên cứu và triển khai thực hiện có hiệu quả phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực hạ tầng, kinh tế - xã hội mới của thành phố, bảo đảm không bỏ sót các nhiệm vụ quản lý nhà nước được thành phố phân cấp bổ sung. Ban hành các văn bản chỉ đạo, điều hành cụ thể, UBND quận Bắc Từ Liêm đồng thời chỉ đạo các phòng chuyên môn chủ động liên hệ, phối hợp với các sở, ban, ngành thành phố để tiếp nhận, bàn giao các nhiệm vụ theo phân cấp mới của thành phố. Theo đó, ngay khi Nghị quyết số 21/2022/NQ-HĐND có hiệu lực thi hành, UBND quận đã thực hiện bàn giao, tiếp nhận giữa cấp thành phố và cấp huyện theo quy định phân cấp tại các nghị quyết nêu trên. Về công tác tiếp nhận, quản lý tượng đài, tranh hoành tráng, UBND quận thực hiện rà soát, tổng hợp các tượng đài, tranh hoành tráng theo phân cấp quản lý gồm 12 tượng đài trong đó có 4 tượng đài tại công viên Hòa Bình, 7 tượng đài tại Học viện cảnh sát; 1 tượng đài tại trận địa tên lửa Chèm. Về công tác bàn giao tiếp nhận và tổ chức quản lý, duy tu, duy trì hạ tầng kỹ thuật (thoát nước, cây xanh, chiếu sáng) theo phân cấp, UBND quận đã hoàn thành công tác bàn giao, tiếp nhận đối với lĩnh vực thoát nước, cây xanh, chiếu sáng; ký kết hợp đồng phụ với Sở Xây dựng Hà Nội và các nhà thầu thực hiện công tác duy tu, duy trì, vận hành lĩnh vực thoát nước, xử lý nước thải, cây xanh, chiếu sáng theo khối lượng bàn giao. Đối với gói thầu quản lý hệ thống thoát nước ngõ xóm theo phân cấp thành phố bàn giao đã hết hạn hợp đồng vào 31-12-2023, UBND quận giao Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu ngay từ đầu năm 2024. Về công tác bàn giao, tiếp nhận bãi đỗ xe, đèn tín hiệu giao thông, UBND quận thực hiện rà soát, tiếp nhận quản lý, đầu tư các bãi đỗ xe, đèn tín hiệu giao thông theo quy định tại Nghị quyết số 21/2022/NQ-HĐND của HĐNĐ thành phố. Về công tác đầu tư, cải tạo sửa chữa, duy tu bảo trì cơ sở vật chất các trường trung học phổ thông, UBND quận thực hiện rà soát nhu cầu đầu tư, cải tạo sửa chữa, duy trì bảo trì cơ sở vật chất các trường trung học phổ thông trên địa bàn, thực hiện các quy trình, thủ tục đầu tư theo quy định. Những nội dung khác theo phân cấp, UBND quận tiếp tục thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 21/2022/NQ-HĐNĐ.

Các nhiệm vụ do quận quản lý theo phân cấp có thể khái quát định lượng trong một số lĩnh vực cụ thể như sau: Lĩnh vực di tích, quận quản lý 63 di tích. Theo phân cấp Quận đầu tư tu bổ, bảo tồn và phát huy giá trị các di tích còn lại trên địa bàn, trừ các di tích thành phố trực tiếp đầu tư. Lĩnh vực văn hóa, thể thao, trên địa bàn quận có 163 nhà văn hóa tổ dân phố, điểm sinh hoạt cộng đồng (trong đó có:137 nhà văn hóa tổ dân phố; 26 điểm sinh hoạt cộng đồng), bảo đảm 100% tổ dân phố trên địa bàn quận có điểm sinh hoạt; 1 trung tâm văn hóa, thông tin và thể thao quận, 13/13 phường có trung tâm văn hóa thể thao; 94 điểm vui chơi sinh hoạt cộng đồng. Hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao trên địa bàn quận cơ bản đáp ứng nhu cầu của nhân dân, tổ chức tốt các hoạt động tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; quản lý, đầu tư, cải tạo, nâng cấp, mở rộng, bảo trì 12 tượng đài. Lĩnh vực y tế, quận đầu tư và quản lý sau đầu tư 14 cơ sở y tế. Lĩnh vực giáo dục, quận quản lý 53 trường công lập gồm 21 trường mầm non, 19 trường tiểu học, 13 trường trung học cơ sở, quản lý đầu tư 3 trường trung học phổ thông công lập. Lĩnh vực đê điều, quận quản lý các tuyến đê từ cấp IV trở xuống với chiều dài là 4,93km. Lĩnh vực thủy lợi, quận quản lý 11 trạm bơm, 129 tuyến kênh. Lĩnh vực giao thông, quận quản lý 243,211km đường giao thông, 1 bãi đỗ xe giao thông. Lĩnh vực công viên, vườn hoa, cây xanh, quận quản lý 3 vườn hoa cây xanh; 2,603m2 thảm cỏ; 9.535 cây bóng mát; 1.207 cây đô thị. Lĩnh vực chiếu sáng, quận quản lý 234,9km hệ thống chiếu sáng. Lĩnh vực thoát nước, xử lý nước thải, quận quản lý 4 hồ, 215,407km hệ thống thoát nước. Lĩnh vực vệ sinh môi trường, quận quản lý duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn với lượng rác thải thu gom hàng ngày trung bình 300 tấn/ngày.

Phát huy được tính sáng tạo, linh hoạt, tự chủ trong tổ chức thực hiện

Trong quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ, lĩnh vực được phân cấp quản lý nhà nước, uỷ quyền, trên cơ sở nghị quyết của HĐND thành phố, quyết định của UBND thành phố về việc giao biên chế hằng năm, quận Bắc từ Liêm tổ chức bộ máy, biên chế của các cơ quan, đơn vị trực thuộc quận bảo đảm nguồn nhân lực hoạt động ổn định, đồng thời bảo đảm điều kiện về tài chính và các điều kiện cần thiết khác để thực hiện phân cấp, ủy quyền. Theo đó, việc triển khai thực hiện phân cấp quản lý nhà nước các lĩnh vực kinh tế - xã hội của quận đạt được kết quả như sau:

Trong lĩnh vực kinh tế, UBND quận đã hoàn thành công tác bàn giao, tiếp nhận và tổ chức quản lý, duy tu, duy trì, vận hành lĩnh vực thoát nước và xử lý nước thải, cây xanh, chiếu sáng. Năm 2022, UBND quận nộp trả ngân sách thành phố kinh phí duy trì một số lĩnh vực hạ tầng như thoát nước và xử lý nước thải, cây xanh, chiếu sáng số tiền 9.849.000.000 đồng. Hai năm sau đó, UBND quận chủ động bố trí kinh phí năm 2023 là 12.893.642.000 đồng; năm 2024 là 14.015.987.000 đồng để thực hiện quản lý, vận hành, duy tu, duy trì hệ thống thoát nước, cây xanh, chiếu sáng trên địa bàn quận theo phân cấp.

Đối với lĩnh vực giáo dục và đào tạo, ngày 21-10-2022, UBND quận ban hành Quyết định số 3221/QĐ-UBND về việc giao đơn vị báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 theo quy định của Luật Đầu tư công. Trong đó, giao các phòng, ban chuyên môn thuộc quận nghiên cứu lập đề xuất chủ trương đầu tư các dự án cải tạo, nâng cấp các trường trung học phổ thông trên địa bàn quận có trong danh mục nhu cầu đầu tư tại Nghị quyết số 02/NQ-HĐND, ngày 8-4-2022 của HĐND thành phố về bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021 - 2025, phân bổ kế hoạch vốn năm 2022 thực hiện kế hoạch đầu tư xây dựng, cải tạo trường học công lập để đủ điều kiện đạt chuẩn quốc gia, nâng cấp hệ thống y tế và tu bổ, tôn tạo di tích trong giai đoạn 2021 - 2025 và các năm tiếp theo và một số dự án xây dựng cơ bản nhiệm vụ chi cấp thành phố. Ngày 14-02-2023, Sở Kế hoạch và Đầu tư ban hành Thông báo số 180/TB-SKH&ĐT về việc triển khai thực hiện các dự án trường trung học phổ thông để đủ điều kiện đạt chuẩn quốc gia có danh mục tại Nghị quyết số 02/NQ-HĐND, quận Bắc Từ Liêm được thành phố dự kiến hỗ trợ 28.700 triệu đồng cho 3 trường trung học phổ thông là Nguyễn Thị Minh Khai, Thượng Cát, Xuân Đỉnh. Theo đó, UBND quận đã trình và được HĐNĐ quận phê duyệt chủ trương đầu tư 3 dự án cải tạo các trường trung học phổ thông trên địa bàn quận tại với tổng mức đầu tư 62.167 triệu đồng.

Trong công tác đầu tư xây dựng mới các đường giao thông có mặt cắt ngang dưới 23m, UBND quận rà soát, xây dựng danh mục và trình HĐNĐ quận phê duyệt chủ trương đầu tư và thông qua Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 tại Nghị quyết số 30/NQ-HĐNĐ ngày 16-12-2021, phân bổ chi tiết cho các dự án là 6.720 tỷ đồng. Trong đó, lĩnh vực giao thông là 142 dự án (48 dự án chuyển tiếp và 94 dự án khởi công mới) với tổng kế hoạch vốn trung hạn được bố trí 3.308 tỷ đồng, chiếm 50% tổng Kế hoạch đầu tư công trung hạn của quận. Tính đến ngày 31-7-2024, số dự án đường giao thông đã khởi công mới 99/105 dự án.

Trong lĩnh vực văn hóa - thể thao, UBND quận chỉ đạo cơ quan chuyên môn chủ động kiểm tra rà soát, tổng hợp trên địa bàn có tổng số 12 tượng đài, các tượng đài trên địa bàn quận hiện do các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn trực tiếp quản lý. Còn các nội dung khác theo phân cấp, UBND quận đã tổ chức thực hiện theo đúng thẩm quyền về quản lý, đầu tư, xây mới, cải tạo, khai thác, vận hành đạt hiệu quả cao.     

Nhìn chung, các thủ tục hành chính ủy quyền giải quyết từ Chủ tịch UBND quận cho trưởng các phòng chuyên môn có tính thực tiễn cao, mang lại nhiều thuận lợi cho công dân và công chức thực hiện thủ tục hành chính. Việc thực hiện thủ tục hành chính nhanh hơn, giảm được nhiều bước, các thủ tục hành chính theo đó đều được trả trước hạn, đặc biệt có các thủ tục hành chính được hoàn tất trả ngay trong ngày như thủ tục cấp bản sao trích lục hộ tịch (khai sinh, khai tử, kết hôn), đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài, đăng ký khai tử có yếu tố nước ngoài.

Từ thực tiễn triển khai thực hiện phân cấp quản lý nhà nước, uỷ quyền của quận Bắc Từ Liêm và một số quận khác của thành phố Hà Nội có thể khẳng định, việc phân cấp quản lý nhà nước về  kinh tế - xã hội góp phần tạo động lực phát triển kinh tế và xây dựng bộ máy chính quyền các cấp, tạo điều kiện cho cấp quận huyện phát huy cao nhất tính sáng tạo, linh hoạt, tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được phân cấp; huy động, phát huy mọi nguồn lực để triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao, đồng thời khắc phục được tình trạng manh mún, phân tán, chia cắt không tập trung các nguồn lực của địa phương. Do đó, việc đẩy mạnh thực hiện phân cấp, ủy quyền trên địa bàn thành phố Hà Nội thời gian qua góp phần thiết thực nâng cao tính chủ động của các địa phương, đơn vị, tháo gỡ được các điểm nghẽn trong triển khai công việc, thúc đẩy quản lý nhà nước, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, điều chỉnh và giải quyết các vấn đề dân sinh bức xúc./.