Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng nêu rõ: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”⁽¹⁾. Đây là một điểm mới, là điểm nhấn quan trọng nhằm tạo động lực mạnh mẽ để xây dựng và phát triển đất nước trong bối cảnh đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, hội nhập sâu rộng với quốc tế. Đối với tỉnh Đắk Nông, phát huy ý chí, khát vọng vươn lên của các dân tộc là động lực quan trọng để thực hiện thắng lợi mục tiêu: “Xây dựng tỉnh Đắk Nông phát triển nhanh, bền vững, phấn đấu trở thành tỉnh trung bình khá vào năm 2025 và tỉnh phát triển khá vào năm 2030 của vùng Tây Nguyên”⁽²⁾.

Nằm ở cửa ngõ phía tây nam của Tây Nguyên, tỉnh Đắk Nông có vị trí chiến lược quan trọng cả về kinh tế, quốc phòng, an ninh. Nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Nông có truyền thống đoàn kết, yêu nước nồng nàn, kiên cường, bất khuất trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm, cần cù, sáng tạo trong lao động, sản xuất… Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương, nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Nông luôn phát huy ý chí, khát vọng vươn lên, vượt qua mọi khó khăn, khắc phục hậu quả chiến tranh, năng động, sáng tạo, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, xóa đói, giảm nghèo bền vững, nâng cao thu nhập, làm giàu cho quê hương, đất nước.

Năm 2004, tỉnh Đắk Nông được thành lập trong điều kiện còn nhiều khó khăn, thách thức, như: Kinh tế chậm phát triển, kết cấu hạ tầng yếu kém, tỷ lệ đói nghèo còn cao, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, các thế lực thù địch chống phá quyết liệt... Dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng bộ, nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Nông đã nỗ lực không ngừng đạt được nhiều thành tựu quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, ngoại giao, như: Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân giai đoạn 2015 - 2020 của tỉnh đạt 8,02%, kết cấu hạ tầng được quan tâm, đầu tư xây dựng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, GRDP bình quân đầu người tăng từ 38,65 triệu đồng năm 2015 lên 52 triệu đồng vào năm 2020, thoát khỏi nhóm tỉnh có thu nhập bình quân đầu người thấp. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 72,3 nghìn tỷ đồng, thu ngân sách đạt 11.531 tỷ đồng, kim ngạch xuất khẩu đạt 5.132 triệu USD, kim ngạch nhập khẩu đạt 1.150 triệu USD.

Chương trình xây dựng nông thôn mới đạt nhiều kết quả quan trọng, có 27 xã, 2 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới⁽³⁾. Quy mô, chất lượng giáo dục và đào tạo, chất lượng khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân được mở rộng và nâng cao; công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa - lịch sử truyền thống tiếp tục đẩy mạnh; các chính sách an sinh xã hội, chính sách dân tộc, tôn giáo, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội được quan tâm thực hiện có kết quả tốt. Quốc phòng, an ninh được giữ vững, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, biên giới quốc gia trên địa bàn tỉnh. Quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế mở rộng, góp phần huy động các nguồn lực đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội. Tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị từng bước sắp xếp, kiện toàn tinh gọn, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp. Vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc được phát huy. Quyết liệt trong việc xử lý những sai phạm của cán bộ, đảng viên, nhất là đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Những kết quả đạt được đã tạo nền tảng quan trọng cho giai đoạn phát triển mới, đặt ra yêu cầu cao hơn, giúp sự phát triển của tỉnh nhanh, bền vững hơn, đưa tỉnh Đắk Nông hướng đến mục tiêu giàu đẹp, văn minh, nhân ái, nghĩa tình.

Bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh Đắk Nông vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức như: Kinh tế chậm phát triển, kết cấu hạ tầng yếu kém; kết quả phát triển một số mặt trên lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế chưa đáp ứng được yêu cầu của nhân dân; tỷ lệ hộ đói nghèo còn cao, đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng giáp biên giới; một số nội dung trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên chưa đạt yêu cầu đề ra; hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội có một số hạn chế; cải cách hành chính, nhất là việc triển khai chính quyền điện tử chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; tình hình chính trị - xã hội còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí vẫn diễn ra trong một bộ phận cán bộ, đảng viên…

Trước yêu cầu đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng tỉnh Đắk Nông phát triển nhanh và bền vững, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định mục tiêu: “Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ; xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; phát huy ý chí, khát vọng vươn lên của các dân tộc; khai thác tốt các tiềm năng, lợi thế, đưa Đắk Nông phát triển nhanh, bền vững; giữ vững quốc phòng, an ninh; phấn đấu trở thành tỉnh trung bình khá vào năm 2025 và tỉnh phát triển khá vào năm 2030 của vùng Tây Nguyên”⁽⁴⁾. Việc xác định mục tiêu phát triển của tỉnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là sự kế thừa, nối tiếp, phát huy những thành tựu, bài học kinh nghiệm, những giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống tốt đẹp của nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Nông trong quá trình xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Đồng thời, Nghị quyết Đại hội cũng xác định 3 đột phá chiến lược, bao gồm: 1- Cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, trước hết là đẩy mạnh cải cách hành chính; 2- Xây dựng kết cấu hạ tầng, trọng tâm là hạ tầng giao thông, ưu tiên đầu tư xây dựng, mở rộng hạ tầng giao thông trọng điểm nội tỉnh, kết nối các điểm du lịch và hạ tầng trung tâm đô thị…; 3- Phát triển nguồn nhân lực, trọng tâm là đào tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao trong hệ thống chính trị, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và nguồn nhân lực trong các ngành, lĩnh vực là trụ cột phát triển kinh tế của địa phương⁽⁵⁾.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đó, cần khơi dậy mạnh mẽ truyền thống đoàn kết, tinh thần yêu nước, ý chí, khát vọng vươn lên của nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Nông, trong đó, tập trung thực hiện tốt một số giải pháp:

Một là, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh về truyền thống lịch sử hào hùng, những giá trị văn hóa tốt đẹp trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, của đồng bào các dân tộc tỉnh Đắk Nông, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tiếp tục lan tỏa, nhân rộng những gương điển hình tiên tiến, cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả trong xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Chú trọng tuyên truyền, giáo dục về những thành tựu của đất nước, của tỉnh Đắk Nông, nhất là những thành tựu trong hơn 35 năm đổi mới, tạo khí thế, niềm tin để đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc trong tỉnh quyết tâm xây dựng tỉnh Đắk Nông phát triển.

Hai là, chú trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Theo đó, các tổ chức cơ sở đảng cần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, phát huy trí tuệ tập thể xây dựng, ban hành chủ trương, chỉ thị, nghị quyết, chính sách phát triển kinh tế - xã hội phù hợp; chú trọng đổi mới phương thức lãnh đạo theo hướng phát huy dân chủ, nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy, chi bộ, đảng bộ, bám sát địa bàn cơ sở, lấy hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội, niềm tin của nhân dân làm động lực, thước đo quan trọng để đánh giá chất lượng tổ chức bộ máy và chất lượng cán bộ, đảng viên; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đấu tranh có hiệu quả đối với các biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tệ quan liêu, tham ô, tham nhũng; xây dựng các quy chế, quy định, các hình thức phù hợp để nhân dân tham gia giám sát, góp ý đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; thực hiện nghiêm túc, khoa học, chất lượng công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, qua tổng kết đúc rút bài học kinh nghiệm, xây dựng giải pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo của các tổ chức cơ sở đảng.   

Chính quyền cơ sở tiếp tục kiện toàn bộ máy, phát huy hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, cụ thể hóa và triển khai thực hiện thắng lợi chủ trương, đường lối, chỉ thị, nghị quyết của các cấp ủy đảng; xây dựng và thực hiện phong cách làm việc khoa học, tập thể, dân chủ, trọng dân, gần dân, hiểu dân, vì dân, bám sát thực tiễn, chịu khó học hỏi, nói đi đôi với làm; đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường hợp tác, đầu tư thuận lợi, ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ trong hoạt động lãnh đạo, quản lý; phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi công vụ, trong phục vụ nhân dân, khai thác tốt các tiềm năng, lợi thế đưa tỉnh Đắk Nông phát triển nhanh, bền vững. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội chú trọng đổi mới và nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, vận động, hướng mạnh về cơ sở, bám sát thực tiễn, vận động nhân dân tham gia quản lý xã hội, quản lý nhà nước, tham gia tích cực trong các phong trào thi đua sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường trực tiếp đối thoại với nhân dân, kịp thời giải quyết những kiến nghị, khiếu nại chính đáng của nhân dân, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Ba là, chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có trình độ, năng lực, uy tín, có phẩm chất, đạo đức cách mạng, ngang tầm nhiệm vụ. Theo đó, các khâu trong quy trình công tác cán bộ, như tạo nguồn, tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm, bố trí, sử dụng, điều động, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật, chính sách đãi ngộ cán bộ phải được đổi mới, thực hiện đồng bộ, bảo đảm khách quan, công bằng, dân chủ, khoa học, chặt chẽ, thận trọng, thực hiện đúng nguyên tắc, đúng quy trình, chọn được cán bộ có đức, có tài, nhất là cán bộ trẻ có trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức cách mạng, có triển vọng phát triển… Đồng thời, quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số phát triển cả về số lượng và chất lượng, có chính sách đặc thù đãi ngộ cả về vật chất và tinh thần cho cán bộ, đảng viên công tác ở vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng giáp biên giới. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nuôi dưỡng trong mình ý chí, khát vọng vươn lên, luôn phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu, năng động, sáng tạo, đổi mới trong tư duy, tận tụy, hăng say trong lao động, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách vì lợi ích chung; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; phát huy dân chủ, tôn trọng, lắng nghe các ý kiến góp ý của nhân dân, bám sát địa bàn cơ sở, thực thực hiện tốt 4 cùng:  “Cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc” và phương châm 3 trực tiếp: “Trực tiếp đến tận nhà dân, trực tiếp nghe dân nói và nói cho dân nghe, trực tiếp làm để dân tin”...; quyết liệt hành động vì lợi ích chung, nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách, tạo nên những bước phát triển đột phá về kinh tế - xã hội.

Bốn là, quán triệt sâu sắc tư tưởng lấy “dân làm gốc”, xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân, phát huy dân chủ, chăm lo cho đời sống của nhân dân. Mọi chủ trương, chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội phải xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân. Khi nhân dân chưa hiểu, chưa đồng tình thì phải tuyên truyền, giải thích, kịp thời điều chỉnh chính sách cho phù hợp. Huy động mọi nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, đẩy mạnh chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, nhất là vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng giáp biên giới. Thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, chính sách dân tộc, tôn giáo, chính sách hỗ trợ nhà ở, đất sản xuất, cho vay vốn phát triển kinh tế - xã hội, khôi phục và phát triển các làng nghề thủ công truyền thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tăng cường đối thoại, tiếp dân, giải quyết kịp thời các đơn, thư khiếu nại, tố cáo, các yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân; thực hiện tốt phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng. Đội ngũ cán bộ, đảng viên thực sự tiên phong, gương mẫu, trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, có trách nhiệm cao trong công việc, vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách, lấy hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội, niềm tin của nhân dân làm thước đo cho quá trình công tác, cống hiến. Chú trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống; đẩy mạnh phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa mới ở thôn, buôn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng giáp biên giới; tăng cường các hoạt động giao lưu văn hóa giữa các dân tộc, khơi dậy truyền thống đoàn kết, tinh thần yêu nước, phát huy ý chí, khát vọng, quyết tâm xây dựng tỉnh Đắk Nông ngày càng giàu đẹp, văn minh./.

-------------------

(1) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 110

(2), (3), (4), (5) Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đắk Nông, 2020, tr. 82, 34 - 38, 82, 137 - 138