Dự và hội thảo có các đồng chí: PGS, TS Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; PGS, TS Phạm Minh Tuấn, Phó Tổng Biên tập, Bí thư Đảng ủy cơ quan Tạp chí Cộng sản; Phan Nguyễn Như Khuê, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; TS Phùng Ngọc Bảo, Trưởng Cơ quan Thường trực Tạp chí Cộng sản tại miền Nam; PGS, TS Nguyễn Tấn Phát, Giám đốc Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh; cùng các đồng chí đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, quận, huyện, thành phố Thủ Đức và hơn 100 nhà khoa học từ các trường đại học, viện nghiên cứu trên địa bàn Thành phố.

Phát biểu khai mạc, đồng chí Phan Nguyễn Như Khuê nhấn mạnh, thời gian qua, được sự quan tâm của Trung ương, Thành phố Hồ Chí Minh luôn tiên phong thí điểm các cơ chế, chính sách mới; thực tiễn hóa các chủ trương, định hướng mới trước khi được triển khai thực hiện rộng khắp trong cả nước. Trong đó, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 31-NQ/TW, ngày 30-12-2022, “Về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, xác định một trong những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để phát triển Thành phố trong thời gian tới là: “Ban hành chính sách, pháp luật vượt trội, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phát huy tính năng động, sáng tạo vì lợi ích chung của cán bộ Thành phố, đáp ứng yêu cầu phát triển Thành phố trong giai đoạn mới”. Trên cơ sở đó, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 98/2023/QH15, ngày 24-6-2023, “Về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh”. Đây được xem là nghị quyết mới nhất và đầy đủ toàn diện nhất với 44 cơ chế, chính sách trên 7 lĩnh vực khác nhau, dựa trên 3 nguyên tắc chính, đó là: (i) Quy định các nội dung khơi thông tối đa các nguồn lực mà Thành phố Hồ Chí Minh hiện có để có điều kiện phát triển; (ii) Phân cấp, phân quyền tối đa cho Thành phố Hồ Chí Minh chủ động, linh hoạt trong điều hành; (iii) Cho phép thực hiện một số chức năng, nhiệm vụ với quy trình, thủ tục rút gọn, ngoài hệ thống pháp luật chung áp dụng cho cả nước mà các tỉnh, thành phố khác đang được phép triển khai, giúp Thành phố phát huy các lợi thế đặc biệt để vượt lên, bứt phá và phát triển.

Để đánh giá sau gần 1 năm đưa Nghị quyết số 98/2023/QH15 đi vào cuộc sống, nhìn nhận những công việc đã triển khai, cùng với một số vấn đề đặt ra trong quá trình thực thi nghị quyết, hội thảo là dịp để tập hợp các luận cứ khoa học giúp Thành phố Hồ Chí Minh triển khai thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù theo tinh thần Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, PGS, TS Nguyễn Tấn Phát cho biết, đến nay, có thể khẳng định rằng, Thành phố Hồ Chí Minh sau gần 1 năm thực thi, kết quả triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội khá toàn diện trên nhiều lĩnh vực. Trong đó, Ủy ban nhân dân Thành phố đã có văn bản chỉ đạo các cơ quan, đơn vị về việc lập dự toán, bố trí kinh phí và thủ tục thanh, quyết toán, chi thu nhập tăng thêm với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý của Thành phố.

Ngoài ra, Thành phố  đã có những văn bản hướng dẫn cụ thể, sát hợp, bước đầu có những tín hiệu khởi sắc trong từng vấn đề cụ thể. Đó là về quy định tiêu chí, điều kiện, mức, nội dung, hình thức và thời gian hỗ trợ để hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm; về quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu của dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư trong lĩnh vực y tế, giáo dục - đào tạo, thể thao và văn hóa; về tiêu chí, tiêu chuẩn, định mức quy định đối với số lượng cán bộ, công chức tại xã, phường, thị trấn; về thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; về thành lập, tổ chức lại, giải thể các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố...

Đối với quy định chi tiết về mẫu công bố thông tin dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược, Thành phố đã có quyết định về ban hành mẫu công bố thông tin danh mục các dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược và mẫu hồ sơ đăng ký tại Thành phố; đồng thời, khẩn trương xây dựng danh mục dự án thu hút đầu tư giai đoạn 2023 - 2025 theo cơ chế đặc thù quy định tại Nghị quyết số 98/2023/QH15 và quy định hiện hành. Cùng với đó là tổ chức hội nghị lấy ý kiến các bộ, ngành, các tỉnh trong vùng Đông Nam Bộ, chuyên gia, nhà khoa học về đề án nghiên cứu xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ nhằm hướng đến mục tiêu đưa Việt Nam tham gia vào mạng lưới vận tải hàng hóa toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế của Việt Nam.

Đối với việc triển khai các cơ chế, chính sách tại thành phố Thủ Đức, những nội dung nêu tại Điều 10 Nghị quyết số 98/2023/QH15 thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân thành phố Thủ Đức và tổ chức bộ máy, số lượng và chức năng, nhiệm vụ các phòng, ban chuyên môn, đơn vị trực thuộc thành phố Thủ Đức đã được Thành phố Hồ Chí Minh quan tâm, đôn đốc triển khai và bước đầu đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tuy nhiên, đồng chí Nguyễn Tấn Phát cũng thẳng thắn nhìn nhận, bên cạnh những kết quả tích cực, sau gần 1 năm triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15, Thành phố Hồ Chí Minh cũng gặp không ít khó khăn, vướng mắc cần kịp thời tháo gỡ để khơi thông nguồn lực.

Để đạt được mục đích, yêu cầu đặt ra, Giám đốc Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh mong muốn, hội thảo sẽ tập trung thảo luận về các vấn đề trọng tâm: (i) Cơ chế, chính sách đặc thì cùng với các bài học quốc tế tham khảo cho Thành phố Hồ Chí Minh; (ii) Thực trạng thực thi Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh; (iii) Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực thi Nghị quyết số 98/2023/QH15 trong thực tiễn.

Hội thảo đã nhận được hơn 120 bài tham luận khoa học của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các sở, ban, ngành của Thành phố; các chuyên gia, nhà khoa học, được nghiên cứu công phu, nghiêm túc, chất lượng. Với 91 tham luận được chắt lọc đăng vào kỷ yếu và 11 ý kiến trao đổi trực tiếp đã đề cập một cách toàn diện, phong phú, sâu sắc những nội dung chủ yếu:

Thứ nhất, bàn luận những vấn đề đã, đang thực hiện theo nghị quyết mà Thành phố đã cụ thể hóa qua các nghị quyết chuyên đề.

Thứ hai, đề xuất những giải pháp cụ thể, thiết thực, mang tính chiến lược nhằm góp phần nâng cao hiệu quả xây dựng và thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù của Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới.

Kết luận hội thảo, PGS, TS Lê Hải Bình khẳng định tính cấp thiết, đúng đắn khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 98/2023/QH15 để Thành phố phát huy một cách hiệu quả mọi tiềm năng, lợi thế; đón đầu, tận dụng và khai thác tốt các cơ hội để phát triển mạnh mẽ, giữ vững vai trò đầu tàu, trung tâm lan tỏa, tạo xung lực mới trong phát triển kinh tế - xã hội của khu vực phía Nam và cả nước, đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển chung của cả nước theo tinh thần “Thành phố Hồ Chí Minh vì cả nước, cả nước vì Thành phố Hồ Chí Minh” mà Nghị quyết số 31-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định. Thực tế này vừa khẳng định sự đúng đắn trong đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về lãnh đạo phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, vừa khẳng định vai trò, sứ mệnh của Thành phố Hồ Chí Minh - trung tâm kinh tế của cả nước trong tiến trình phát triển. Các tham luận, ý kiến phát biểu đã cung cấp nhiều luận cứ khoa học, gợi mở những vấn đề vừa mang tính thực tiễn, vừa mang tính lý luận dưới các góc nhìn khác nhau về chủ đề hội thảo. Nghị quyết số 98/2023/QH15 cho thấy sự đồng hành, đồng cảm, chia sẻ của cả nước trong tháo gỡ các khó khăn để Thành phố Hồ Chí Minh phát triển. Dù vậy, bên cạnh kết quả đạt được bước đầu thì việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 98/2023/QH15 vẫn còn những vướng mắc, chậm tiến độ, khiến Thành phố chưa thể đi nhanh như mong muốn, cần sớm khắc phục.

Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản yêu cầu, ban tổ chức chắt lọc các thông tin, báo cáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó cần truyền tải rõ các ý kiến đánh giá, kiến nghị, đề xuất của các đại biểu nhằm triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 98/2023/QH15 trong thời gian tới. Đồng thời, mong muốn thông qua hội thảo, các nhà quản lý, điều hành sẽ có thêm góc nhìn trong chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 có hiệu quả, trước mắt là phục vụ thực hiện tốt các công trình nhằm chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước./.