Cửa ngõ nối Trung Quốc và các nước ASEAN

Lạng Sơn là cửa ngõ quan trọng nối Trung Quốc và các nước ASEAN, là điểm đầu tiên của Việt Nam trên tuyến hành lang kinh tế Nam Ninh (Trung Quốc) - Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng (Việt Nam), nằm cạnh tam giác kinh tế trọng điểm phía Bắc: Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Với hệ thống gồm 12 cửa khẩu quốc tế, quốc gia và các cửa khẩu phụ, từ năm 2007, Lạng Sơn đã được Chính phủ đưa vào quy hoạch xây dựng vùng biên giới Việt - Trung đến năm 2020, với mục tiêu trở thành vùng kinh tế động lực chủ đạo phía Đông của miền Bắc. Đặc biệt, tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn được đưa vào khai thác trong năm 2020 sẽ mở ra cơ hội rất lớn trong phát triển kinh tế - xã hội của khu vực này.

Đến năm 2018, tỉnh đã thu hút gần 3.000 doanh nghiệp trong nước và quốc tế tham gia xuất nhập khẩu qua địa bàn với tổng kim ngạch đạt gần 5 tỷ USD. Trong 9 tháng đầu 2019 đạt 3,2 tỷ USD. Tỉnh cũng đã khai thác được lợi thế về sản xuất nông, lâm nghiệp, tạo dựng được thương hiệu và vùng sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa có giá trị gia tăng cao. Điển hình như các vùng cây ăn quả với các đặc sản: na, quýt, hồng; cây công nghiệp dài ngày với các đồi hồi, quế và thông. Khai thác lợi thế từ kinh tế đồi rừng, tỉnh đã trở thành vùng xuất khẩu nguyên liệu gỗ công nghiệp lớn trong cả nước với sản lượng, giá trị sản xuất ngành lâm nghiệp theo giá thực tế tăng từ 657 tỷ đồng năm 2010 lên 3.659 tỷ đồng năm 2018.

Trong hội nghị này, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn trao quyết định chủ trương đầu tư, quyết định lựa chọn nhà đầu tư, quyết định trúng đấu giá, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và ký biên bản ghi nhớ về hơn 100 dự án, với tổng vốn đầu tư khoảng 105 nghìn tỷ đồng. Lạng Sơn kêu gọi đầu tư vào các dự án trong các lĩnh vực hạ tầng công nghiệp; hạ tầng giao thông, đô thị, xã hội; thương mại, dịch vụ, du lịch, thể dục - thể thao; nông nghiệp - lâm nghiệp - nông thôn…

Môi trường đầu tư không ngừng được cải thiện

Với chủ đề: “Lạng Sơn: Điểm đến thành công của các nhà đầu tư”, Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Lạng Sơn thu hút sự tham gia của 500 đại biểu là các nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đây là sự kiện xúc tiến thương mại quy mô lớn nhất trong năm 2019 của tỉnh Lạng Sơn - địa phương đang trên đường trở thành một vùng kinh tế mạnh của khu vực phía Bắc, đặc biệt là về thương mại biên giới.

Tại Hội nghị, thông tin với các đại biểu, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho biết, với các chỉ số tốt, mức tăng trưởng của Việt Nam năm 2019 có thể đạt mức 7%. Thủ tướng đánh giá cao các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong nước đã đăng ký đầu tư vào Lạng Sơn tại hội nghị này. Thủ tướng cũng hoan nghênh tỉnh Lạng Sơn đã chuẩn bị công phu, hiệu quả cho Hội nghị.

Nhận xét về tình hình phát triển của Lạng Sơn, Thủ tướng đánh giá, lĩnh vực kinh tế - xã hội phát triển mạnh mẽ, đồng đều, toàn diện, tăng trưởng GRDP đạt 8,6%, thu ngân sách vượt kế hoạch, đời sống người dân được nâng lên rõ nét. Trong phát triển tỉnh cũng hài hòa chính sách kinh tế, lồng ghép với xã hội và môi trường. Đặc biệt, tỉnh cũng phối hợp tốt với Bộ Giao thông vận tải, các ngành, địa phương triển khai tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, qua đó rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội lên Lạng Sơn. Đây là điều kiện quan trọng để thu hút đầu tư phát triển. Thủ tướng đề nghị tỉnh cần sớm hoàn thiện tuyến cao tốc này đến cửa khẩu Hữu nghị.

Ngoài ra, lợi thế so sánh của tỉnh Lạng Sơn chính là trên 200km đường biên giới, có mối quan hệ giao thương chặt chẽ với tỉnh Quảng Tây của Trung Quốc. Lạng Sơn cũng là địa phương có môi trường đầu tư không ngừng được cải thiện; lãnh đạo tỉnh thường xuyên đối thoại, xử lý giải quyết các vướng mắc của nhà đầu tư. Từ đó, bộ mặt của thành phố Lạng Sơn và các địa phương trong tỉnh cũng không ngừng được cải thiện.

Xây dựng tuyến hành lang kinh tế mạnh dọc biên giới

Thủ tướng cho rằng tuy có sự phát triển tốt nhưng Lạng Sơn vẫn là tỉnh có mức độ tăng trưởng chưa bền vững, thu nhập người dân còn ở mức thấp, thu ngân sách, nhất là nội địa còn hạn chế. Tỉnh cũng chưa có những sản phẩm nổi trội tham gia các chuỗi giá trị lớn; chưa tạo ra được những đột biến lớn về kinh tế cửa khẩu. Trên cơ sở những nhận định này, Thủ tướng đặt ra yêu cầu cần tạo ra một dòng chảy kinh tế rõ nét tại Lạng Sơn bởi đây là cửa khẩu quan trọng trong các hành lang kinh tế mà không phải địa phương nào cũng có được.

Đặc biệt, Thủ tướng chỉ rõ, Lạng Sơn giáp thị trường lớn gồm 50 triệu dân của tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) với GDP quy mô 300 tỷ USD; với Thủ đô Hà Nội quy mô GDP 100 tỷ USD. Kim ngạch xuất nhập khẩu kinh tế qua các cửa khẩu Lạng Sơn hàng năm đạt trên 5 tỷ USD, gấp 3,8 lần quy mô kinh tế của tỉnh. Thủ tướng cũng yêu cầu Lạng Sơn cần duy trì mối quan hệ tốt với các tỉnh giáp biên của Trung Quốc; hàng hóa Việt Nam qua Trung Quốc cần bảo đảm chất lượng sản phẩm, xuất xứ rõ ràng, giữ uy tín.

Góp ý về một số định hướng phát triển của Lạng Sơn, Thủ tướng đề nghị cần xây dựng cơ chế liên kết các tỉnh biên giới, tạo ra tuyến hành lang kinh tế mạnh; hợp tác tốt với các địa phương Trung Quốc. Thủ tướng đưa ra ba trụ cột trong phát triển kinh tế - xã hội mà tỉnh cần lưu ý gồm: kinh tế cửa khẩu, du lịch bền vững, nông nghiệp thông minh gắn với công nghiệp chế biến thực phẩm.

Một điểm đến mới trên bản đồ du lịch Việt Nam

Nhắc đến những địa danh du lịch nổi tiếng của Lạng Sơn, Thủ tướng nhấn mạnh đến Khu du lịch Mẫu Sơn với “cảnh sắc như chốn bồng lai tiên cảnh”, có dư địa phát triển thậm chí còn cao hơn Sapa. Ngoài ra, Lạng Sơn còn nổi tiếng với Động Tam Thanh, Nhị Thanh, Thành nhà Mạc, đó là những tiềm năng du lịch lớn cần khai thác, phát triển hơn nữa trong thời gian tới. Đồng thời, Lạng Sơn còn có bản sắc văn hóa địa phương đa dạng, có đông đảo đồng bào dân tộc thiểu số cùng sinh sống. “Nếu biết đầu tư và khai thác thì Mẫu Sơn và tiềm năng văn hóa ẩm thực của xứ Lạng sẽ là một điểm đến mới bùng nổ trong bản đồ du lịch của Việt Nam”, Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng đề nghị Lạng Sơn cần có tầm nhìn xa hơn trong quy hoạch, đầu tư với quy mô đủ lớn, tận dụng lợi thế kinh tế. Tỉnh cần chú ý phát triển đô thị Lạng Sơn theo hướng xanh, giàu bản sắc; đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu Cách mạng công nghiệp 4.0 trong thanh toán, thương mại, nâng cao năng suất lao động; tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, cải cách mạnh mẽ nền hành chính công; thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, nhất là nâng cao chất lượng giáo dục.

Thủ tướng cũng lưu ý, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Lạng Sơn cần chú trọng nhiệm vụ an ninh - quốc phòng, tránh chủ quan, bị động; tăng cường phòng, chống tội phạm vùng biên giới; phối hợp tốt với phía Trung Quốc trong phòng, chống tội phạm buôn lậu, tôi phạm buôn bán người, buôn bán ma túy… Sau Hội nghị lần này, Lạng Sơn cần bắt tay tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy các dự án đã được ký kết. Thủ tướng cũng mong muốn các nhà đầu tư “nói đi đôi với làm”, biến các cam kết đầu tư thành hành động cụ thể.

** Sau khi dự Hội nghị xúc tiến đầu tư, chiều 30-9-2019, Thủ tướng và Đoàn công tác của Trung ương đã có cuộc làm việc với cán bộ chủ chốt tỉnh Lạng Sơn về tình hình phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Theo báo cáo của địa phương, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, kinh tế Lạng Sơn tiếp tục phát triển, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư, bổ sung khang trang, đồng bộ. Lĩnh vực nông - lâm nghiệp phát triển ổn định, chương trình xây dựng nông thôn mới được tập trung thực hiện có kết quả bước đầu. Thu ngân sách trên địa bàn, nhất là thu nội địa tăng khá, năm 2018 tăng 59,5% so với năm 2015. Tỉnh đã quyết định chủ trương đầu tư cho nhiều dự án lớn như: dự án quần thể khu du lịch sinh thái, cáp treo Mẫu Sơn với tổng vốn đầu tư 4.499 tỷ đồng, dự án khu trung chuyển hàng hóa với tổng vốn đầu tư 3.299 tỷ đồng, dự án khu chế xuất 1 với tổng vốn đầu tư 1.034 tỷ đồng… Tuy nhiên, lĩnh vực xuất nhập khẩu dù tăng trưởng khá nhưng thiếu ổn định. Trong 9 tháng đầu năm 2019, kim ngạch xuất khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh giảm mạnh, chủ yếu do phía Trung Quốc tiếp tục siết chặt tiêu chuẩn quản lý chất lượng và nguồn gốc hàng nông sản nhập khẩu từ Việt Nam, đồng thời quản lý chặt chẽ các mặt hàng từ Việt Nam chưa có trong danh mục được phép xuất khẩu vào Trung Quốc.

Tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn hiện vẫn còn 43km nữa mới kết nối đến Cửa khẩu Quốc tế Hữu nghị và để hoàn thành đoạn tuyến này thì cần nguồn vốn khoảng 8.130 tỷ đồng. Tỉnh Lạng Sơn đề nghị Thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước làm việc với các ngân hàng thương mại thu xếp phần vốn tín dụng còn thiếu của dự án là 1.400 tỷ đồng. Chính phủ có phương án hỗ trợ dự án từ ngân sách nhà nước 3.160 tỷ đồng, trong đó, tỉnh Lạng Sơn cam kết sử dụng một phần ngân sách địa phương để hỗ trợ dự án (khoảng 1.000 tỷ đồng).

Phát biểu tại buổi làm việc, đánh giá cao thành tựu phát triển kinh tế - xã hội của Lạng Sơn từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu địa phương làm tốt hơn nữa việc bảo đảm thông xe, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hàng hóa nông, lâm, thủy sản các vùng miền của cả nước xuất khẩu sang Trung Quốc. Thủ tướng cũng yêu cầu tỉnh Lạng Sơn làm tốt công tác tiếp cận thị trường, nhất là với các tỉnh Quảng Tây, Vân Nam của Trung Quốc với quy mô và nhu cầu lớn để qua đó, mở rộng thị trường cho hàng hóa trong nước.

Về những kiến nghị của địa phương, Thủ tướng nhấn mạnh đến yêu cầu hoàn thiện tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, đoạn kết nối đến Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị, việc tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự thông thương hàng hóa giữa hai nước. Thủ tướng khẳng định, Nhà nước sẽ hỗ trợ kinh phí một phần cho dự án và đề nghị tỉnh Lạng Sơn phải sử dụng nguồn vốn này một cách tiết kiệm, hiệu quả nhất. Thủ tướng đề nghị Ngân hàng Nhà nước khuyến khích các ngân hàng thương mại tham gia góp vốn vào dự án.

Thủ tướng cũng yêu cầu, Đảng bộ, chính quyền Lạng Sơn thường xuyên chỉ đạo các lực lượng chức năng như Biên phòng, Công an, Hải quan, Công Thương tập trung bảo đảm tốt nhiệm vụ giữ gìn, bảo vệ biên giới, đường biên, cột mốc; tích cực tạo thuận lợi cho việc xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu trên địa bàn. Tỉnh cũng cần phối hợp với các lực lượng chức năng đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là các loại tội phạm thường xảy ra tại khu vực biên giới./.

Thu An (tổng hợp)