Mục lục Hồ sơ sự kiện số 116 (21-5-2010)

- Nước Nga với vùng Viễn Đông

Đối với hầu hết những người nước ngoài, khi nghĩ về nước Nga, họ thường liên tưởng đến hai thành phố chính, Moskva và St. Petersburg. Đây là những khu trung tâm của nước Nga, và cũng là những thành phố cổ kính nhất, các thành phố này thường được các lữ khách dừng lại để tham quan và du lịch. Tuy nhiên, một nước Nga rộng lớn nhất thế giới với những vùng thiên nhiên kỳ thú, vĩ đại và hoang sơ với những con sông xanh thắm, những khu rừng bát ngát, những vùng đất mênh mông, tài nguyên thiên nhiên phong phú... đang được khám phá, xây dựng, sẽ làm cho du khách không khỏi ngỡ ngàng, thích thú. Vùng Viễn Đông của Nga là vùng đất như vậy.

*** Vấn đề và bình luận

Hoàng Mai - “Dòng chảy phương Đông” và nhịp cầu Đông - Tây

Tổng thống D.Medvedev đã từng cảnh báo từ năm 2008, nếu không tạo động lực phát triển Viễn Đông, “chúng ta có thể mất mọi thứ”; còn Thủ tướng V.Putin cho rằng, phát triển vùng Viễn Đông là tư tưởng chiến lược giúp Nga trở thành cây cầu nối giữa Đông và Tây.

Kiên Trung - Nghịch lý phát triển - thái cực vùng Viễn Đông nước Nga

Nguồn của cải của thế giới càng tăng lên “chóng mặt”, thì những vấn đề của phát triển bền vững (môi trường sống, nghèo đói,…) càng trở nên gay gắt. Nhưng có một vấn đề khác như nghịch lý của sự phát triển, đang nổi lên, đó là dân số những quốc gia giàu nhất đang giảm đi nhanh chóng. Nạn “thiếu người” đang thách thức sự phát triển bền vững tại những quốc gia này.

Vũ Văn Hùng - Vùng Viễn Đông Nga - một tương lai kinh tế khó dự đoán

Vùng Viễn Đông Nga là vùng cực Đông của Nga, giữa hồ Baikal ở Trung Siberia và Thái Bình Dương. Đây là một vùng có diện tích rất rộng lớn, chiếm trên 1/3 diện tích đất liền của Nga, nhưng dân số chỉ có khoảng gần 7 triệu người, chiếm 5% dân số Nga. Với số dân ít ỏi sống trên một diện tích rộng lớn như vậy, nên mật độ dân số ở vùng Viễn Đông Nga chỉ là hơn 1 người/km², khiến Viễn Đông Nga trở thành nơi có dân cư thưa thớt nhất thế giới. Tuy nhiên, đây lại là một vùng đất vô cùng giàu có.

*** Bên lề sự kiện

Trần Nhàn - Cuộc giải cứu lịch sử

Sau bao nhiêu năm tháng, cuộc chinh phục vùng Viễn Đông của Liên Xô trước đây và nước Nga ngày nay vẫn là thách thức đối với ý chí và trí tuệ của con người. Nó là cuộc đấu trí và đấu sức giữa con người và thiên nhiên, có thành công và thất bại, có vinh quang và bi kịch. Một trong những ví dụ điển hình cho khát vọng chinh phục vùng đất xa xôi về địa lý, khắc nghiệt về điều kiện thời tiết khí hậu, nhưng lại kỳ bí quyến rũ và đầy tiềm năng này là chuyến đi của con tàu thủy chạy bằng hơi nước Tsheljuskin từ hải cảng Murmansk vượt qua Bắc Cực sang cảng Vladivostock năm 1934.

Xuân Nguyên - Nước Nga trên đôi cánh Âu - Á

Không phải ngẫu nhiên mà Nga đã chọn Vladivostok, một thành phố nằm ở cực Đông của nước này làm địa điểm tổ chức Hội nghị cấp cao của Diễn đàn Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) vào năm 2012. Với quyết định này, vị thế của một quốc gia rộng lớn nhất thế giới trải dài từ Âu sang Á được coi trọng hơn bao giờ hết, nhất là khi Nga thúc đẩy hội nhập toàn cầu không chỉ về hướng châu Âu mà sang cả khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Thanh Nhàn (tổng hợp) - Viễn Đông Nga và những kỳ quan tuyệt vời

Được biết đến như là vùng sâu, vùng xa của nước Nga, thậm chí Viễn Đông - Siberia được coi như nơi “rừng thiêng nước độc” song vùng Viễn Đông nước Nga lại mang trong mình một vẻ đẹp huyền diệu với những thắng cảnh được xem là có một không hai trên thế giới, một nơi mà sự hoang dã vẫn còn ngự trị và đời sống của các khu vực xa trung tâm vẫn có một nhịp điệu đặc biệt của riêng nó.

Phạm Nhẫn - Trắc trở không cản trở

Nga và Nhật Bản không có chung biên giới trên đất liền, nhưng trên thực tế cũng vẫn có thể được coi là láng giềng của nhau bởi khoảng cách địa lý ngắn nhất trên biển giữa quần đảo Kuril hiện do Nga quản lý tới bán đảo Hokkaido của Nhật Bản chỉ có 4 km.

Hoàng Anh - Sức mạnh quân sự của Nga tại vùng Viễn Đông

Thời kỳ Chiến tranh lạnh, Viễn Đông là chiến tuyến phía Đông - nơi diễn ra những cuộc đối đầu căng thẳng nhất giữa Mỹ và Liên Xô. Sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc, cục diện an ninh ở khu vực Đông Á đã có phần dịu lại, các nước Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc đều chạy đua và trở thành “trung tâm” kinh tế sôi động nhất toàn cầu, trong khi đó, vùng Viễn Đông của Nga lại tụt hậu rõ rệt. Trước bối cảnh này, các nhà lãnh đạo Nga đã xác định ba mục tiêu chiến lược mới cho vùng Viễn Đông.

*** Kinh tế và hội nhập

Chu Văn Đức - Khi chú gấu Nga bừng tỉnh

Đầu năm 2010, khi Tổng thống Nga D.Medvedev quyết định thành lập Trung tâm Công nghệ cao ứng dụng ở Skolkovo, tờ báo Finalcial Times đã sử dụng biểu tượng quen thuộc “Chú gấu Nga đã qua kỳ nghỉ Đông” để nói về công cuộc hiện đại hoá nền kinh tế Nga.

*** Cửa sổ nhìn ra thế giới

Ngọc Hùng - Hòa bình Trung Đông: Vẫn chỉ là hy vọng

Sau 18 tháng gián đoạn kể từ khi xung đột quân sự tại Dải Gaza cuối năm 2008, với sự ủng hộ của các nước Arab và nỗ lực của chính quyền Obama, tiến trình hòa bình Trung Đông đang lóe lên những tia hy vọng mới. Sau các chuyến làm việc ngoại giao con thoi của đặc phái viên Mỹ tại Trung Đông George Mitchell, ngày 9-5 vừa qua, Israel và Palestine đã tiến hành cuộc đàm phán gián tiếp trong bầu không khí khá hoà giải và xây dựng. Tuy nhiên, với những bất đồng khó giải quyết giữa hai bên, hòa bình cho Trung Đông dường như vẫn chỉ là niềm hy vọng.

Lê Minh Quang - Phép thử độ bền của hiệp ước NPT

Hội nghị đánh giá tổng quan về Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) khai mạc tại trụ sở của Liên hợp quốc (LHQ) ở New York (Mỹ) ngày 3-5-2010 và sẽ kéo dài trong bốn tuần. Những cuộc tranh luận tại diễn đàn của Hội nghị này sẽ là phép thử về độ bền của một hiệp ước quốc tế có ý nghĩa quan trọng đối với nền an ninh toàn cầu.

Lý Mạc Phù - Lý trí thắng tình cảm

Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã không ngoa ngôn khi coi chuyến thăm Hy Lạp của mình “có ý nghĩa lịch sử“ và mở ra “một kỷ nguyên mới“ cho mối quan hệ giữa hai nước. Lần đầu tiên kể từ khi đảo Síp bị chia cắt năm 1974 đến nay mới lại có cuộc tiếp xúc cấp cao chính thức như thế này giữa hai nước. Giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp lại vẫn còn tồn tại tranh chấp chủ quyền về mấy hòn đảo trên biển Aegean. Chính vì những vấn đề bất đồng quan điểm này mà từ năm 1974 đến 1996, hai bên đã 3 lần xô đẩy nhau đến bên bờ vực của chiến tranh, cho dù cả hai đều là thành viên NATO, và Hy Lạp công khai dọa sẽ phủ quyết việc kết nạp Thổ Nhĩ Kỳ vào EU.

*** Kỷ niệm 120 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2010)

E.Glazuno - Hồ Chí Minh - con người và nhà chính trị được viết bằng chữ hoa

Lời người dịch: Xúc động và tự hào, đó là cảm xúc của tôi khi nhận từ tay đồng chí Evgheni Glazunov - Chủ tịch danh dự Hội Hữu Nghị Nga -Việt những trang hồi ký của ông viết về Hồ Chí Minh. Những kỷ niệm ấy mãi mãi không phai mờ trong ký ức mà đồng chí cảm nhận qua những lần vinh dự được gặp Người trong thời gian công tác tại Việt Nam. E.Glazunov muốn một lần nữa góp phần khắc họa chân dung một con người vĩ đại và trực tiếp bày tỏ tình cảm sâu đậm của mình - một công dân Xô-viết - với Bác Hồ kính yêu nhân dịp kỷ niệm lần thứ 120 ngày sinh (19-5-2010) của Người.

*** Văn hóa - xã hội

Hoàng Minh Thắng  - Trận đầu đánh và thắng Mỹ tại Núi Thành

Từ ngàn đời nay, trong lịch sử quân sự, đánh thắng đòn phủ đầu luôn là nhân tố quan trọng quyết định sự thắng bại của cuộc chiến. Trận thắng Núi Thành vào tháng 5-1965 đã để lại cho chúng ta nhiều bài học quý giá trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc.

Nguyễn Văn Sơn - Phụ nữ sử dụng khăn trùm đầu: Khoét sâu hố sâu phân biệt?

Nhiều nước châu Âu như Pháp, Bỉ... đang dự định sẽ thông qua luật cấm phụ nữ sử dụng khăn trùm đầu nơi công cộng, vì cho rằng phụ nữ sẽ mất tự do và đào sâu hố ngăn cách giữa người Hồi giáo nhập cư và người bản địa. Tuy nhiên, vấn đề này đang thổi bùng lên sự phẫn nộ của những người Hồi giáo và các thế lực bảo thủ, cực đoan.

Nguyên Bách - “Sống chậm” - trào lưu sống thịnh hành?

Xu hướng “sống chậm” đang dần trở lại ở nhiều nơi trên thế giới. Nhiều người không còn chạy theo những tư tưởng được cho là “cấp tiến” trước đây, họ không quá say mê kiếm tiền bạc hay chạy theo danh vọng. Họ muốn quay về với tự nhiên, hoà mình cùng thiên nhiên và dành nhiều thời gian hơn cho bản thân, cho gia đình và cho những thành viên quanh mình.

*** Văn học - nghệ thuật

Minh Hoàng (Tổng hợp) - Cannes 2010: Nhiều ngôi sao, một huyền thoại

Tại thành phố Cannes xinh đẹp của nước Pháp đang diễn ra Liên hoan phim Cannes lần thứ 63. Đây là sự kiện điện ảnh quan trọng của năm được rất nhiều người hâm mộ điện ảnh trên thế giới quan tâm theo dõi. Cũng như những kỳ liên hoan phim Cannes trước, liên hoan phim năm nay có sự góp mặt của nhiều nhân vật tên tuổi trong làng điện ảnh thế giới.

*** Nhân vật với lịch sử

*** Tuần trong 5 phút

- Việt Nam

- Thế giới