Mấy năm gần đây, hòa nhịp với tiến trình đổi mới của đất nước, Tạp chí Cộng sản đã có những bước tiến đáng khích lệ. Tạp chí đã tập trung làm sáng tỏ và tuyên truyền rộng rãi những quan điểm cơ bản của Đại hội VI, Đại hội VII của Đảng, các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước; vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào việc nghiên cứu nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn nóng hổi của cách mạng nước ta; đồng thời, đấu tranh, phê phán những quan điểm sai trái và những hiện tượng tiêu cực trong đời sống kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, bảo vệ quan điểm và đường lối của Đảng, tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng và trong nhân dân, góp phần củng cố niềm tin và định hướng chính trị cho bạn đọc. Có những bài viết phong phú về kinh nghiệm thực tiễn, về những nhân tố mới; một số bài có nội dung khám phá, tìm tòi. Tạp chí cũng đã có nhiều cải tiến về hình thức, bài viết ngắn gọn hơn, trình bày, in ấn đẹp hơn, sinh động hơn, giữ đúng thời gian phát hành. Tôi hoan nghênh và biểu dương sự cố gắng và những kết quả mà các đồng chí đã đạt được.

Tuy nhiên, chúng ta cũng phải nhận rõ những yếu kém để ra sức khắc phục. Tạp chí còn không ít hạn chế và nhược điểm, nhất là chất lượng lý luận và tính chiến đấu chưa cao. Các bài tổng kết thực tiễn, điều tra, phát hiện nhân tố mới chưa nhiều. Đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, các nhận thức lệch lạc có lúc chưa kịp thời, chưa đủ sức thuyết phục.

Chúng ta đang đứng trước hoàn cảnh quốc tế đặc biệt, với những diễn biến nhanh chóng và phức tạp. Trong đó, vừa có thuận lợi, vừa có khó khăn, vừa có thời cơ lớn để phát triển đất nước, lại vừa phải đối phó với những thách thức không nhỏ.

Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, trong thời gian qua, đất nước ta đã đạt được những thành tựu rất quan trọng về nhiều mặt. Có được kết quả đó là do sự nỗ lực vượt bậc của toàn dân, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng và sự tiến bộ trong quản lý, điều hành của Nhà nước. Tuy nhiên, đó mới là kết quả bước đầu. Những công việc trọng đại vẫn đang ở phía trước, đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu không ngừng của toàn Đảng, toàn đân và toàn quân ta.

Tình hình và nhiệm vụ trên đây đang đặt ra cho công tác lý luận những yêu cầu mới hết sức quan trọng. Có thể nói chưa bao giờ công tác lý luận đứng trước những khó khăn, phức tạp như hiện nay, và cũng chưa bao giờ có nhiều cơ hội đóng góp, sáng tạo rộng lớn bằng lúc này. Để thực hiện và phát triển đường lối đổi mới của Đảng, đòi hỏi phải nghiên cứu làm sáng tỏ hàng loạt vấn đề vừa cơ bản, vừa bức xúc. Cuộc đấu tranh về tư tưởng - lý luận đang diễn ra gay gắt trong điều kiện mới. Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết số 01, trong đó chỉ rõ những phương hướng chủ yếu của công tác lý luận trong giai đoạn hiện nay, làm cơ sở để xử lý đúng đắn những vấn đề thực tiễn của đất nước cũng như những vấn đề quốc tế.

Là cơ quan lý luận và chính trị của Trung ương Đảng, Tạp chí Cộng sản có trách nhiệm tham gia tích cực vào những công việc đó. Nhiệm vụ của Tạp chí là bám sát cuộc sống, tham gia tổng kết thực tiễn, làm sáng tỏ những vấn đề về vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh mới, góp phần tuyên truyền, bổ sung, phát triển đường lối của Đảng, pháp luật và chính sách của Nhà nước, làm phong phú thêm kho tàng lý luận cách mạng Việt Nam. Ngày nay, yêu cầu của bạn đọc rất cao. Tạp chí phải phấn đấu nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu đó. Tính hấp dẫn của Tạp chí trước hết là ở chỗ giải đáp được một cách có luận cứ khoa học sâu sắc và có sức thuyết phục những vấn đề mà bạn đọc quan tâm. Đồng thời, biết gợi mở, nêu vấn đề, tạo ra bầu không khí dân chủ trong thảo luận để phát huy trí tuệ tập thể, đóng góp vào công tác nghiên cứu lý luận chung nhằm làm sáng tỏ đường lối, quan điểm của Đảng, phát triển, bổ sung lý luận cách mạng. Tạp chí cần tiếp tục đổi mới cả về nội dung và hình thức, nâng cao chất lượng và tính hấp dẫn, sinh động.

Để hoàn thành nhiệm vụ nặng nề đó, Tạp chí phải chăm lo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có đủ trình độ, năng lực và phẩm chất ngang tầm nhiệm vụ. Cán bộ làm báo Đảng, làm công tác biên tập ở tạp chí lý luận và chính trị của Trung ương phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với lý tưởng của Đảng, với sự nghiệp cách mạng của nhân dân, có trình độ học vấn cao, hiểu biết rộng, nhanh nhạy, sắc sảo, thạo nghề làm báo. Đồng thời, mở rộng đội ngũ cộng tác viên, có chính sách thu hút chuyên gia giỏi trên các lĩnh vực. Các đồng chí ủy viên Trung ương Đảng cần thường xuyên đóng góp ý kiến và viết bài cho Tạp chí. Các cấp ủy có kế hoạch thường xuyên tổ chức và hướng dẫn việc đọc Tạp chí. Các cơ quan của Đảng cần tích cực giúp đỡ, phối hợp giải quyết kịp thời những khó khăn và vướng mắc trong công tác của Tạp chí./.

------------------------------------------------

* Trích Bài phát biểu tại buổi gặp mặt với lãnh đạo, cán bộ, nhân viên Tạp chí Cộng sản, nhân kỷ niệm 63 năm Ngày thành lập Đảng (3-2-1930 - 3-2-1993)