Từ sau Đại hội VI, Tạp chí đã tập trung nghiên cứu và tuyên truyền những quan điểm cơ bản nêu trong Nghị quyết Đại hội VI và các nghị quyết của Trung ương sau Đại hội. Tạp chí đã có những bài nghiên cứu phục vụ công cuộc đổi mới, đề cập những vấn đề lý luận chung về chủ nghĩa xã hội, về thời kỳ quá độ ở Việt Nam, cũng như những vấn đề kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, xây dựng Đảng và những vấn đề quốc tế. Bằng nhiều thể loại và hình thức khác nhau, các bài của Tạp chí đã cố gắng phân tích và lý giải trên cơ sở khoa học, góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề bức xúc trong đời sống xã hội ở nước ta và trên trường quốc tế.

Vài năm gần đây, Tạp chí đã có những đổi mới bước đầu về nội dung và hình thức. Tạp chí đã gây được không khí tranh luận, phát triển tư duy mới, thu hút được đông đảo đội ngũ cộng tác viên có uy tín tham gia. Tạp chí đã tổ chức nhiều cuộc tọa đàm và hội thảo khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.

Tuy nhiên, Tạp chí cũng còn những hạn chế trong việc phấn đấu nâng cao tính lý luận và tính chiến đấu của mình. Các bài điều tra tình hình thực tế còn ít. Việc tổng kết kinh nghiệm các địa phương và cơ sở cũng chưa làm được bao nhiêu. Việc tổ chức tranh luận và trao đổi ý kiến là cần thiết để làm rõ chân lý, song cần chú ý hướng dẫn và có kết luận để định hướng sự suy nghĩ đúng đắn cho độc giả...

Mặc dù vậy, với 35 năm không ngừng phấn đấu và trưởng thành, Tạp chí Cộng sản đã có nhiều cố gắng và đạt được những thành tích đáng kể. Tạp chí xứng đáng là cơ quan báo chí của Đảng sớm được nhận phần thưởng cao quý: Huân chương Hồ Chí Minh. Nhân dịp này, tôi thay mặt Bộ Chính trị và Ban Bí thư Trung ương Đảng nhiệt liệt hoan nghênh các đồng chí.

Hôm nay, tôi đến thăm Tạp chí Cộng sản, lại được gặp mặt nhiều cộng tác viên gần gũi của Tạp chí, những người làm công tác nghiên cứu lý luận và chỉ đạo thực tiễn của Đảng và Nhà nước ta.

Lúc này hơn lúc nào hết, Đảng ta cần tạo ra một hệ thống quan điểm lý luận làm cơ sở vững chắc chỉ dẫn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Trách nhiệm đó một phần rất quan trọng thuộc về giới nghiên cứu lý luận, trong đó có Tạp chí Cộng sản.

Nhiệm vụ chủ yếu của Tạp chí là tuyên truyền những quan điểm, đường lối của Đảng. Muốn vậy phải đi sâu nghiên cứu, nâng cao tính lý luận, tính chiến đấu; liên hệ chặt chẽ với thực tiễn; bám sát yêu cầu của cuộc sống. Tạp chí phải góp phần tổng kết có căn cứ lý luận những kinh nghiệm thực tiễn của công cuộc đổi mới.

Trong khi bám sát chức năng lý luận và chính trị, những bài viết của Tạp chí cố gắng làm sao bảo đảm sâu về lý luận, sắc về chính trị, có ý nghĩa thực tiễn cao. Có thể có những bài đặt ra những vấn đề mới mẻ để tìm tòi, tranh luận, nhưng Tạp chí phải phân tích rõ mặt đúng, mặt sai để định hướng suy nghĩ đúng đắn cho bạn đọc. Tạp chí cần có những bài phổ cập, hướng tới đại chúng để đảng viên đọc và hiểu được, để đại bộ phận đảng viên và một bộ phận nhân dân trở thành bạn đọc của Tạp chí, còn Tạp chí thì thành người bạn có ích cho họ.

Tình hình mới đang đặt ra cho Tạp chí những nhiệm vụ nặng nề và phức tạp. Để hoàn thành tốt những nhiệm vụ đó, Tạp chí cần phát huy vai trò một cơ quan lý luận của Trung ương Đảng, đồng thời là một đơn vị nghiên cứu khoa học; phải bám sát thực tiễn cuộc sống; chăm lo xây dựng và mở rộng đội ngũ cộng tác viên và đặc biệt là phải đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Tạp chí ngang tầm nhiệm vụ mới.

Công tác lý luận là nhiệm vụ của toàn Đảng. Với chức năng của mình, Tạp chí Cộng sản cần không ngừng đổi mới về nội dung và hình thức để nâng cao chất lượng và tính hấp dẫn, thực sự trở thành một trung tâm thu hút tri thức, góp phần tích cực xây dựng nền lý luận cách mạng Việt Nam. Các cơ quan của Đảng như Ban Tổ chức Trung ương, Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, Ban Khoa giáo Trung ương và Ban Tài chính - Quản trị Trung ương cần phối hợp chặt chẽ giải quyết kịp thời những khó khăn vướng mắc trong công tác của Tạp chí.

Tôi tin tưởng chắc chắn rằng Tạp chí Cộng sản không ngừng cố gắng, không ngừng trưởng thành, luôn luôn xứng đáng là tạp chí lý luận và chính trị của Đảng./.

------------------------------------------

* Trích Bài phát biểu nhân kỷ niệm 35 năm xuất bản Tạp chí Cộng sản, tháng 12-1990