Qua việc triển khai thực hiện các chương trình, dự án nêu trên có thể thấy vai trò to lớn của Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang trong việc lãnh, chỉ đạo xây dựng nông thông mới (XDNTM) đúng hướng và hiệu quả thiết thực, đã từng bước khơi dậy được sự hưởng ứng và đồng thuận cao của người dân nông thôn. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang việc XDNTM đã đạt được một số kết quả như sau:

Trong quá trình triển khai thực hiện công tác lãnh đạo XDNTM, Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang đã gắn các chủ trương, đường lối của Đảng vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đưa nội dung, tiêu chí XDNTM vào nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, lấy nội dung XDNTM làm trung tâm; đồng thời, đã lồng ghép nhiều chương trình liên quan đến nông nghiệp, nông dân và nông thôn với nhau, bám sát vào các tiêu chí của chương trình XDNTM. Theo đó, nhiều văn bản, Nghị quyết đã được ban hành nhằm thực hiện chủ trương XDNTM tại địa phương.

Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang đã lãnh, chỉ đạo các cấp, các ngành nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung và ban hành mới các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo của tỉnh phù hợp với giai đoạn mới và điều kiện nguồn lực của tỉnh, theo hướng giảm dần chính sách cho không, thực hiện các chính sách hỗ trợ gián tiếp, hỗ trợ để tạo điều kiện cho người nghèo tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản thông qua hỗ trợ xây dựng kết cấu hạ tầng; hỗ trợ tín dụng ưu đãi; hỗ trợ phát triển các tổ, nhóm sản xuất (hợp tác xã); hỗ trợ phát triển rừng, thủy sản và một số cây con có giá trị, có lợi thế trên địa bàn tỉnh; hỗ trợ nhân rộng các mô hình giảm nghèo hiệu quả. Hướng đến nâng cao chất lượng đào tạo nghề, tư vấn giới thiệu việc làm, đặc biệt hướng vào nhóm đối tượng người nghèo, người thuộc hộ cận nghèo. Triển khai đầy đủ, kịp thời các chính sách hỗ trợ hộ nghèo, người nghèo, trợ giúp các đối tượng yếu thế, bảo đảm an sinh xã hội theo chỉ đạo của Chính phủ.

Các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, cán bộ, đảng viên và nhân dân đã nhận thức rõ về vai trò, vị trí của nông nghiệp, nông dân, nông thôn đối với sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM đã trở thành phong trào có sức lan tỏa sâu rộng, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, được toàn xã hội quan tâm, hưởng ứng, tích cực tham gia và đạt được kết quả quan trọng (tính đến hết năm 2017 đã có 23 xã đạt chuẩn nông thôn mới, nâng số tiêu chí bình quân lên trên 12 tiêu chí/xã, không còn xã dưới 05 tiêu chí).

Cơ chế, chính sách, quy hoạch, đề án được ban hành đồng bộ kịp thời đã có tác động quan trọng thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, kinh tế nông thôn, đa dạng hóa các hình thức tổ chức sản xuất ở nông thôn (trang trại, hợp tác xã, tổ hợp tác…), khuyến khích, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn để phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa.

Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản đã hình thành một số vùng sản xuất hàng hóa quy mô tương đối lớn, hình thức liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm đã được chú trọng thực hiện. Việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất được coi trọng đã nâng cao năng suất, sản lượng cây trồng vật nuôi, giảm chi phí sản xuất.

Tái cơ cấu ngành nông nghiệp được tập trung chỉ đạo thực hiện, cơ cấu các sản phẩm trong nông nghiệp của tỉnh đã được định hình tương đối rõ nét; hạ tầng kỹ thuật phục vụ nông nghiệp từng bước được đầu tư xây dựng; quy mô sản xuất chuyển dịch hợp lý sang sản xuất hàng hóa.

Cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, đời sống được xây dựng đồng bộ, tạo diện mạo mới cho khu vực nông thôn, góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế nông nghiệp, nông thôn; hệ thống chính trị được củng cố, tăng cường; quốc phòng được giữ vững, an ninh trật tự xã hội được đảm bảo.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang, đã thành lập bộ máy chỉ đạo, quản lý chương trình XDNTM từ tỉnh tới cơ sở; huy động cả hệ thống chính trị và toàn xã hội tham gia vào phong trào “Tuyên Quang chung sức xây dựng nông thôn mới”. Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của HĐND, UBND tỉnh, thực hiện chỉ đạo đồng bộ trên tất cả các mặt nên Chương trình XDNTM của tỉnh Tuyên Quang đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Có được những kết quả nêu trên xuất phát từ các nguyên nhân chủ yếu sau đây:

Thứ nhất, Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM là Chương trình kinh tế-xã hội lớn được Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo; có sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; được tổ chức bộ máy chỉ đạo từ Trung ương đến cơ sở.

Thứ hai, Trước khi có chủ trương về XDNTM, tỉnh Tuyên Quang đã kịp thời nắm bắt và ban hành các văn bản chỉ đạo để thực hiện. Cụ thể là Nghị quyết số 27 - NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang. HĐND tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn. UBND tỉnh đã cụ thể hóa việc thực hiện bằng các chương trình, kế hoạch, đề án, quyết định để thực hiện nghị quyết.

Thứ ba, trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM luôn có sự quan tâm, chỉ đạo thường xuyên, sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Tuyên Quang; sự phối hợp của các cấp, các ngành, các địa phương và đồng thuận, hưởng ứng tích cực của nhân dân trên địa bàn toàn tỉnh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác XDNTM ở tỉnh Tuyên Quang trong thời gian qua vẫn còn tồn tại một số hạn chế sau đây:

Một là, nhận thức của một số cấp ủy về trách nhiệm và tính chủ động trong xây dựng nông thôn mới nhìn chung chưa cao, còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của ngân sách nhà nước. Tuyên Quang hiện có trên 85% dân số sống ở nông thôn và kinh tế chủ yếu dựa vào nông - lâm nghiệp. Chính vì vậy, tiến hành XDNTM là nhân tố quan trọng để phát triển nền kinh tế của Tỉnh, tuy nhiên nhận thức về chủ trương XDNTM trong thời kỳ đổi mới còn thiếu toàn diện, sâu sắc. Sự hạn chế đó dẫn đến một số xã còn đạt ít tiêu chí; chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới phương thức sản xuất trong nông nghiệp, nông thôn còn chậm, chưa thực sự phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Sự liên kết trong sản xuất, kinh doanh còn hạn chế, quy mô sản xuất nhỏ, phân tán; công nghiệp, dịch vụ, các ngành nghề nông thôn phát triển chậm; thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn còn hạn chế, chưa đạt hiệu quả. Trong quá trình chỉ đạo tổ chức thực hiện kế hoạch các xã mới tập trung nhiều cho việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Việc quan tâm đến các nội dung về phát triển sản xuất nâng cao thu nhập, phát triển văn hóa, cải thiện môi trường... còn hạn chế. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tốc độ công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn còn chậm. Chưa hình thành các vùng kinh tế trọng điểm để phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Sản xuất nông, lâm nghiệp ở nhiều nơi còn manh mún, phân tán, chưa tạo được nhiều sản phẩm hàng hoá nông nghiệp có giá trị kinh tế cao; phát triển các vùng sản xuất hàng hóa tập trung chuyên canh còn chậm, sức cạnh tranh của nông sản hàng hóa thấp.

Hai là, một số nơi còn chưa làm tốt công tác tuyên truyền, vận động tại cơ sở. Trên thực tế, nội dung, hình thức tuyên truyền, vận động còn nặng về hô khẩu hiệu, chưa đi vào thực chất, mới dừng lại ở việc thông tin về chủ trương, đường lối, chính sách, chưa làm cho người dân thấy được vai trò, trách nhiệm của mình trong XDNTM, vẫn còn tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Công tác tuyên truyền về gương tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong xây dựng nông thôn mới của các cơ sở còn ít, người dân chưa thấy được những mô hình hay, cách làm hiệu quả trong xây dựng nông thôn mới ở các huyện.

Ba là, Công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện XDNTM của một số cấp ủy, chính quyền chưa thường xuyên, chặt chẽ; chất lượng một số cuộc kiểm tra, giám sát còn mang tính hình thức.

Một số giải pháp nâng cao hơn nữa vai trò lãnh đạo của Đảng bộ Tỉnh ủy Tuyên Quang trong xây dựng nông thôn mới

- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao năng lực bộ máy quản lý nhà nước; đổi mới phương thức quản lý, đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đối với nông nghiệp, nông dân, nông thôn; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.

Cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy đảng, chính quyền, huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị và người dân, có cách làm sáng tạo. Phải xây dựng được kế hoạch chi tiết, có quy chế làm việc, có sự phân công rõ trách nhiệm đối với từng cấp, ngành và người thực hiện. Phải xác định rõ việc nào dân làm, việc nào Nhà nước hỗ trợ, việc nào Nhà nước làm. Công tác phối hợp, điều hành sát với thực tế, phát huy tính chủ động, sáng tạo trong việc tổ chức, triển khai thực hiện Chương trình. Tổ chức Đảng thực sự là nòng cốt lãnh đạo XDNTM. Các cấp, các ngành xây dựng Chương trình, đề án, dự án, kế hoạch triển khai thực hiện các cơ chế chính sách hỗ trợ XDNTM chặt chẽ, hiệu quả. Mặt trận Tổ quốc tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và phong trào thi đua “Tuyên Quang chung sức xây dựng nông thôn mới” thực sự đi vào chiều sâu. Mỗi tổ chức Đoàn thể đảm nhận một số tiêu chí hoặc chỉ tiêu phù hợp với chức năng nhiệm vụ của mình để vận động hội viên thực hiện có hiệu quả cụ thể.

Ban Chỉ đạo các cấp cần tăng cường sự phối hợp, đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời đề xuất tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, phát sinh để Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo. Các sở ban ngành phụ trách tiêu chí bám sát kế hoạch hàng năm để kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các xã thực hiện đúng các quy định và đạt tiêu chí.

Đẩy mạnh triển khai các giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc, tính chuyên nghiệp cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức để tham mưu thực hiện có hiệu quả Nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước về chương trình xây dựng nông thôn mới. Rà soát chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, lập kế hoạch và cử đi đào tạo, bồi dưỡng nhằm đáp ứng với yêu cầu, chức trách, nhiệm vụ được giao.

- Thường xuyên tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ về vị trí, vai trò, tầm quan trọng mang ý nghĩa chính trị, kinh tế của Nghị quyết và Chương trình XDNTM trong giai đoạn phát triển mới. Đổi mới hình thức tuyên truyền, tăng cường phổ biến những cách làm hay, mô hình hiệu quả trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và XDNTM. Đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và phong trào thi đua “Tuyên Quang chung sức xây dựng nông thôn mới”, tuyên truyền để người dân xác định được trách nhiệm “chủ thể” của mình. Công tác tuyên truyền phải thật sự đi vào chiều sâu, cụ thể, dễ hiểu.

- Quán triệt, tuyên truyền sâu rộng Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của chủ trương, đường lối thực hiện phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn, tái cơ cấu nông nghiệp với XDNTM đến các cấp, ngành, địa phương và người dân. Cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ và cư dân nông thôn, nâng cao chất lượng các phong trào XDNTM. Thường xuyên cập nhật, phổ biến các mô hình, các điển hình tiên tiến, sáng kiến và kinh nghiệm hay về XDNTM để nhân ra diện rộng.

- Đổi mới và đẩy mạnh công tác tuyên truyền; tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ xã, thôn trên địa bàn tỉnh, cán bộ làm công tác XDNTM các cấp.

- Nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả quản lý ngành từ Trung ương đến địa phương. Kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của các ban chỉ đạo và bộ máy giúp việc các cấp ở Trung ương và các địa phương, ra sức tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ về tái cơ cấu và XDNTM. Thực hiện nghiêm Luật phòng, chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; đồng thời tăng cường kỷ luật, kỷ cương về tài chính, nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng các nguồn lực. Tập trung chỉ đạo các xã XDNTM hoàn thành kế hoạch được giao, nhất là các xã trong lộ trình đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020. Tiếp tục hoàn thiện và cụ thể hóa các quy hoạch, đề án XDNTM theo hướng phù hợp với mục tiêu, yêu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên địa bàn./.