Ngày 30-7-2008, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Thương mại thuộc Bộ Công Thương đã tổ chức Hội thảo khoa học về chủ đề “Hướng tới nền kinh tế thị trường hiện đại ở Việt Nam” trong khuôn khổ Chương trình khoa học quốc gia KX.01/06-10. Tới dự Hội thảo có nhiều nhà khoa học thuộc các viện nghiên cứu, các học viện và một số cán bộ quản lý thuộc các bộ, ngành Trung ương tại Hà Nội.

Các tham luận tại hội thảo đã đặt ra nhiều vấn đề cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn:

- Sau gần 23 năm đổi mới, nền kinh tế chuyển sang vận hành theo cơ chế thị trường, đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng. Đến nay, về nhận thức, đã định hình tương đối rõ nội dung cơ bản trong việc phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trên thực tế, nước ta đã có nền kinh tế thị trường, tuy vẫn còn một số mảng, lĩnh vực còn có sự pha trộn giữa thị trường và phi thị trường.

- Việc chính thức trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) buộc chúng ta phải chuyển mạnh, chuyển hẳn sang một nền kinh tế thị trường đầy đủ theo các cam kết với WTO. Thế nhưng, bên cạnh những vấn đề, những mảng đang cần chuyển mạnh sang kinh tế thị trường thì cũng đang đặt ra nhiệm vụ là hướng tới nền kinh tế thị trường hiện đại. Điều đó cũng đúng với phương châm chỉ đạo của Đảng là con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nước ta cần và có thể rút ngắn thời gian, vừa có bước tuần tự, vừa có bước nhảy vọt.

- Trong mục tiêu chiến lược, Đảng ta đã xác định phấn đấu đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Thuật ngữ hiện đại hóa đã được đề cập đến từ Văn kiện Đại hội lần thứ VIII của Đảng (năm 1996), nhưng đến nay, những nội dung cụ thể trong việc tiến hành hiện đại hóa chưa thật đầy đủ, chưa đáp ứng nhu cầu của công tác chỉ đạo thực tiễn.

- Bên cạnh những nội dung về những nét phổ quát và những nét đặc thù của mỗi quốc gia trong việc lựa chọn mô hình kinh tế, Hội thảo cũng tranh luận khá sôi nổi về những đặc trưng cơ bản của kinh tế thị trường hiện đại đồng thời so sánh những nét tương đồng và khác biệt giữa kinh tế thị trường hiện đại với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Tuy nhiên nhiều vẫn đề mới chỉ mang tính chất gợi mở, đặt ra cho các nhà khoa học tiếp tục làm rõ./.