PV: Thưa đồng chí, xin đồng chí cho biết đôi nét về quá trình xây dựng và phát triển của Công đoàn Việt Nam và ý nghĩa của việc kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam?

Ðồng chí Ðặng Ngọc Tùng: Công đoàn Việt Nam, tiền thân là tổ chức Công hội Ðỏ Bắc Kỳ được thành lập ngày 28-7-1929 tại số nhà 15, phố Hàng Nón, Hà Nội. Kể từ ngày thành lập đến nay, Công đoàn Việt Nam luôn trung thành với lợi ích của giai cấp công nhân và dân tộc, luôn tổ chức, vận động công nhân, viên chức, lao động (CNVC-LÐ) đi đầu trong sự nghiệp đấu tranh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. 80 năm qua là chặng đường lịch sử đầy khó khăn, nhưng cũng rất vẻ vang của Công đoàn Việt Nam. Dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, Công đoàn Việt Nam đã phát huy vai trò, thực hiện tốt chức năng của mình, luôn giữ vai trò đặc biệt quan trọng và đã có những đóng góp to lớn vào lịch sử đấu tranh bảo vệ và xây dựng đất nước. Giai cấp công nhân (GCCN), tổ chức Công đoàn Việt Nam đã đóng góp đáng kể sức người, sức của, cùng toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân ta tiến hành các cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc xâm lược, giành độc lập, tự do cho đất nước và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Bước vào thời kỳ đổi mới do Ðảng khởi xướng và lãnh đạo, Công đoàn đã chú trọng đổi mới tổ chức, nội dung, phương thức hoạt động, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của người lao động; tham gia quản lý kinh tế, quản lý xã hội, tuyên truyền, giáo dục trong CNVC-LÐ, tổ chức các phong trào thi đua, thu hút và tạo động lực mạnh mẽ khơi dậy tiềm năng trí tuệ của đông đảo CNVC-LÐ. Qua đó khẳng định vai trò tiên phong của GCCN, góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế, ổn định chính trị và tiến bộ xã hội.

Các cấp công đoàn đã giáo dục, bồi dưỡng hàng trăm nghìn công nhân ưu tú giới thiệu với Ðảng để Ðảng xem xét kết nạp. Công đoàn luôn kịp thời chú trọng nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tập hợp ý kiến của CNVC-LÐ tham mưu, đề xuất với Ðảng, Quốc hội, Chính phủ xây dựng các chủ trương, chính sách, pháp luật; đoàn kết với đội ngũ trí thức, giai cấp nông dân, góp phần quan trọng xây dựng, củng cố khối liên minh công - nông- trí làm nền tảng vững chắc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Công đoàn Việt Nam đã thực hiện tốt vai trò là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và người lao động, tập hợp đông đảo CNVC-LÐ thực hiện đường lối của Ðảng, tạo cơ sở xã hội vững chắc của Ðảng, Nhà nước. Vai trò to lớn đó của Công đoàn Việt Nam đã được khẳng định trong các nghị quyết của Ðảng và pháp luật của Nhà nước. Với những đóng góp to lớn của mình, Công đoàn Việt Nam đã hai lần vinh dự đón nhận Huân chương Sao Vàng; Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Ðộc lập hạng nhì, ba của Ðảng và Nhà nước trao tặng. Các cấp công đoàn và nhiều cán bộ công đoàn được tặng Huân chương Ðộc lập, Huân chương Lao động các hạng.

Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam có ý nghĩa rất to lớn, nhằm giáo dục CNVC-LÐ về truyền thống vẻ vang của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam. Ðồng thời, làm cho mọi tầng lớp nhân dân hiểu rõ hơn về vị trí, vai trò, chức năng, hoạt động của tổ chức Công đoàn...

PV: Trong sự nghiệp CNH, HÐH đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế, vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn được nâng cao như thế nào, thưa đồng chí?

Ðồng chí Ðặng Ngọc Tùng: Nhân tố quyết định vị trí, vai trò của tổ chức Công đoàn là mối quan hệ trong hệ thống chính trị XHCN. Trong hệ thống chính trị đó, Công đoàn chiếm vị trí quan trọng. Công đoàn có mối quan hệ chặt chẽ với Ðảng và Nhà nước; Công đoàn là sợi dây nối liền Ðảng với quần chúng lao động. Thông qua tổ chức Công đoàn, Ðảng nắm được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân lao động để hoạch định đường lối phát triển kinh tế - xã hội đúng đắn. Ðảng lãnh đạo Công đoàn bằng chính trị, tư tưởng, tổ chức. Ðây là điều kiện thiết yếu bảo đảm cho Công đoàn hoạt động đúng hướng. Công đoàn tập hợp quần chúng, giáo dục nâng cao giác ngộ cho quần chúng, động viên CNVC-LÐ tham gia xây dựng Nhà nước, nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước. Nhà nước tạo điều kiện pháp lý cho Công đoàn hoạt động. Hiến pháp nước ta đã quy định Công đoàn là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và người lao động. Cùng với cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo, bảo vệ quyền lợi của CNVC-LÐ; tham gia quản lý nhà nước và xã hội; tham gia kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế; giáo dục CNVC-LÐ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...

Vị trí, vai trò của Công đoàn còn được tiếp tục nâng cao trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HÐH đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế. Nếu không có sự tồn tại và phát huy tác dụng của Công đoàn, thì không thể có quan hệ lao động hoàn chỉnh, hài hòa và ổn định. Vị trí của Công đoàn ngày càng được nâng cao hơn, vì Công đoàn không chỉ đại diện cho người lao động, mà còn là tổ chức trực tiếp tham gia giải quyết những tranh chấp khi lợi ích giữa người lao động và người sử dụng lao động nảy sinh. Vai trò của Công đoàn trong lĩnh vực này ngày càng nổi bật, vị trí của Công đoàn ngày một nâng cao. Chức năng của tổ chức Công đoàn đã được ghi trong Hiến pháp năm 1992. Ðại hội lần thứ X Công đoàn Việt Nam đã thông qua Ðiều lệ tiếp tục khẳng định những chức năng của Công đoàn Việt Nam: "Ðại diện bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNVC-LÐ; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội, tham gia kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế; giáo dục, động viên CNVC-LÐ phát huy quyền làm chủ đất nước, thực hiện nghĩa vụ công dân, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Trong đó, chức năng đại diện bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNVC-LÐ là chức năng được đặt lên hàng đầu và cũng là chức năng trung tâm của tổ chức Công đoàn.

PV: Thưa đồng chí, các cấp công đoàn phải làm thế nào để đại diện chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, góp phần xây dựng giai cấp công nhân, tổ chức công đoàn vững mạnh?

Ðồng chí Ðặng Ngọc Tùng: Ðại hội lần thứ X Công đoàn Việt Nam xác định rõ phương hướng hoạt động: "Tiếp tục đổi mới nội dung phương thức hoạt động Công đoàn các cấp; hướng về cơ sở, lấy cơ sở làm địa bàn hoạt động chủ yếu, lấy đoàn viên làm đối tượng vận động; chuyển mạnh hoạt động Công đoàn vào thực hiện chức năng đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động; góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước". Với mục tiêu: "Ðổi mới, sáng tạo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của đoàn viên, CNVC-LÐ; vì sự phát triển ổn định bền vững của đất nước". Ðể phương hướng và mục tiêu trên trở thành hiện thực, trong thời gian tới, các cấp Công đoàn cần tập trung thực hiện tốt những nhiệm vụ chủ yếu sau: Ðại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của đoàn viên, CNVC-LÐ; chủ động tham gia xây dựng và kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật liên quan trực tiếp đến CNVC-LÐ; phối hợp chặt chẽ với người sử dụng lao động tổ chức thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, tổ chức đại hội công nhân viên chức, hội nghị cán bộ, công chức, hội nghị người lao động; hướng dẫn giúp đỡ công nhân, lao động giao kết hợp đồng lao động; đại diện tập thể người lao động đối thoại, thương lượng, ký kết và tổ chức thực hiện thỏa ước lao động tập thể; phối hợp với các cơ quan tổ chức thực hiện các biện pháp xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ... Tuyên truyền, giáo dục CNVC-LÐ góp phần xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh; triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động của Tổng Liên đoàn thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 của Ðảng (khóa X)... Làm cho đội ngũ cán bộ, đoàn viên Công đoàn các cấp và CNVC-LÐ nhận thức đúng đắn về những cơ hội, khó khăn, thách thức trong điều kiện hiện nay, nâng cao hiểu biết về mối quan hệ giữa lợi ích trước mắt và lâu dài, lợi ích cá nhân, doanh nghiệp, xã hội. Qua đó, nâng cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực vươn lên trong học tập, rèn luyện phẩm chất đạo đức, ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp, nâng cao năng suất lao động và hiệu quả công tác. Tổ chức các phong trào thi đua yêu nước theo đặc điểm của từng loại hình cơ sở, từng thành phần kinh tế, để đề ra các nội dung, hình thức, biện pháp tổ chức chỉ đạo thi đua cho cụ thể, phù hợp, chú trọng xây dựng, nhân rộng các điển hình tiên tiến và tăng cường các yếu tố tạo động lực cho phong trào thi đua. Tiếp tục đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Công đoàn và đội ngũ cán bộ Công đoàn. Tập trung phát triển tổ chức, tập hợp đông đảo CNVC-LÐ trong các thành phần kinh tế gia nhập tổ chức công đoàn. Thực hiện Chương trình phát triển 1,5 triệu đoàn viên (giai đoạn 2008 - 2013). Ðẩy mạnh công tác vận động nữ CNVC-LÐ.

Trước mắt, cần tham gia thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp của Chính phủ nhằm ngăn chặn suy giảm, duy trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội. Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam đã chỉ đạo các cấp công đoàn cần nắm vững diễn biến tư tưởng của CNVC-LÐ, tình hình việc làm, thu nhập, đặc biệt công nhân lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, các ngành kinh tế chủ yếu cho xuất khẩu và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài. Ðề xuất các biện pháp khắc phục góp phần ổn định xã hội; đồng thời kiến nghị Thủ tướng Chính phủ những vấn đề của CNVC-LÐ đang rất cần được quan tâm giải quyết, như: Hỗ trợ kinh phí dạy nghề cho người lao động, nhất là lao động mất việc; tăng nguồn phân bổ vốn từ Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm cho công nhân lao động bị mất việc, bị dôi dư trong quá trình sắp xếp doanh nghiệp Nhà nước được vay...

PV: Cần phải làm gì để nâng cao trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ công đoàn nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới, thưa đồng chí?

Ðồng chí Ðặng Ngọc Tùng: Cán bộ và công tác cán bộ có vai trò vô cùng quan trọng, là nhân tố quyết định đến việc thực hiện nhiệm vụ cách mạng của Ðảng ta. Công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém. Thời gian qua, cán bộ và công tác cán bộ công đoàn đã đóng góp to lớn cho phong trào công nhân và hoạt động Công đoàn Việt Nam. Ðể nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực đội ngũ cán bộ công đoàn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HÐH đất nước, các cấp công đoàn cần quán triệt sâu sắc các quan điểm về xây dựng đội ngũ cán bộ của Ðảng được khẳng định tại Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ chín (khóa X); nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng của cán bộ và công tác cán bộ công đoàn đối với phong trào công nhân và hoạt động công đoàn. Ðổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo về xây dựng đội ngũ cán bộ; củng cố, kiện toàn bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức, cán bộ và đào tạo, bảo đảm đủ số lượng, nâng cao chất lượng ở các cấp công đoàn, tập trung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn; tổ chức thực hiện tốt các quy định về công tác cán bộ... Thực hiện tốt các nội dung, nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn các cấp. Tham gia xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách và tổ chức thực hiện tốt các chế độ, chính sách khuyến khích lợi ích, động viên đối với cán bộ công đoàn. Ðẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học về công đoàn và công tác cán bộ công đoàn, nhằm hoàn thiện hệ thống tổ chức theo phương châm: Tinh giản, gọn nhẹ, chuyên sâu và thật sự khoa học, để công đoàn các cấp hoạt động có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới và đòi hỏi của đoàn viên, CNVC-LÐ...

PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí.