Tình thế tiến thoái lưỡng nan

TCCSĐT - Trong cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế hiện nay, trong khi Mỹ và các nước công nghiệp phát triển phải vật lộn nhọc nhằn mà vẫn chưa thể vượt qua khủng hoảng, thì Trung Quốc vẫn duy trì nhịp độ tăng trưởng cao, vươn lên vị thế nền kinh tế thứ hai thế giới, chỉ đứng sau Mỹ, và trở thành một trong những động lực cho sự tăng trưởng toàn cầu.

Trong điều kiện đó, một trong những vấn đề gây đau đầu đối với các nhà lãnh đạo Mỹ và các nước công nghiệp phát triển là làm thế nào hạn chế bớt dòng hàng hóa chất lượng cao, giá rẻ của Trung Quốc tràn ngập thị trường các quốc gia này. Đối với Mỹ và nhiều nước châu Âu, xuất khẩu hàng hóa của Trung Quốc ồ ạt tràn sang thị trường những nước này trong những năm qua đã làm cho cán cân thương mại nghiêng hẳn về phía Trung Quốc. Để khắc phục tình trạng này, Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma đã phải yêu cầu Trung Quốc hạn chế xuất khẩu sang thị trường Mỹ và nên tập trung vào thị trường nội địa.

Sau gần hai năm, Mỹ và các nước công nghiệp phát triển phải đứng trước một nghịch cảnh tiến thoái lưỡng nan. Với sự điều chỉnh chiến lược hướng ngành sản xuất hàng hóa tập trung phục vụ nhu cầu thị trường trong nước, Trung Quốc không chỉ đã đạt được sự tăng trưởng cao chưa từng có, mà còn gây khó khăn cho thị trường tiêu dùng của Mỹ và các nước công nghiệp phát triển ở châu Âu.

Các cơ sở sản xuất hùng hậu của Trung Quốc, được mệnh danh là “công xưởng của thế giới” hiện nay đang vận hành hết công suất để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng lớn nhất thế giới của quốc gia này. Lúc này, Trung Quốc không còn “làm thuê” cho các nước khác mà phục vụ cho chính mình với sức tiêu thụ lớn chưa từng có. Tính từ tháng 1 tới tháng 8-2010, mức tiêu thụ trong nước của hàng may mặc và giày dép của Trung Quốc tăng 23,7%. Tính trung bình, thị trường bán lẻ tại Trung Quốc trong năm 2010 tăng 18,4%. Con số này trong năm 2009 chỉ ở mức 1,5%. Theo dự báo của các chuyên gia kinh tế, mức tiêu thụ trên thị trường Trung Quốc sẽ còn tiếp tục tăng mạnh trong những năm tới khi tầng lớp trung lưu ở nước này phát triển với tốc độ chóng mặt. Để đáp ứng mức tiêu thụ nội địa ngày càng cao, “công xưởng sản xuất của thế giới” sẽ chú trọng tập trung vào thị trường nội địa.

Đến lúc này, Mỹ và các nước công nghiệp phát triển vốn quen sống với thị trường hàng hóa chất lượng cao và giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc, mới nhận thấy tai họa một khi Trung Quốc hạn chế xuất khẩu như yêu cầu của Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma. Lúc này, các doanh nhân Mỹ và các nước châu Âu khó khăn lắm mới tìm được nhà cung cấp hàng tiêu dùng có chất lượng cao và giá cả phải chăng từ các nước khác như Việt Nam, Ấn Độ hay Pa-ki-xtan. Người tiêu dùng ở Mỹ và các nước châu Âu giờ đây mới cảm thấy luyển tiếc “thời vàng kim” khi mà hàng Trung Quốc chất lượng cao giá rẻ tràn ngập thị trường của họ.

Điều khó khăn đối với các nhà lãnh đạo Mỹ và các nước châu Âu là khó có thể nhanh chóng tìm được đối tác có thể thay thế các nhà xuất khẩu của Trung Quốc. Tình thế này sẽ được hóa giải một khi các nhà sản xuất Trung Quốc đưa ra quyết định lựa chọn cuối cùng: hoặc là tập trung đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa yêu cầu không cao về chất lượng, hay chuyển sang tiếp tục xuất khẩu nhưng phải đáp ứng yêu cầu rất cao về chất lượng? Quả thật, đây là tình thế tiến thoái lưỡng nan đối với cả hai phía: cả phía Mỹ và các nước châu Âu cũng như phía Trung Quốc./.