Một số nội dung chính

Thông điệp liên bang năm 2018 của Tổng thống Nga V. Pu-tin kéo dài 01 giờ 57 phút, gấp đôi so với thường lệ và lần đầu tiên được tổ chức tại Trung tâm triển lãm Ma-nhe-dơ thay vì trong Điện Krem-lin như thường lệ, do lượng khách tham dự đông. Thông điệp đề cập đến hầu hết các vấn đề đối nội, đối ngoại, quốc phòng - an ninh, định hướng phát triển nước Nga trong thời gian tới, cụ thể là:

Thứ nhất, Thông điệp đánh giá cao những thành tựu của nước Nga trong việc duy trì sự ổn định, đoàn kết, vượt qua những thách thức phức tạp về kinh tế - xã hội. Tổng thống Nga V. Pu-tin tái khẳng định, yếu tố quan trọng và then chốt cho sự phát triển của Nga là phúc lợi của người dân. Vì vậy, nhiệm vụ hàng đầu của Chính phủ Nga trong những năm tới là cải thiện cuộc sống người dân.

Thứ hai, về chính sách kinh tế, Thông điệp khẳng định, để tiếp tục cải thiện cơ cấu kinh tế của đất nước, cần phải thúc đẩy các nguồn tăng trưởng mới, trên cơ sở triển khai 04 biện pháp sau: 1- Tăng năng suất lao động với mục tiêu nâng cao năng suất lao động của người dân Nga không dưới 5% hằng năm; 2- Gia tăng vốn đầu tư lên mức 25% GDP và tiến tới mức 27% GDP trong vài năm tới; 3- Tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặt mục tiêu đến năm 2025, tỷ trọng đóng góp GDP của khối này đạt mức 40%; 4- Tăng gấp đôi sản lượng xuất khẩu hàng hóa phi nguyên liệu đạt 250 tỷ USD trong vòng 6 năm tới, đặt mục tiêu đưa nước Nga vào danh sách 05 nền kinh tế lớn nhất thế giới, tăng GDP bình quân đầu người gấp 1,5 lần hiện nay sau 06 năm.

Thứ ba, về chính sách xã hội, Tổng thống Nga V. Pu-tin đặt mục tiêu trong 6 năm tới, Nga cần phải giảm 50% tỷ lệ đói nghèo; tiếp tục chính sách khuyến khích phát triển dân số; nâng cao chất lượng sống của người dân thông qua cải thiện nhà ở; đẩy mạnh cải cách y tế và giáo dục, theo đó, Nga sẽ dành ít nhất 4% GDP cho y tế và tiến tới dành 5% GDP cho lĩnh vực này, ưu tiên hàng đầu chính sách bình đẳng cơ hội học tập cho tất cả trẻ em.

Thứ tư, về phát triển kết cấu hạ tầng, giao thông, Thông điệp nhấn mạnh, việc nâng cấp hệ thống giao thông trọng điểm sẽ cho phép Nga trở thành mắt xích quan trọng hơn nữa trong hoạt động ngoại giao trung chuyển hàng hóa giữa châu Âu và châu Á. Nhiệm vụ của Nga trong thời gian tới là biến tuyến đường biển phía Bắc thành tuyến đường toàn cầu, có khả năng cạnh tranh cao; dành 11.000 tỷ rúp, gấp hai lần kinh phí đầu tư xây dựng đường bộ hiện nay để xây dựng các tuyến đường bộ ở các địa phương.

Thứ năm, Thông điệp đề cao vai trò của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ; đặt mục tiêu trong 06 năm tới, Nga sẽ trở thành một trong những trung tâm xử lý và lưu trữ khối lượng lớn dữ liệu thông tin, ứng dụng in-tơ-nét tốc độ cao trên toàn bộ đất nước. Thông điệp cũng nhấn mạnh việc tạo thuận lợi hơn nữa trong các thủ tục cấp quốc tịch Nga nhằm thu hút các nhà khoa học tài năng từ nước ngoài.

Thứ sáu, về vấn đề quốc phòng - an ninh, Tổng thống Nga V. Pu-tin khẳng định sự phát triển vững chắc và dài hạn của Nga luôn được bảo vệ vững chắc. Nước Nga đã, đang và sẽ tiếp tục là một cường quốc hạt nhân hùng mạnh. Bên cạnh đó, Thông điệp cũng nhấn mạnh mọi nỗ lực tăng cường năng lực phòng thủ của Nga đều nằm trong khuôn khổ các thỏa thuận quốc tế; đồng thời cảnh báo, Nga sẽ lập tức đáp trả nếu Nga hoặc đồng minh bị tấn công hạt nhân.

Thứ bảy, đề cập đến quan hệ giữa Nga với Mỹ trong Thông điệp, Tổng thống Nga V. Pu-tin tuyên bố, năng lực răn đe chiến lược được tăng cường mạnh mẽ của Nga đã khiến tất cả các nỗ lực của Mỹ nhằm giành ưu thế tuyệt đối về quân sự trở nên vô ích; đồng thời bày tỏ hy vọng Nga và Mỹ cùng xây dựng tương lai và phối hợp giải quyết các vấn đề còn tồn tại. Nga sẵn sàng thiết lập các mối quan hệ cùng có lợi với Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) nếu Mỹ và EU tìm kiếm mối quan hệ đối tác bình đẳng với Nga.

Thứ tám, Tổng thống Nga V. Pu-tin nhận định thế giới hiện đang trong thời điểm bước ngoặt và tất cả các nước cần sẵn sàng thích ứng với sự thay đổi cũng như hành động để khẳng định vị thế của mình, tất cả người dân Nga sẽ nỗ lực xây dựng một đất nước tất cả cùng mơ ước, để thế kỷ XXI là kỷ nguyên thắng lợi của Nga.

Đánh giá của dư luận trong và ngoài nước

Thông điệp Liên bang Nga năm 2018 thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận Nga và quốc tế. Tại Nga, truyền thông Nga đồng loạt đưa tin về sự kiện này với những phân tích, bình luận đa chiều. Hầu hết các hãng tin lớn, như Sputnik, Russia Today, RIA… đều bày tỏ hy vọng Tổng thống Nga V. Pu-tin sẽ cụ thể hóa cam kết của mình trong Thông điệp bằng các chính sách thiết thực. Giới quan chức cấp cao của Nga đánh giá, trong bản Thông điệp năm nay, Tổng thống Nga V. Pu-tin đã khéo lồng ghép các quan điểm của ông như một “cương lĩnh tranh cử” gửi gắm đến đông đảo nhân dân Nga; cho rằng đây là thông điệp mạnh mẽ nhất của Tổng thống Nga trong tất cả những năm vừa qua, thể hiện sự cứng rắn cần thiết đối với Mỹ và một số nước phương Tây. Ngoài ra, một số ý kiến trái chiều từ chính đảng đối lập như Đảng “Yabloko” (Đảng Quả táo) cho rằng việc Tổng thống Nga V. Pu-tin đọc Thông điệp vào ngày 01-3, ngay trước thềm cuộc bầu cử là vi phạm Hiến pháp vì đã đặt các ứng cử viên tổng thống khác vào thế bất lợi so với tổng thống đương nhiệm.

Giới quan chức và truyền thông Mỹ đã có những phản ứng ban đầu về sự kiện này. Người phát ngôn Lầu Năm góc Đa-na Oai (Dana White) khẳng định, Mỹ không ngạc nhiên vì những vũ khí mới cũng như những tuyên bố răn đe hạt nhân của Nga, đồng thời trấn an người dân Mỹ rằng, quân đội Mỹ đã được trang bị đầy đủ hơn thế. Các quan chức Mỹ cho rằng, Tổng thống Nga V. Pu-tin đang cường điệu hóa sức mạnh quân sự của nước Nga để thu hút sự ủng hộ của cử tri trong cuộc bầu cử sắp tới. Tờ Bưu điện Oa-sinh-tơn nhận định, các chương trình phát triển tên lửa hạt nhân của Nga đều nhằm đánh bại hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ, một phản ứng nhằm đáp lại cam kết xây dựng kho vũ khí hạt nhân mạnh mẽ hơn để đối phó với Nga trong “Báo cáo đánh giá thực trạng hạt nhân” của Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm.

Các trang báo lớn của phương Tây, như Reuters, BBC, The Guardian cũng có nhiều bài viết cho rằng, Thông điệp Liên bang của Tổng thống Nga V. Pu-tin đã thể hiện rõ lập trường cứng rắn của Nga trước Mỹ và phương Tây. Một số báo còn cho rằng, phát biểu về hiện đại hóa vũ khí chiến lược của Nga sẽ gây nguy cơ châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang mới, mở ra một cuộc chiến tranh lạnh mới.

Từ phân tích nội dung Thông điệp và đánh giá của dư luận trong và ngoài nước có thể thấy:

Một là, Thông điệp Liên bang Nga năm 2018 của Tổng thống Nga V. Pu-tin là văn kiện pháp lý - chính sách, thể hiện tầm nhìn triển vọng, xác định những phương hướng chiến lược phát triển nước Nga trong tương lai gần.

Hai là, không giống các Thông điệp Liên bang hằng năm tập trung phân tích những hạn chế trong tình hình đời sống kinh tế - xã hội, nêu những nhiệm vụ cụ thể để khắc phục khó khăn, Thông điệp lần này chủ yếu chỉ ra tương lai nước Nga trong vòng 06 năm tới, gắn với nhiệm kỳ tiếp theo của ông V. Pu-tin. Điều này tác động mạnh tới tâm lý của người dân Nga, là một chiến thuật thu hút phiếu bầu ngay trước thềm cuộc bẩu cử tổng thống nước này. Kể cả việc chọn địa điểm mới là Trung tâm triển lãm Ma-nhe-dơ có trang bị các thiết bị trình chiếu, nghe nhìn thay vì ở Điện Krem-lin như trước đây và thời điểm đọc Thông điệp không được trình bày vào cuối năm 2017 như thông lệ, mà được rời đến đầu tháng 3-2018, chỉ cách 17 ngày trước khi diễn ra cuộc bầu cử tổng thống Nga (ngày 18-3-2018) là một sự lựa chọn có chủ đích, nhằm tạo sự gần gũi với toàn dân, tăng sự lan tỏa và sức hút tối đa đối với cử tri cả nước, hướng đến chiến thắng tuyệt đối của Tổng thống V. Pu-tin trong cuộc bầu cử tổng thống Nga.

Ba là, mặc dù chính sách đối ngoại và an ninh không được đề cập nhiều trong Thông điệp, song việc lần đầu tiên Nga cho trình chiếu những đoạn video clip về tiềm năng và sức mạnh quân sự cùng những vũ khí hiện đại vượt trội của Nga sử dụng trong chiến dịch quân sự ở Xi-ry đã gửi thông điệp mạnh mẽ đến Mỹ và phương Tây về khả năng phòng thủ và bảo vệ đất nước của Nga, bất chấp những mối đe dọa, bao vây từ Mỹ và Khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Đây cũng là dịp để Nga quảng bá sức mạnh quân sự và vũ khí trên thị trường toàn cầu.

Cuối cùng, Thông điệp lần này nhận được sự ủng hộ của đông đảo cử tri Nga và giới chức thân Điện Krem-lin, song giới chuyên gia Nga cũng cho rằng, Mỹ và NATO sẽ tranh thủ nội dung của Thông điệp này để thúc đẩy triển khai chính sách “hiếu chiến” gần biên giới Nga. Vì thế, thời gian tới, nếu tái đắc cử, Chính quyền của Tổng thống Nga V. Pu-tin sẽ tiếp tục tăng cường tiềm lực quốc phòng, ưu tiên hiện đại hóa lực lượng hạt nhân chiến lược, phục hưng nền kinh tế, cứng rắn nhưng sẵn sàng hợp tác với Mỹ và châu Âu./.