TCCSĐT - Ngày 07-9-2017, tại Hà Nội, Nhóm Ngân hàng thế giới (WBG) phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức hội thảo công bố hai báo cáo “Việt Nam trước ngã rẽ - tham gia chuỗi giá trị toàn cầu thế hệ mới” và “Nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp vừa và nhỏ với doanh nghiệp đầu tư nước ngoài”.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã thảo luận về những phát hiện của hai báo cáo cũng như các biện pháp tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu rộng hơn vào các chuỗi giá trị toàn cầu thế hệ mới.

Tham gia vào các hoạt động đem lại giá trị gia tăng cao hơn và đẩy mạnh kết nối giữa doanh nghiệp trong nước với các nhà đầu tư nước ngoài và thị trường quốc tế có thể giúp Việt Nam chuyển dịch lên nấc thang cao hơn trong các chuỗi giá trị toàn cầu, đó là ý kiến được đúc rút từ hai báo cáo mới của WBG. Kết quả nghiên cứu trình bày trong hai báo cáo được công bố tại Hội nghị cho thấy tiềm năng tăng trưởng của các ngành trong nước nếu tiếp tục có những đổi mới trong chính sách.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nêu rõ: “Đầu tư trực tiếp nước ngoài đã và đang đem lại những lợi ích to lớn cho Việt Nam về tăng trưởng, xuất khẩu và việc làm. Nội dung thảo luận và các khuyến nghị của hai báo cáo đã chỉ ra nhiều ý tưởng về cách thức Việt Nam có thể tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu thế hệ mới, đồng thời đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài”.

Hiện nay, một số doanh nghiệp trong ngành điện tử và ô–tô, xe máy của Việt Nam đã hội nhập thành công vào các chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, nhìn chung, Việt Nam mới chỉ tập trung vào các hoạt động gia công, lắp ráp ở công đoạn sản xuất cuối cùng và chưa kết nối được nhiều với các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Việt Nam có thể chọn hướng đi đa dạng hóa và hỗ trợ sự phát triển của các doanh nghiệp trong nước có tinh thần đổi mới sáng tạo và có tiềm năng tạo ra các sản phẩm “sáng chế tại Việt Nam”. Các cơ chế, chính sách nhằm tăng cường năng lực và công nghệ của các doanh nghiệp trong nước sẽ tạo điều kiện cho việc kết nối với các doanh nghiệp FDI và vươn ra thị trường quốc tế.

Ông Ousmane Dione, Giám đốc WB tại Việt Nam nhận định: “Việt Nam đã hội nhập thành công vào một số chuỗi giá trị toàn cầu, qua đó tạo việc làm, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo. Tuy nhiên, Việt Nam có thể vươn lên và nâng cao giá trị gia tăng của mình bằng những cải cách và sáng kiến chính sách ở những lĩnh vực như giao thông, dịch vụ, thủ tục biên giới và hội nhập khu vực”.

Báo cáo đưa ra một số khuyến nghị giúp Việt Nam tiến sát hơn với mục tiêu của mình. Đó là tăng cường sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành, tạo thuận lợi về trao đổi thông tin và liên hệ giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, đồng thời hỗ trợ có mục tiêu nhằm phát huy thế mạnh của một số nhà cung ứng trong nước.

Nếu đạt được vị thế cao hơn trong các chuỗi giá trị toàn cầu, Việt Nam có thể thu hút thêm đầu tư nước ngoài quy mô lớn, qua đó tạo thêm việc làm và tạo thêm cơ hội cho các nhà cung ứng trong nước. Nhưng để đạt mục tiêu đó, theo hai báo cáo, cần phải có một gói sáng kiến cải cách toàn diện, như Thu thu hẹp khoảng cách chênh lệch về hạ tầng thông qua đẩy mạnh huy động vốn của khu vực tư nhân và áp dụng cách tiếp cận tổng hợp hơn trong phát triển các hành lang giao thông; Phát triển các thị trường dịch vụ cạnh tranh và tự do hóa các quy định về đầu tư trực tiếp nước ngoài; Hợp lý hóa các thủ tục biên giới để nâng cao minh bạch và khả năng tiên liệu; Thúc đẩy quan hệ với các nước phát triển để bảo đảm nhu cầu mạnh mẽ và đầu tư về công nghệ.

Những bài học kinh nghiệm trong nước và quốc tế được trình bày tại Hội nghị đã chỉ ra những điểm chung để có được chương trình kết nối tốt giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Đó là tinh thần chủ động và cam kết cao ở cấp chính sách, được bổ sung bằng cơ chế thể chế và quản trị tốt. Bên cạnh đó là chiến lược được xây dựng dựa trên việc thúc đẩy các chương trình kết nối, cơ sở dữ liệu tin cậy về các nhà cung cấp, các dịch vụ kết nối doanh nghiệp với doanh nghiệp, các chương trình phát triển nhà cung cấp dựa trên nhu cầu./.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, cho đến nay, ước tính có khoảng 300 doanh nghiệp Việt Nam đủ năng lực tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam mới chỉ tham gia vào khâu mang lại giá trị gia tăng thấp nhất trong chuỗi cung ứng như gia công, lắp ráp… Hiệu ứng lan tỏa và liên kết của các doanh nghiệp FDI còn rất hạn chế.