Ông Duterte đã cố gắng hạ thấp tầm quan trọng của việc Philippines điều chỉnh chính sách đối ngoại hướng sang Trung Quốc. Phát biểu tại cuộc gặp giới doanh nghiệp, nhà đầu tư Nhật Bản, ông Duterte nói rằng chuyến thăm của ông tới Trung Quốc hồi tuần trước chủ yếu nhằm mục đích kinh tế, và việc ông tuyên bố “chia tay” với Mỹ chỉ là biểu hiện của “chính sách đối ngoại độc lập”, chứ không phải thiết lập mối quan hệ đồng minh với Bắc Kinh.

Những phát biểu này khiến dư luận ngày càng hoài nghi về ý định của Tổng thống Philippines đối với Washington. Và dĩ nhiên, nỗ lực trấn an Nhật Bản của ông Duterte không mang lại cảm giác yên tâm nào đáng kể, dù ông đã sử dụng những ngôn từ nồng ấm nhất. Ông cảm ơn Tokyo về việc cung cấp vốn viện trợ phát triển, đồng thời kêu gọi các công ty Nhật Bản tiếp tục đầu tư vào Philippines.

Ông Yuko Kasuya - một chuyên gia nghiên cứu về Philippines tại Đại học Keio ở Tokyo, cho rằng Nhật Bản sẽ phải cố gắng lôi kéo Philippines ra khỏi quỹ đạo ảnh hưởng của Trung Quốc, đồng thời làm “cầu nối” hàn gắn quan hệ Manila - Washington.

Ông Kasuya nhận định: “Sự hiện diện về tổng thể cũng như triển vọng mối quan hệ thương mại của Trung Quốc với Philippines bỏ xa Nhật Bản. Ở khía cạnh quân sự, sự hỗ trợ của Nhật Bản dành cho Philippines không đáng kể, có thể Nhật Bản sẽ phải chấp nhận những điều không mong muốn”./.