Căn cứ Nghị quyết số 13/NQ-TW của Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 4 khóa XI, Nghị quyết số 65/2013 của Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa 13 và Nghị quyết số 68/2013 của Chính phủ về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ nhằm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020; theo đó, định hướng về phát triển giao thông và phân bổ vốn cho các công trình kết cấu hạ tầng giao thông đã xác định “ưu tiên đầu tư nâng cấp và mở rộng Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên” hoàn thành cơ bản vào năm 2016.

Với tinh thần đó, Bộ Giao thông vận tải đã khẩn trương triển khai thực hiện dự án bằng quyết tâm cao độ của toàn ngành và đề ra mục tiêu phải hoàn thành toàn bộ dự án mở rộng Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên vào cuối năm 2015, phấn đấu về đích trước 12 tháng, nhằm sớm đưa dự án vào khai thác, phục vụ đi lại của cộng đồng xã hội được an toàn và thuận lợi hơn.

Quốc lộ 1A là tuyến giao thông huyết mạch của đất nước, trong đó đoạn từ Thanh Hóa đến Cần Thơ có chiều dài 1.440 km với tổng mức đầu tư (TMĐT) là 100.681 tỷ đồng, được chia thành 38 dự án, bao gồm 20 dự án trái phiếu Chính phủ (TPCP), dài 743 km với TMĐT 46.687 tỷ đồng (chiếm 46,4% của toàn dự án), 18 dự án BOT, dài 697 km với TMĐT 53.994 tỷ đồng (chiếm 53,6% của toàn dự án). Dự án có quy mô toàn tuyến với tiêu chuẩn đường cấp III đồng bằng, có 4 làn xe cơ giới và 2 làn xe thô sơ, bề rộng mặt đường B=20,5m.

Việc nâng cấp mở rộng những tuyến thuộc Quốc lộ 1A có lưu lượng phương tiện tham gia giao thông lớn, quá tải và thường xảy ra tai nạn là hết sức cần thiết. Các dự án hoàn thành sẽ là động lực góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng khu vực nói chung, các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An và khu vực Bắc Trung Bộ phù hợp với quy hoạch và định hướng phát triển giao thông vận tải.

Dự án nâng cấp mở rộng Quốc lộ 1A đoạn Thanh Hóa-Hà Tĩnh có chiều dài 315 km đi qua 3 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh với TMĐT là 19.909 tỷ đồng. Trong đó, có 8 dự án, dài 206 km với TMĐT 12.660 tỷ đồng được đầu tư bằng vốn TPCP; 4 dự án, dài 109 km, có TMĐT 7.249 tỷ đồng được đầu tư bằng vốn xã hội hóa theo hình thức hợp đồng BOT. Dự án nâng cấp mở rộng Quốc lộ 1A từ Thanh Hóa đến Cần Thơ nói chung và đoạn Thanh Hóa-Hà Tĩnh nói riêng là những dự án có nhiều khó khăn và phức tạp. Khó khăn vì vốn ngân sách Nhà nước không đáp ứng đủ cho toàn dự án; phức tạp vì vừa thi công, vừa khai thác, vừa phải đảm bảo an toàn giao thông tuyệt đối; việc mở rộng dự án đã làm ảnh hưởng đến đời sống của nhiều đồng bào và điều kiện làm việc của các cơ quan đơn vị trong phạm vi công trình phải giải phóng mặt bằng. Nhưng sau gần 2 năm thi công với sự cố gắng nỗ lực của các đơn vị tham gia xây dựng dự án, đến nay đoạn Thanh Hóa-Hà Tĩnh đã hoàn thành và về đích trước kế hoạch 12 tháng so với yêu cầu. Chất lượng của các dự án được kiểm soát chặt chẽ, đủ tin cậy và đã được Hội đồng nghiệm thu cơ sở nghiệm thu là công trình đảm bảo chất lượng và mỹ quan theo đúng tiêu chuẩn thiết kế. Ngoài ra, các dự án còn góp phần giảm tai nạn giao thông đoạn Thanh Hóa-Hà Tĩnh trên cả 3 tiêu chí: số vụ, số người chết, số người bị thương trong các năm xây dựng dự án.

Phát biểu tại Lễ khánh thành, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương và đánh giá cao các bộ, cơ quan và địa phương của ba tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh đã tích cực, quyết tâm cao trong suốt quá trình triển khai dự án. Đặc biệt là nhân dân bị ảnh hưởng của dự án đã đồng thuận, ủng hộ để hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng trước thời hạn, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư, các đơn vị thi công bảo đảm tiến độ, đây là nhân tố quan trọng để dự án nâng cấp mở rộng tuyến đường này về đích trước thời hạn một năm, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế-xã hội của đất nước nói chung và các địa phương trên nói riêng.

Khi đưa vào sử dụng tuyến đường này, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương chú trọng công tác bảo đảm trật tự ATGT, kiên quyết không để tình trạng đường vừa khánh thành đã xảy ra TNGT, đẩy mạnh tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm giao thông, nhất là về tải trọng xe cơ giới. Thực hiện bố trí giao thông khoa học, lắp đặt biển báo phù hợp, rà soát, khắc phục các vị trí có nguy cơ xảy ra TNGT.

Khẩn trương hoàn thành các dự án nâng cấp, mở rộng toàn tuyến Quốc lộ 1A vào cuối năm 2015, Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công phải bảo đảm chất lượng các công trình đã hoàn thành, mới đưa vào khai thác, đáp ứng điều kiện an toàn về kết cấu hạ tầng cho phương tiện tham gia giao thông.

Đặc biệt, chính quyền các địa phương tiếp tục quan tâm, chăm lo đến đời sống bà con nhân dân vùng dự án, nhất là gia đình phải tái định cư để giải phóng mặt bằng cho dự án, bảo đảm đời sống của nhân dân phải tốt hơn nơi ở cũ./.