Bầu cử Quốc hội ở Mi-an-ma: bước ngoặt trong "Lộ trình 7 bước tới dân chủ"

TCCSĐT - Theo kết quả sơ bộ cuộc bầu cử Quốc hội Mi-an-ma ngày 7-11 do Ủy ban bầu cử công bố, 57 đại biểu đã trúng cử vào cơ quan lập pháp ba cấp; trong đó có 55 người đại diện cho 55 đơn vị bầu cử chỉ có một ứng cử viên. Trong số các đại biểu trúng cử nói trên có 12 đại biểu Hạ viện, 8 đại biểu Thượng viện và 37 đại biểu khu vực hoặc bang.

Ngày 7-11-2010, trên toàn lãnh thổ Mi-an-ma, 40.000 điểm bỏ phiếu, được đồng loạt mở cửa sau 6 giờ sáng (giờ địa phương) để đón 29 triệu cử tri đi bầu. Các nhà báo địa phương và nước ngoài cùng các nhà ngoại giao thường trú tại Mi-an-ma đã được bố trí đến đưa tin và giám sát tiến trình bỏ phiếu tại nhiều nơi trên cả nước.

Trong cuộc bầu cử Quốc hội Mi-an-ma, 37 chính đảng, được Ủy ban bầu cử liên bang (UEC) cấp phép, tại 7 khu vực và 7 bang thiểu số, với 3.071 ứng cử viên, trong đó có 82 ứng cử viên độc lập, chạy đua vào hơn 1.000 ghế lập pháp các cấp. Quốc hội mới của Mi-an-ma gồm Thượng viện và Hạ viện, với quyền lập pháp được chia sẻ qua các cấp liên bang, khu vực và bang. Hạ viện gồm 440 ghế, trong đó 330 đại diện dân sự được bầu chọn qua bỏ phiếu và 110 đại diện của quân đội. Thượng viện gồm 224 ghế, trong đó 168 ghế do dân bầu và 56 ghế do Thống tướng Than Xuề, Chủ tịch hội đồng hòa bình và phát triển Mi-an-ma, chỉ định. Trong số các chính đảng tham gia tranh cử lần này, Đảng phát triển và đoàn kết thống nhất (USDP), với 18 triệu đảng viên do Thủ tướng U Thiên Xuân đứng đầu là chính đảng lớn mạnh nhất, với 1.112 ứng cử viên, trong đó có 26 đương kim bộ trưởng.

Theo kết quả sơ bộ do Ủy ban bầu cử công bố, 57 đại biểu đã trúng cử vào cơ quan lập pháp ba cấp; trong đó có 55 người đại diện cho 55 đơn vị bầu cử chỉ có một ứng cử viên. Trong số các đại biểu trúng cử nói trên có 12 đại biểu Hạ viện, 8 đại biểu Thượng viện và 37 đại biểu khu vực hoặc bang. Bộ trưởng Công nghiệp U Soe Thein và Bộ trưởng An sinh Xã hội, Cứu hộ và Tái định cư U Maung Maung Swe trúng cử vào Hạ viện; Bộ trưởng Lâm nghiệp U Thein Aung và Bộ trưởng Ngoại giao U Nyan Win trúng cử đại biểu hội đồng khu vực và hội đồng bang. Đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển (USDP) chiếm 41 trong số 57 đại biểu trúng cử trên. Số còn lại là thành viên Tổ chức Dân tộc Pa-Oh, Đảng Dân chủ và Phát triển Nhà nước Kayin, Đảng Dân tộc Taaung và Đảng Thống nhất dân tộc Wa.

Một quan chức chính phủ cho biết tỷ lệ cử tri tham gia bỏ phiếu có thể đạt hơn 60% tổng số 29 triệu cử tri cả nước. Kết quả cuối cùng có thể được công bố trong một tuần nữa.

Cuộc bầu cử ngày 7-11-2010 - cuộc tổng tuyển cử đầu tiên theo Hiến pháp Liên bang năm 2008 được xem là bước ngoặt trong "Lộ trình bảy bước tới dân chủ" mà Chính phủ Mi-an-ma từng đề ra, nhằm tiến tới một "nhà nước dân chủ thực sự và có kỷ cương", đánh dấu sự dịch chuyển từ chính phủ quân sự sang dân sự.

Để tiến hành bầu cử Quốc hội ngày 7-11 vừa qua, vào tháng 5-2008, Chính phủ Mi-an-ma đã tổ chức trưng cầu dân ý nhằm thông qua Hiến pháp mới, quy định Tổng thống Mi-an-ma là nguyên thủ quốc gia, người đứng đầu nhà nước, được quyết định qua bầu cử Quốc hội; đồng thời là người đứng đầu Ủy ban an ninh- quốc phòng.

Luật bầu cử mới đã được Chính phủ Mi-an-ma ban hành vào đầu năm 2010. Tháng 4-2010, Thống tướng Than Xuề (Than Shwe), Thủ tướng U Thiên Xuân (U Thein Sein) cùng một số bộ trưởng trong Chính phủ Mi-an-ma đã rời bỏ quân ngũ và thành lập Đảng phát triển và đoàn kết thống nhất - một chính đảng mới, để tham gia bầu cử. Cuối tháng 10-2010, Chính phủ Mi-an-ma chính thức thay quốc kỳ nhằm thể hiện rõ quyết tâm của chính phủ và nhân dân trong tiến trình tiến tới một nền dân chủ toàn diện dựa trên tinh thần đoàn kết và hòa hợp dân tộc, coi đó là động lực cho sự phát triển đất nước.

Uỷ ban bầu cử của Mi-an-ma có 17 thành viên do Cựu Phó Chánh án toà án tối cao Mi-an-ma làm Chủ tịch. Theo Hiến pháp Mi-an-ma, mọi quyết định của Uỷ ban bầu cử về đăng ký các đảng phái chính trị và tổ chức tiến hành bầu cử là quyết định cuối cùng và không được khiếu nại lên bất cứ cấp nào trong hệ thống toá án của liên bang.

Ngày bầu cử tại Mi-an-ma đã diễn ra trong bình yên và được dư luận chung đánh giá là một bước tiến ban đầu đáng ghi nhận nhằm hướng tới xây dựng một nhà nước dân chủ thực sự và có kỷ cương mà Chính phủ Mi-an-ma đề ra.

Xã luận báo “Ánh Sáng Mới” của nhà nước Mi-an-ma viết: “Tất cả những ai có tinh thần yêu nước sẽ cùng góp sức để làm cho cuộc bầu cử này thắng lợi. Nhân dân Mi-an-ma đã sẵn sàng tiến bước trên con đường dân chủ”.

Phát biểu với hãng thông tấn AFP, Hin Mông Xuê (Khin Maung Swe), lãnh tụ đảng đối lập “Sức mạnh dân chủ quốc gia” (NDF), nhận xét rằng, tẩy chay bầu cử chẳng mang lại lợi ích gì vì cuộc bầu cử này là cần thiết để mở cửa cho nền chính trị dân chủ sau nhiều năm chờ đợi. Hai giáo sư đại học người Mi-an-ma hiện đang sống ở nước ngoài là Ngôn Cung Liên (Ngun Cung Lian) và Da Xu (Za Ceu) nhận xét: “Cuộc bầu cử này là một cơ may không thể bỏ qua vì 45 triệu người dân Mi-an-ma phải sử dụng quyền bỏ phiếu tự do của mình để bầu cho những ứng cử viên mà họ chọn lựa. Còn các ứng cử viên phải sẵn sàng cho một nền văn hóa chính trị mới sẽ đem lại sức sống cho các hoạt động dân chủ mà Mi-an-ma chưa từng có trong hơn nửa thế kỷ qua”.