- Thưa Phó Thủ tướng, hiện nay vấn đề cơ cấu thu chi đang được nhiều người lo ngại rằng nếu cứ đà chi như thời gian vừa rồi sẽ không có nguồn để đầu tư cho phát triển, quan điểm của Phó Thủ tướng về vấn đề này như thế nào?

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh: Cân đối tài chính đúng là hiện nay có những khó khăn, nhưng nhìn vào bản chất thì không quá đến mức phải mất bình tĩnh hoặc hoảng loạn.

Thứ nhất, nước ta hiện đang phát hành thêm nguồn để đầu tư, cho nên ngoài đầu tư trực tiếp từ ngân sách, còn có đầu tư mà Chính phủ, Quốc hội cho phép là từ nguồn trái phiếu với quy mô khá lớn.

Thực hiện theo Nghị quyết của Quốc hội là “Hạ tầng là khâu đột phá” thì Quốc hội cho phép phát hành trái phiếu. Khi phát hành trái phiếu lại có mâu thuẫn là tăng nợ. Nếu giữa bài toán tăng nợ để đầu tư phát triển với việc không tăng nợ, không đầu tư phát triển thì nên chọn phương án nào.

Vấn đề quan trọng là sử dụng như thế nào cho hiệu quả để trả được nợ. Giống như một gia đình xây nhà, thiếu tiền đi vay sau đó “đi cày” trả nợ. Mình đang làm theo hướng như vậy để có cơ hội phát triển.

Thứ hai, khi tăng nợ thì tăng chủ yếu là nợ trong nước còn nợ nước ngoài không có gì đáng ngại vì kỳ hạn nợ của nước ngoài còn rất dài, lãi suất thấp (1,2%/năm) nhưng nợ trong nước hiện chưa có giải pháp để huy động dài hạn, bình quân chưa được 5 năm, thậm chí có những kỳ hạn vay 1-2 năm. Bài toán quan trọng nhất hiện nay là cơ cấu lại nợ để giãn trả nợ cho phù hợp với nền kinh tế, như vậy mới không áp lực cho nền kinh tế và ngân sách.

- Thưa Phó Thủ tướng, nguồn thu sẽ bị ảnh hưởng khi Chính phủ có hàng loạt chính sách giãn, giảm thuế cho doanh nghiệp, vấn đề này liệu có mâu thuẫn?

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh: Bài toán giữa thu và hỗ trợ cho doanh nghiệp đều quan trọng nhưng lại có mâu thuẫn. Doanh nghiệp mà khó khăn, không hoạt động được thì làm gì có tăng trưởng và không có cả thu. Cho nên, về khía cạnh nào đấy vẫn phải có sự hỗ trợ để doanh nghiệp phục hồi sản xuất.

Đấy là mục tiêu lâu dài, nuôi dưỡng nguồn thu. Cũng có chính sách nhất định để doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn, sau này thu vững chắc hơn. Tuy nhiên, cân đối tài chính cũng phải tính toán sao cho cân bằng, lúc khó khăn như thế này thì thu cũng quan trọng nhưng cũng sắp xếp cả chi nữa để bền vững tài chính quốc gia.

Hiện nay, thu không phải là quá thấp nhưng cũng có những lúc bối cảnh kinh tế khó khăn, nhất là thế giới khủng hoảng kinh tế tài chính, dù nước mình không rơi vào khủng hoảng nhưng cũng phải lùi thuế nhanh hơn dự kiến, cho nên nếu không động viên doanh nghiệp sẽ góp phần khó cho cân đối tài chính. Theo tôi, cần phải giải quyết hài hòa mối quan hệ này, giữa lâu dài và trước mắt phải cân đối hợp lý.

- Có ý kiến cho rằng, chúng ta có thể tăng thu ngân sách bằng việc giải quyết triệt để các khoản nợ thuế ở nhiều tình, thành phố, Phó Thủ tướng nghĩ sao?

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh: Cũng có một phần phải tăng cường khâu này. Hiện nay, Bộ Tài chính đang chuẩn bị báo cáo với Quốc hội về vấn đề giải quyết nợ đọng thuế. Đúng là có các khoản nợ đọng sai chế độ, chính sách thì kiên quyết phải thu hồi. Nhưng cũng có những trường hợp khó khăn quá chưa nộp được mà buộc phải có giãn, hoãn. Lúc chưa nộp được thì còn phát sinh cả phạt nữa, thì giờ phải xem xét khách quan.

- Thưa Phó Thủ tướng, thời gian qua, Chính phủ đã phải phát hành trái phiếu để huy động vốn, tuy nhiên, hiện nay lượng vốn này tồn đọng ở Kho bạc Nhà nước khá lớn?

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh: Tồn ngân ở Kho bạc không phải tồn ngân của vốn trái phiếu. Tồn ngân Kho bạc là tồn ngân ngân sách. Ví dụ, phát hành ra một hạn mức, ở đấy các đơn vị đến rút tiền chi tiêu theo tiến độ. Khi họ có chứng từ mới được rút. Cái này có cả tồn từ nguồn thu ngân sách một phần chứ không phải hoàn toàn tồn vốn trái phiếu. Nếu theo tiến độ hiện nay tôi nắm được thì hiện tồn ngân của vốn trái phiếu không lớn.

- Xin cảm ơn Phó Thủ tướng!