Nằm ở Tây Nam Thái Bình Dương, phía Đông Australia, phía Nam quần đảo Solomon, Vanuatu có nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào bên ngoài và dựa chủ yếu vào nông nghiệp quy mô nhỏ, hỗ trợ cuộc sống của 2/3 dân số. Ngư nghiệp, dịch vụ tài chính nước ngoài, xây dựng và du lịch là những ngành chính khác của đất nước Vanuatu. Từ giữa năm 2002, Chính phủ Vanuatu đã xác định hai động lực tăng trưởng chính cho nền kinh tế, đó là xuất khẩu gia súc sống và thúc đẩy du lịch thông qua tăng cường kết nối với hàng không nước ngoài, phát triển các khu nghỉ cao cấp và tăng cường trang thiết bị tàu du lịch. Vanuatu đang tiến hành cải cách kinh tế toàn diện với hy vọng đưa đến một nền kinh tế phát triển mạnh mẽ hơn.

Việt Nam và Vanuatu thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1982. Kể từ đó đến nay, Việt Nam và Vanuatu duy trì quan hệ chính trị tốt đẹp. Hai nước đã trao đổi một số đoàn. Năm 1997, Thủ tướng Vanuatu Serge Vohor sang Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao các nước nói tiếng Pháp tại Hà Nội, góp phần đem lại thành công cho Hội nghị. Tháng 4-2007, đoàn công tác liên ngành về người Việt Nam ở nước ngoài do Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Phú Bình dẫn đầu đã thăm làm việc tại Vanuatu. Cùng năm 2007, Bộ trưởng Ngoại giao và Ngoại thương Vanuatu George Andre Wells đã thăm chính thức Việt Nam. Tháng 4-2014, ông Toara Daniel Kala, Phó Chủ tịch Đảng Xanh (đảng cầm quyền của Vanuatu) sang Việt Nam dự Diễn đàn khu vực về hợp tác kinh tế Pháp ngữ.

Do cách trở về địa lý và kinh tế nên hợp tác giữa Vanuatu và Việt Nam về kinh tế, thương mại và đầu tư chưa phát triển. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2011 đạt 2,058 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu: thịt, ngũ cốc, thủy sản, sản phẩm sứ sang Vanuatu trị giá gần 1,9 triệu USD. Hai nước có nhiều điểm tương đồng, có nền kinh tế nông nghiệp, đánh bắt thủy sản nên Vanuatu mong muốn tăng cường quan hệ hữu nghị và hợp tác với Việt Nam.

Cộng đồng người Việt Nam tại Vanuatu hiện có khoảng 500 người trong tổng số 267.000 dân của Vanuatu, là cộng đồng người nước ngoài lớn thứ hai ở Vanuatu. Nhiều người Việt tại đây thành đạt, có uy tín và đã có những đóng góp quan trọng cho công cuộc phát triển đất nước Vanuatu. Bà con cũng duy trì sự đoàn kết, gìn giữ văn hóa truyền thống, luôn hướng về quê hương đất nước.

Ngoài hợp tác trong Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ, Việt Nam và Vanuatu cũng có một số hợp tác tại các diễn đàn quốc tế như Liên hợp quốc. Tháng 6 vừa qua, Vanuatu công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường.

Chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Vanuatu Joe Natuman nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương trên các lĩnh vực mà hai bên có tiềm năng và trao đổi về một số vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm./.