Giải quyết vấn đề Nam Ô-xê-ti-a, Áp-kha-di-a bằng đối thoại

Ngày 26-8, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon tỏ ý lo ngại việc Nga công nhận Nam Ô-xê-ti-a và Áp-kha-di-a sẽ gây thêm bất ổn ở khu vực Cáp-ca, khiến những nỗ lực tìm ra giải pháp chung cho cuộc khủng hoảng tại Gru-di-a trong khuôn khổ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc trở nên phức tạp hơn.

Liên quan vấn đề này, người phát ngôn của Tổng thư ký Liên hợp quốc, bà Michele Montas nêu rõ Liên hợp quốc không có thẩm quyền công nhận hay không công nhận nền độc lập của một quốc gia, mà đó là vấn đề của từng quốc gia cụ thể.

Trong tuyên bố của mình, Liên minh châu Âu (EU) coi quyết định của Nga là "trái với các nguyên tắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Gru-di-a", đồng thời tuyên bố sẽ xem xét những hậu quả do quyết định này của Nga gây ra tại cuộc họp thượng đỉnh bất thường vào ngày 1-9 tới. Tuy nhiên, thông báo của EU không nhắc đến những hành động đáp trả.

Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) khẳng định Nga vi phạm các nguyên tắc của tổ chức này, đồng thời kêu gọi Nga rút quân ngay lập tức khỏi Gru-di-a.

Tổ chức Hiệp ước Quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) thì cáo buộc Nga vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc khi công nhận độc lập cho Nam Ô-xê-ti-a và Áp-kha-di-a. Dự kiến NATO sẽ xem xét quan hệ với Nga trong cuộc họp bộ trưởng Quốc phòng tại Luân Đôn (Anh) vào ngày 18-9 tới.

Trong khi đó, Nhật Bản - nước hiện là Chủ tịch Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G-8) - ra tuyên bố "lấy làm tiếc" về quyết định của Nga, đồng thời khẳng định Tô-ki-ô ủng hộ giải pháp hòa bình cho vấn đề này trên nguyên tắc tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Gru-di-a.

Trước đó, đề cập vấn đề này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương nêu rõ Trung Quốc hy vọng mâu thuẫn xung quanh vấn đề Nam Ô-xê-ti-a và Áp-kha-di-a sẽ được giải quyết thông qua đối thoại. Theo ông Tần Cương, Trung Quốc theo dõi sát diễn biến tình hình tại khu vực này và hy vọng đối thoại giữa các bên liên quan sẽ giúp giải quyết các vấn đề tồn tại. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết, tại hội nghị cấp cao Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) sắp tới, lãnh đạo các nước thành viên SCO (gồm Nga, Trung Quốc, Ca-dắc-xtan, Ki-rơ-git-xtan, Ta-gi-kit-xta và U-dơ-bê-kít-xtan) dự kiến sẽ thảo luận vấn đề liên quan cuộc xung đột ở Nam Ô-xê-ti-a.

Tổng thống Mỹ G.Bu-sơ tuyên bố coi quyết định của Nga là "hành động thiếu trách nhiệm" có thể làm gia tăng căng thẳng trong cuộc xung đột Nga/Gru-di-a. Ông cho rằng quyết định của Nga trái với một số nghị quyết trước đây của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cũng như thỏa thuận hòa bình 6 điểm nhằm chấm dứt xung đột ở Nam Ô-xê-ti-a, đã được Nga nhất trí. Ông Bu-sơ kêu gọi Nga tôn trọng các cam kết quốc tế, xem xét lại quyết định công nhận nền độc lập của Nam Ô-xê-ti-a và Áp-kha-di-a, tuân thủ thỏa thuận hòa bình.

Thủ tướng Đức Angela Merkel chỉ trích quyết định của Nga là hành động "không thể chấp nhận được", nhưng kêu gọi EU duy trì các kênh thông tin mở với Mát-xcơ-va nhằm tìm kiếm một lập trường chung về cuộc xung đột ở Gru-di-a.

Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeiner cho rằng tất cả các bên trong cuộc xung đột này đang "chơi với lửa" và cảnh báo phương Tây không nên phản ứng "dại dột" trước quyết định của Nga nhằm tránh làm leo thang căng thẳng ở khu vực Cáp-ca.

I-ta-li cũng "tỏ ý tiếc" về quyết định của Nga, cho rằng hành động này có thể gây hậu quả nghiêm trọng đến sự ổn định của khu vực Cáp-ca cũng như trên thế giới, đồng thời kêu gọi Nga tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Gru-di-a. Theo Ngoại trưởng nước này Franco Frattini, I-ta-li và EU muốn hợp tác chứ không muốn đối đầu với Nga và các bên cần tìm cách giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay, nếu không muốn phải "trả giá đắt".

Xec-bi - một đồng minh lâu năm của Nga, tuyên bố Bê-ô-grát tôn trọng luật pháp quốc tế và ủng hộ việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia được quốc tế công nhận. Tuyên bố nêu rõ, Xec-bi đã nhiều lần cảnh báo việc tỉnh Cô-xô-vô trực thuộc đơn phương tuyên bố độc lập và được phương Tây công nhận, có thể tạo ra tiền lệ nguy hiểm và làm bất ổn tình hình các khu vực khác trên thế giới.

Các nước khác như Ba Lan, Ca-na-đa, Anh, Séc, Tây Ban Nha, Lit-va, Thụy Điển đều bày tỏ quan ngại về quyết định của Nga và ủng hộ sự toàn vẹn lãnh thổ của Gru-di-a.

Na Uy cho rằng điều quan trọng là tránh đẩy xung đột khu vực leo thang, tạo điều kiện nối lại hợp tác chính trị và giải quyết bất đồng ở châu Âu bằng giải pháp hòa bình.

Từ Tbi-li-xi, Tổng thống Gru-di-a M.Sa-a-ka-svi-li tuyên bố hành động của Nga là "bất hợp pháp", "không có giá trị pháp lý" đối với cả Gru-di-a và những nước khác trên thế giới và tuyên bố Gru-di-a sẽ bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ bằng con đường hòa bình.

Phó Thủ tướng Gru-di-a Giorgi Baramidze nói quyết định của Nga sẽ đẩy nhanh tiến trình Gru-di-a gia nhập NATO và EU./.