Cùng dự có các đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ; Trương Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TANDTC; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang biểu dương, và đánh giá cao những thành tích, kết quả công tác của Tòa án nhân dân tối cao các cấp đã đạt được trong năm qua, góp phần vào hiệu quả của công tác đấu tranh với các loại tội phạm, chống oan, sai và chống bỏ lọt tội phạm, tạo niềm tin của nhân dân vào công lý.

Nhấn mạnh năm 2014, nhiệm vụ đặt ra hết sức nặng nề đối với Tòa án các cấp, để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ đã đề ra, Chủ tịch nước đề nghị ngành Tòa án cần tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Về việc triển khai thi hành Hiến pháp (sửa đổi), Chủ tịch nước nêu rõ, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (sửa đổi) được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 6, khẳng định: Tòa án là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp. Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân. Để cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp, cũng như để Tòa án thể hiện được “vị thế” đó, ngành Tòa án cần phải làm rõ hơn nội hàm quyền tư pháp trong các giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án; việc bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật và phát triển án lệ; hoàn thiện thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm theo hướng quy định chặt chẽ các căn cứ kháng nghị; cần tiếp tục nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện về thẩm quyền của Tòa án, của Hội đồng xét xử, nhất là Hội đồng xét xử giám đốc thẩm để thể chế hóa trong Luật tổ chức tòa án nhân dân và các luật về tố tụng.

Về việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Chủ tịch nước lưu ý, Ban cán sự đảng, lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao phải chỉ đạo sâu sát đối với Tòa án nhân dân các cấp trong quá trình triển khai thực hiện, gắn với yêu cầu, nhiệm vụ cải cách tư pháp; tập trung thực hiện các giải pháp có tính đột phá về tăng cường tranh tụng tại phiên tòa. Đồng thời, Tòa án nhân dân tối cao cần đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao phẩm chất đạo đức, bản lĩnh, trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ và tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân cho cán bộ, nhân viên, cũng như kỹ năng xét xử đối với đội ngũ thẩm phán, hội thẩm nhân dân.

Trong công tác xây dựng Đảng, Chủ tịch nước đề nghị các cấp ủy Đảng của ngành Tòa án các cấp phải tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên cả về phẩm chất và năng lực; tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Khẩn trương nghiên cứu, đề xuất với Đảng về mô hình tổ chức đảng phù hợp với tổ chức Tòa án 4 cấp theo tinh thần cải cách tư pháp và quy định mới của Hiến pháp.

Đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, Chủ tịch nước đề nghị cần phải tập trung kiện toàn, củng cố bộ máy và đội ngũ Thẩm phán cả về nghiệp vụ chuyên môn và phẩm chất đạo đức, nhất là đối với đội ngũ cán bộ, Thẩm phán tòa án nhân dân cấp huyện.

Bên cạnh đó, Chủ tịch nước cũng đề nghị cần tiếp tục thực hiện nhiệm vụ cải cách tư pháp. Ban Cán sự Đảng, lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao cần rà soát các nội dung, nhiệm vụ thuộc trách nhiệm để xây dựng các chương trình, đề án, nhất là các đề án chi tiết về tổ chức Tòa án 4 cấp theo thẩm quyền xét xử. Trong đó, cần đặc biệt quan tâm việc đổi mới tổ chức Tòa án nhân dân tối cao theo hướng tinh gọn; đổi mới việc tổ chức phiên tòa xét xử, xác định rõ hơn nhiệm vụ, quyền hạn của các chủ thể tham gia tố tụng theo hướng bảo đảm công khai dân chủ, công bằng, nghiêm minh vì công lý; hoàn thiện cơ chế để nâng cao chất lượng và hiệu quả tranh tụng, kết hợp kết quả điều tra tố tụng và tranh tụng tại phiên tòa, coi đây là khâu đột phá quan trọng của cải cách tư pháp.

Nhân dịp này, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã trao Huy hiệu 40 năm tuổi Đảng cho đồng chí Trương Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Huân chương Độc lập hạng Ba tặng nguyên Phó Chánh án thường trực Tòa án nhân dân tối cao Đặng Quang Phương; Huân chương Lao động hạng Nhì tặng Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Sơn; Huân chương Độc lập hạng Nhì tặng Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh; Bằng chứng nhận Thẩm phán mẫu mực cho 7 đồng chí của ngành Tòa án.

Báo cáo của Tòa án nhân dân tối cao cho thấy, năm 2013 toàn ngành tòa án nhân dân đã giải quyết gần 365 nghìn vụ án các loại, đạt tỷ lệ 92,3%, tăng hơn 34 nghìn vụ, giải quyết tăng gần 32 nghìn vụ so với năm 2012.

Trong năm qua, mặc dù số lượng các loại vụ án tăng khá nhiều so với cùng kỳ năm trước, tính chất các vụ án ngày càng phức tạp, phát sinh một số hành vi phạm tội và tranh chấp mới, nhưng với việc chủ động nắm bắt tình hình, đề ra nhiều giải pháp hữu hiệu và tổ chức thực hiện quyết liệt như: chú trọng làm tốt công tác hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật, trao đổi nghiệp vụ và rút kinh nghiệm công tác xét xử; tập trung nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, tăng cường tranh tụng tại các phiên tòa và cải cách thủ tục hành chính tư pháp trong hoạt động. Từ đó, ngành tòa án đã khắc phục cơ bản tình trạng để các vụ án quá thời hạn được giải quyết, các trường hợp án tuyên không rõ ràng cũng giảm gần 40% so với cùng kỳ năm trước, tỷ lệ bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Thẩm phán giảm hơn 0,12% so với cùng kỳ năm trước, góp phần bảo đảm và nâng cao chất lượng xét xử.

Tuy nhiên, tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Thẩm phán tuy có giảm nhưng chưa được như mong muốn, số lượng giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm vẫn còn nhiều; vẫn còn xảy ra trường hợp cán bộ, công chức tòa án vi phạm phẩm chất đạo đức, kỷ luật công vụ, thậm chí vi phạm pháp luật.

Năm 2014, ngành tòa án xác định sẽ tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm: Quán triệt và xây dựng kế hoạch triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013. Tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm các nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp và cải cách tư pháp gắn với thực hiện các nhiệm vụ công tác tòa án. Tiếp tục đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án, bảo đảm các phán quyết của Tòa án phải đúng pháp luật, thực sự mang lại công lý cho xã hội, không để xảy ra việc kết án oan người không có tội hoặc bỏ lọt tội phạm. Hạn chế đến mức thấp nhất các trường hợp trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung không đúng quy định của pháp luật và tình trạng các bản án tuyên không rõ ràng gây khó khăn cho công tác thi hành án. Khắc phục triệt để việc để các vụ án quá thời hạn xét xử do lỗi chủ quan của tòa án.

Hội nghị sẽ diễn ra đến hết ngày 15-01./.