Những sự kiện quốc tế đáng chú ý trong tuần (từ ngày 08 đến ngày 14-4-2013)

1. Diễn đàn quốc tế lần thứ 10 của Liên hợp quốc về rừng

Ngày 08-4-2013, Diễn đàn quốc tế lần thứ 10 của Liên hợp quốc về rừng (UNFF-10) đã diễn ra tại thành phố I-xtan-bun, Thổ Nhĩ Kỳ. Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Ngô Hồng Ba, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc phụ trách kinh tế - xã hội, đã bày tỏ quan ngại trước thực tế diện tích rừng trên Trái đất tiếp tục bị thu hẹp để lấy đất phục vụ sản xuất nông nghiệp và các mục đích sử dụng khác. Ngoài ra, rừng còn tiếp tục bị khai thác bừa bãi, không có kế hoạch, và những điều đó đã tác động rất xấu đến môi trường, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về kinh tế - xã hội cho toàn cầu. Vì thế, theo ông Ngô Hồng Ba, để giải quyết những vấn đề trên, cần có những chính sách và những thỏa thuận không chỉ ở từng quốc gia riêng biệt, mà phải ở cấp khu vực và toàn cầu, nơi đưa ra những chính sách chung để bảo vệ, phát triển và khai thác tài nguyên thiên nhiên rừng một cách có lợi nhất. Nhân dịp này, Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực của Liên hợp quốc (FAO) cũng công bố báo cáo, đánh giá cao những giá trị to lớn của rừng, một báu vật do thiên nhiên ban tặng, nơi mỗi năm mang lại khoảng 468 tỷ USD cho con người và liên quan tới cuộc sống của 1,6 tỷ người trên thế giới. Với tổng diện tích khoảng 4 tỷ ha, rừng đang che phủ 31% bề mặt Trái đất, nếu được bảo vệ, phát triển hợp lý, rừng luôn là nguồn cung cấp vô tận về nước, năng lượng, gỗ,... cho con người, và có những đóng góp to lớn vào việc bảo vệ môi trường sống, góp phần ngăn chặn những thảm họa thiên nhiên, như bão gió, lũ lụt,…

2. WHO cảnh báo về mối nguy hiểm từ ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe con người

Ngày 08-4-2013, tại Hội nghị của Liên minh khí hậu và không khí sạch (CCAC) thuộc Chương trình môi trường Liên hợp quốc (UNEP) tổ chức tại Pa-ri, Pháp, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã cảnh báo mối đe dọa từ ô nhiễm không khí lớn hơn nhiều so với báo cáo trước đó, đồng thời nhắc lại kêu gọi hành động toàn cầu để nhanh chóng giảm bớt “một trong những mối nguy hiểm lớn nhất” đối với sức khỏe con người này. Các nhà môi trường cho biết ô nhiễm không khí trong nhà đã trở thành nhân tố rủi ro hàng đầu cho “gánh nặng bệnh tật” ở Nam Á, xếp thứ hai ở khu vực Đông, Trung và Tây Phi, xếp thứ ba ở Đông Nam Á. Theo bà Ma-ri-a Nây-ra (Maria Neira), Giám đốc phụ trách sức khỏe và môi trường công thuộc WHO, ước tính có khoảng 3,5 triệu người chết mỗi năm do ô nhiễm không khí trong nhà và 3,3 triệu chết do ô nhiễm không khí ngoài trời. Theo bà M. Nây-ra, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe con người hiện nay.

3. WTO hạ mức dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu năm 2013

Ngày 10-4-2013, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) thông báo kinh tế ảm đạm kéo dài ở châu Âu là lý do khiến tổ chức này giảm mức dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu năm nay xuống 3,3% so với con số 4,5% đưa ra trước đó. Đây là lần thứ hai WTO hạ mức dự báo tăng trưởng thương mại thế giới trong năm nay, từ mức 5,6% đưa ra lần đầu tiên. WTO cho rằng sự phục hồi kinh tế ở Mỹ trong năm 2013 sẽ chỉ bù đắp được phần nào sự yếu kém trong Liên minh châu Âu (EU), khu vực được dự báo có mức tăng trưởng bằng “không”, hoặc thậm chí còn tăng trưởng âm nhẹ trong năm 2013. Trung Quốc sẽ tiếp tục “qua mặt” các nền kinh tế hàng đầu khác nhờ hạn chế được đà sụt giảm, song xuất khẩu vẫn bị kìm hãm bởi lực cầu yếu ở châu Âu. Vì lẽ đó, năm nay hầu như chắc chắn sẽ lặp lại kịch bản năm 2012, với thương mại và sản lượng kinh tế đều tăng trưởng chậm. Theo WTO, thương mại toàn cầu năm 2012 chỉ tăng 2,0% so với năm trước đó, trong khi tỷ lệ tăng trưởng trong năm 2011 đạt 5,2%. Điều này phản ánh bức tranh kinh tế ảm đạm ở các nước phát triển vì ước tính ban đầu của WTO cho năm 2012 là 3,7%. Sự sụt giảm thương mại nhanh chóng trong năm 2012 có căn nguyên là tăng trưởng chậm ở các nền kinh tế phát triển và những bất trắc liên quan đến tương lai của đồng ơ-rô.

4. Hội nghị Ngoại trưởng G-8 ra tuyên bố chung về vấn đề Triều Tiên và Xy-ri

Trong 2 ngày 10 và 11-4-2013, Hội nghị Ngoại trưởng Nhóm các nước công nghiệp hàng đầu (G-8) đã diễn ra tại Thủ đô Luân Đôn, Anh với tuyên bố chung nêu rõ lập trường về vấn đề Triều Tiên và Xy-ri. Trong vấn đề Triều Tiên, các ngoại trưởng G-8 hối thúc Triều Tiên “kiềm chế” nhằm tránh có thêm các hành động gây căng thẳng, cho rằng các hành động phát triển vũ khí hạt nhân và công nghệ tên lửa đạn đạo của Triều Tiên đe dọa ổn định và triển vọng hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên, cũng như hòa bình và an ninh quốc tế. Tuyên bố cảnh báo các nước G-8 sẽ tăng cường các biện pháp trừng phạt nếu Bình Nhưỡng tiếp tục tiến hành thêm các vụ thử hạt nhân và phóng tên lửa; và việc Triều Tiên sử dụng ngôn từ “quá mức” chỉ khiến nước này càng bị cô lập với cộng đồng quốc tế. Các ngoại trưởng G-8 hối thúc Bình Nhưỡng trở lại bàn đàm phán về phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Về cuộc xung đột tại Xy-ri, tuyên bố của G-8 hối thúc tất cả các nước tăng cường tối đa nỗ lực viện trợ cho người dân Xy-ri theo kêu gọi của Liên hợp quốc, đồng thời tái khẳng định sự ủng hộ đối với đặc phái viên chung của Liên hợp quốc - Liên đoàn A-rập La-khơ-đa Bra-hi-mi (Lakhdar Brahimi) trong nỗ lực tìm kiếm tiến trình chuyển giao chính trị tại Xy-ri, giúp chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài sang năm thứ ba. Các ngoại trưởng G-8 cũng hối thúc các bên liên quan tôn trọng các quyền cơ bản của người dân Xy-ri, cảnh báo bất cứ bên nào sử dụng vũ khí hóa học sẽ phải đối mặt với sự trừng phạt thích đáng của cộng đồng quốc tế. Ngoài hai vấn đề trên, các ngoại trưởng G-8 cam kết chi 35,5 triệu USD nhằm chấm dứt tình trạng bạo lực tình dục trong các cuộc xung đột vũ trang, mà con số nạn nhân ước tính đã lên tới hàng trăm nghìn người.

5. Hội nghị Đại dương - tương lai của chúng ta

Ngày 11-4-2013, tại Hội nghị Đại dương - tương lai của chúng ta, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-mun kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới hành động mạnh mẽ hơn nữa để bảo vệ các đại dương trên thế giới và cảnh báo rằng tình trạng ô nhiễm, khai thác tận diệt nguồn lợi thủy - hải sản, biến đổi khí hậu và tình trạng a-xít hóa đang đe dọa nghiêm trọng những nền tảng thực sự của mọi sự sống và nền kinh tế thế giới. Ông Ban Ki-mun nhấn mạnh sự cần thiết phải có các hành động thiết thực và kịp thời ở cấp độ quốc gia, khu vực và toàn cầu để cải thiện môi trường các đại dương, phục hồi và duy trì các nguồn lợi tại đây. Trong nghiên cứu mới đây, các nhà khoa học Áo và Mỹ đã dự báo mực nước biển tăng cao tại Thái Bình Dương trong tương lai sẽ gây ra những tổn thất nặng nề đối với môi trường sinh thái và đe dọa nghiêm trọng sự sinh tồn của rất nhiều loài động vật. Dự báo vào cuối thế kỷ này, nước biển sẽ tăng thêm khoảng 1m và đến năm 2500 sẽ tăng thêm 5,5m tại khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương. Theo ước tính, nếu nước biển tăng thêm 1m thì sẽ có 1% diện tích đất hiện nay tại khu vực trên bị xâm thực, đồng nghĩa với 14,7% các đảo nhỏ chính sẽ bị nhấn chìm hoàn toàn, đe dọa sự sống của nhiều loài sinh vật tại đây. Tương tự, nếu nước biển tăng thêm tới 5,5m vào năm 2500 như dự đoán thì diện tích đất bị xâm thực sẽ lên khoảng 9,3%, đe dọa nghiêm trọng tới hầu hết các loài động vật, gồm các loài đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, và cả những cư dân trên các hòn đảo.

6. Hội nghị quan chức quốc phòng ARF tại Trung Quốc

Ngày 11-4-2013, Hội nghị Đối thoại của các quan chức quốc phòng Diễn đàn Khu vực Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ARF-DOD) đã diễn ra tại thành phố Thượng Hải, miền Đông Trung Quốc dưới sự đồng chủ trì của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc và Bru-nây - nước Chủ tịch ASEAN năm 2013. Cuộc đối thoại có sự tham gia của gần 60 đại diện từ các nước ASEAN và 25 nước thành viên ARF, trong đó có Nga, Mỹ, Triều Tiên, Hàn Quốc và Nhật Bản, và Ban Thư ký ASEAN. Thông cáo báo chí sau Hội nghị cho biết, các đại biểu đã đánh giá cao sự đóng góp của ARF trong việc thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin và chính sách ngoại giao phòng ngừa, cũng như trao đổi quan điểm về sự phát triển của Diễn đàn này trong tương lai.

7. Đồng tiền của Ca-na-đa và Ô-xtrây-li-a trở thành tiền dự trữ IMF

Cùng với đồng tiền Ô- xtrây-li-a, tiền Ca-na-đa đã trở thành đồng tiền dự trữ của IMF

Ngày 12-4-2013, Báo Bưu điện Tài chính cho biết, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã quyết định đưa đồng tiền của Ca-na-đa (CAD) và của Ô-xtrây-li-a (AUD) vào báo cáo Tổng hợp dự trữ hối đoái chính thức (COFER) của IMF từ ngày 01-7-2013. Trước đây, CAD và AUD được đưa vào lĩnh vực “các đồng nội tệ khác” trong các báo cáo COFER. Quyết định này đã phản ánh phần nào sự đa dạng hóa ngày càng tăng trong hệ thống tiền tệ dự trữ của thế giới, ước tính vào khoảng 10.500 tỷ USD. Ngoài ra, động thái này được cho sẽ có tác động tới thị trường chứng khoán và trái phiếu thế giới. Danh sách các đồng tiền dự trữ chính thức có thêm hai đồng tiền mới cũng đánh dấu giai đoạn mới trong sự phát triển của hệ thống tiền dự trữ. Theo các nhà kinh tế, lý do chính khiến IMF chọn AUD và CAD làm tài sản dự trữ chính thức của thế giới là bởi sự phổ biến của hai đồng tiền này. Giá trị của AUD và CAD đã tăng tương đối mạnh so với đồng USD trong những năm qua, phản ánh tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định cùng hệ thống ngân hàng vững mạnh của Ô-xtrây-li-a và Ca-na-đa trước khủng hoảng toàn cầu. Theo số liệu của IMF, lượng tiền dự trữ bằng đồng AUD và CAD ước tính vào khoảng 60 tỷ USD.

8. Nhật Bản đạt thỏa thuận về tham gia đàm phán TPP với Mỹ

Theo các nguồn tin của Chính phủ Nhật Bản, vào ngày 12-4-2013, nước này có kế hoạch thông báo kết quả các cuộc đàm phán ban đầu với Mỹ về việc Nhật Bản tham gia đàm phán Hiệp định thương mại tự do đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Với việc hai bên đã đạt thỏa thuận về các vấn đề chủ chốt, trong đó có việc thuế đánh vào ô tô, Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma sẽ tìm kiếm sự chấp thuận của Quốc hội để Nhật Bản có thể tham gia các cuộc đàm phán TPP. Do Quốc hội Mỹ cần 90 ngày để phê chuẩn, Nhật Bản có thể tham gia đàm phán sớm nhất là vào tháng 7 tới. Tháng trước, Nhật Bản đã cam kết tham gia đàm phán TPP và chờ sự chấp thuận của 11 nước thành viên gồm Ô-xtrây-li-a, Bru-nây, Ca-na-đa, Chi-lê, Ma-lai-xi-a, Mê-hi-cô, Mỹ, Niu Di-lân, Pê-ru, Xinh-ga-po và Việt Nam. Hiện Ô-xtrây-li-a, Ca-na-đa và Niu Di-lân vẫn chưa chấp thuận, trong khi Pê-ru, nước đã thể hiện sự ủng hộ hồi năm ngoái, đang trong giai đoạn hoàn tất các thủ tục cuối cùng để tuyên bố chính thức chấp thuận. Trong các cuộc đàm phán trù bị ở Oa-sinh-tơn, Nhật Bản đã quyết định cho phép Mỹ duy trì thuế đánh vào ô tô nhập khẩu từ Nhật Bản. Mỹ hiện áp mức thuế 2,5% đối với ô tô và 25% đối với xe tải nhập khẩu từ Nhật Bản.

9. Hội nghị Bộ trưởng Tài chính Eurozone

Ngày 12-4-2013, các Bộ trưởng Tài chính Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đã nhóm họp tại Thủ đô Đa-blin của Ai-len để thông qua lần cuối gói cứu trợ dành cho Cộng hòa Síp giữa lúc có những thông tin quốc đảo vùng Địa Trung Hải này cần nhiều tiền cứu trợ hơn dự tính ban đầu. Bộ trưởng Tài chính Hà Lan I-ơ-run Đây-sơn-blum (Jeroen Dijsselbloem), Chủ tịch Nhóm các bộ trưởng tài chính Eurozone, cho biết các bộ trưởng hoan nghênh thỏa thuận cấp chuyên viên đã đạt được giữa Síp và “bộ ba” chủ nợ quốc tế, gồm Liên minh châu Âu (EU), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), trong đó các điều khoản hoàn toàn phù hợp với thỏa thuận cứu trợ đã đạt được hôm 25-3. Trước đó, Síp cũng đã yêu cầu tăng chi phí cứu trợ nước này từ mức nhất trí hồi tháng trước là 17 tỷ ơ-rô lên mức 23 tỷ ơ-rô để nước này có thể thực hiện những cải cách triệt để đối với khu vực ngân hàng. Theo các nhà phân tích, sự gia tăng chi phí của gói cứu trợ đồng nghĩa với việc Cộng hòa Síp sẽ phải đối mặt với những thách thức mới rất lớn.

10. Đại hội lần thứ 13 Hội người Việt Nam tại Pháp

Ngày 13-4-2013, Đại hội lần thứ 13 Hội người Việt Nam tại Pháp (UGVF) đã được tổ chức tại Pa-ri với sự tham gia của đông đảo đại biểu thuộc nhiều thế hệ người Việt Nam đang sinh sống, làm việc và học tập tại Pháp. Phát biểu tại đại hội, Đại sứ Việt Nam tại Pháp Dương Chí Dũng đánh giá Đại hội lần này của UGVF diễn ra trong một thời điểm có ý nghĩa quan trọng, thời điểm hai nước Việt Nam và Pháp kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Tại đại hội, các đại biểu đã được nghe báo cáo tổng kết nhiệm kỳ 2010 - 2013 và phương hướng nhiệm kỳ 2013 - 2016, thảo luận về cơ cấu tổ chức và nghị quyết. Đại hội đã bầu Hội đồng cố vấn gồm 12 thành viên; Ban chấp hành mới với 25 thành viên, trong đó Ban Thường trực gồm 5 người, do Tổng Thư ký Ngô Kim Hùng đứng đầu. Tân Tổng Thư ký UGVF Ngô Kim Hùng cho biết Đại hội lần thứ 13 là đại hội của sự chuyển giao thế hệ, trong sự đa dạng với nhiều thành phần của cộng đồng người Việt tham gia. Trong thời gian tới, UGVF ngoài việc tiếp tục phát huy truyền thống, tổ chức các hoạt động thường niên, sẽ chú trọng tập trung bồi dưỡng đội ngũ kế cận, đặc biệt hướng tới lớp trẻ, trên cơ sở tiếp thu những đóng góp, kinh nghiệm của các thế hệ tiền bối đi trước.

11. Vê-nê-xu-ê-la bắt đầu bầu tổng thống

Quyền Tổng thống Vê-nê-xu-ê-la Ni-cô-lát Ma-đu-rô được đánh giá là ứng cử viên có cơ hội thắng cử cao nhất

Các điểm bầu cử tại Vê-nê-xu-ê-la đã bắt đầu mở cửa lúc 6 giờ sáng ngày 14-4-2013 (tức 17 giờ 30 phút cùng ngày giờ Việt Nam) để đón gần 19 triệu cử tri tới bỏ phiếu bầu chọn người kế nhiệm cố Tổng thống U-gô Cha-vết, trong đó quyền Tổng thống Ni-cô-lát Ma-đu-rô (Nicolás Maduro) và đại diện của phe đối lập En-ri-kê Ca-pri-lết (Henrique Capriles) được đánh giá là những ứng cử viên có cơ hội thắng cử. Theo kết quả phần lớn các cuộc thăm dò dư luận trước thềm bầu cử, quyền Tổng thống N. Ma-đu-rô luôn dẫn trước ông En. Ca-pri-lết tối thiểu 10% tỷ lệ ủng hộ của cử tri, thậm chí có cuộc thăm dò cho thấy cách biệt này lên tới 20%. Dự kiến kết quả bỏ phiếu sẽ được Hội đồng Bầu cử quốc gia (CNE) công bố trong ngày sau khi tất cả các cử tri đã bỏ phiếu xong, và kết quả kiểm phiếu là không thể đảo ngược. Hơn 3.400 quan sát viên trong nước và 240 quan sát viên quốc tế, trong đó có một số cựu tổng thống và thủ tướng của một số nước; các phái đoàn của Liên minh các nước Nam Mỹ (UNASUR), Cộng đồng các nước Mỹ La-tinh và Ca-ri-bê, Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS), Liên minh các tổ chức bầu cử liên Mỹ (UNIORE), Liên minh châu Phi, Trung tâm Carter, Nghị viện châu Âu,... đã tới Vê-nê-xu-ê-la để giám sát cuộc bầu cử này. Với khoảng 800 cơ quan báo chí nước ngoài đăng ký tham gia đưa tin, cuộc bầu cử thu hút sự quan tâm lớn của dư luận quốc tế, vì đây là cuộc bỏ phiếu đầu tiên thời kỳ hậu U-gô Cha-vết tại Vê-nê-xu-ê-la.

12. Lào tưng bừng đón Tết Bun-pi-mày 2013

Ngày 14-4-2013, Thủ đô Viêng Chăn đã tưng bừng đón Tết cổ truyền Bun-pi-mày 2013 trong sự náo nhiệt, vui tươi và trật tự. Tết Bun-pi-mày năm nay được tổ chức trong không khí phấn khởi vì đất nước Lào đã đạt được nhiều thành tựu trong năm 2012. Kinh tế tiếp tục tăng trưởng trên 8%/năm; quốc phòng, an ninh được bảo đảm; đời sống của nhân dân các bộ tộc Lào không ngừng được cải thiện. Đặc biệt Lào đã tổ chức thành công nhiều sự kiện lớn, nâng cao uy tín và vị thế của nước Lào trên trường quốc tế. Nét nổi bật của Tết Bun-pi-mày 2013 là sự tham gia nhiệt tình của người dân và các du khách quốc tế. Trên các tuyến phố chính, người dân Lào và du khách nhảy múa theo các điệu truyền thống đậm bản sắc Lào. Họ gặp nhau, chào nhau bằng những dòng nước mát, có người dùng cả xô hoặc vòi phun nước để chúc nhau. Theo phong tục của người Lào, năm mới người nào nhận được nhiều nước là người may mắn. Một nét mới là trong dịp Tết Bun-pi-mày năm nay, Lào đã tổ chức làm tuyết nhân tạo, thu hút được nhiều người tham gia. Người dân còn dự các lễ tắm Phật ở các chùa và chờ đợi sự xuất hiện của nàng Xảng-khản - người đẹp của ngày hội. Nàng Xảng-khản năm nay cùng 6 người con gái trong bộ trang phục truyền thống, rực rỡ ngồi trên xe đi dọc các phố. Đi theo đoàn rước là dòng người nối tiếp nhau, vừa đi vừa múa, thể hiện sinh khí của người Lào luôn đắm mình trong lễ hội, báo hiệu một năm mới tốt lành, ấm no sẽ đến với người dân đất nước Triệu Voi./.