Nhớ lại thời điểm cách đây 20 năm, ngày 1-4-1992 tỉnh Ninh Bình được tái lập và chính thức đi vào hoạt động, thị xã Ninh Bình trở lại vị trí trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội và an ninh - quốc phòng của tỉnh. Thị xã Ninh Bình lúc đó là một đô thị nhỏ với quy mô diện tích chỉ có 8,4 km2, dân số 5,1 vạn người, có 5 đơn vị hành chính (4 phường và 1 xã); kinh tế chậm phát triển, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, cơ sở hạ tầng đô thị, hạ tầng xã hội vừa thiếu lại vừa thấp kém.

Tái lập tỉnh là một sự kiện trọng đại đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị xã, đã nâng tầm vị thế, tạo ra luồng sinh khí mới, thời cơ và động lực để thị xã bứt phá đi lên. Dưới ánh sáng Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, với quyết tâm mạnh mẽ của các thế hệ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, sau chặng đường 20 năm nỗ lực phấn đấu, đến nay thành phố Ninh Bình đã có sự phát triển vượt bậc, vươn lên trở thành một thành phố trẻ năng động và đầy tiềm năng ở khu vực đồng bằng sông Hồng. 

Kinh tế của thành phố không ngừng phát triển, tốc độ tăng trưởng nhanh với bình quân trong 20 năm đạt gần 14%, 5 năm trở lại đây đạt 18,2%, riêng năm 2011 đạt 20,75%. Thu ngân sách tăng cao, hàng năm đóng góp 30-40% ngân sách tỉnh; năm 1992 số thu chỉ đạt 2,5 tỷ đồng, năm 2007 (thời điểm thành lập thành phố) đạt 503 tỷ đồng, đến năm 2011 đã vượt ngưỡng 1.000 tỷ đồng. 

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, phù hợp với quá trình đô thị hoá, hiện nay công nghiệp,TTCN và xây dựng chiếm 50,19%, dịch vụ 48,61%, nông nghiệp chỉ còn 1,2%. Thành phố đã chủ động quy hoạch và từng bước triển khai đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng 2 khu tiểu thủ công nghiệp và làng nghề truyền thống. 

Dịch vụ phát triển mạnh mẽ về số lượng, không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả. Hệ thống khách sạn, nhà hàng tăng nhanh, hiện nay có trên 100 khách sạn và nhà hàng lớn, trong đó 18 khách sạn đã được xếp hạng; trên 500 doanh nghiệp và hơn 8.000 hộ gia đình hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ. Kim ngạch xuất khẩu tăng đáng kể, năm 2011 đạt 29,5 triệu USD, tăng 14,5% so với năm 2010. Nông nghiệp phát triển theo hướng sản xuất hàng hoá.

Công tác quản lý đô thị, tài nguyên môi trường, giải phóng mặt bằng thu được nhiều kết quả to lớn. Thành phố đã tham mưu đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo xây dựng quy hoạch phát triển không gian thành phố đến năm 2020, đồng thời chủ động đề xuất phương án mở rộng địa giới hành chính (lần thứ nhất vào năm 1997, lần thứ 2 vào năm 2004) đưa quy mô của thành phố lên 48,3 km2, dân số hơn 13 vạn người, với 14 đơn vị hành chính trực thuộc. 

Thành phố đã thực hiện thành công việc xoá bỏ trên 1.000 lò vôi; xóa bỏ đóng gạch xỉ, gạch blốc và nghiền vôi trong khu dân cư; triển khai thực hiện có hiệu quả trên 140 dự án giải phóng mặt bằng, liên quan đến gần 20.000 lượt hộ dân, trong đó có nhiều dự án lớn, rất phức tạp như dự án nạo vét, kè và trồng cây xanh hai bờ sông Vân. Để đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị, những năm qua, thành phố đã chủ động khai thác hợp lý quỹ đất để tạo ra nguồn vốn gần 2.000 tỷ đồng tập trung đầu tư phát triển cơ sở vật chất, góp phần làm cho kết cấu hạ tầng đô thị ngày càng đồng bộ, từng bước văn minh, hiện đại. 

Văn hoá - xã hội không ngừng phát triển, đạt nhiều thành tựu quan trọng, trong đó công tác giảm nghèo đạt thành tích xuất sắc, an sinh xã hội đạt kết quả nổi bật. Đến nay, toàn thành phố chỉ còn 398 hộ nghèo (theo tiêu chí năm 2010), chiếm 1,35%; 625 hộ cận nghèo, chiếm 2,11%. Sự nghiệp Giáo dục - đào tạo đạt nhiều kết quả to lớn, chất lượng giáo dục toàn diện ngày càng nâng cao, cơ sở vật chất trường lớp ngày một hiện đại và đồng bộ, 41/41 trường học đã đạt chuẩn Quốc gia, trong đó có 4 trường đạt chuẩn mức độ 2. Công tác thông tin tuyên truyền, dân số, y tế, chính sách xã hội đạt nhiều kết quả quan trọng. Đến nay 14/14 phường, xã có nhà đa năng, 7/14 đơn vị có sân vận động, 128/177 phố (thôn) có nhà văn hoá.

Hệ thống chính trị được xây dựng, củng cố ngày càng vững chắc. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng được nâng lên một bước. Hiệu lực quản lý Nhà nước của chính quyền các cấp có chuyển biến tích cực. Cải cách hành chính có sự phát triển đột phá, năm 2007 thành phố khai trương Trung tâm một cửa liên thông, năm 2008 tất cả các phường, xã đều có bộ phận “Một cửa”. Hoạt động của MTTQ và các đoàn thể quần chúng ngày càng thiết thực, hiệu quả. An ninh chính trị được giữ vững, trật tự an toàn xã hội thường xuyên được đảm bảo; công tác quân sự, quốc phòng địa phương đạt nhiều thành tích xuất sắc; sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu của LLVT được nâng lên.

Có thể khẳng định, thành tựu đạt được sau 20 năm tái lập tỉnh và 5 năm thành lập thành phố đã ghi những mốc son đậm nét trong chặng đường phát triển đi lên của thành phố Ninh Bình, trong đó có những sự kiện đặc biệt quan trọng, đó là cuối năm 2005, thị xã Ninh Bình đã được công nhận là đô thị loại III và ngày 7-2-2007, Chính Phủ đã ban hành Nghị Định số 19-NĐ/CP thành lập thành phố Ninh Bình trực thuộc tỉnh Ninh Bình. Trở thành thành phố đã tạo thế và lực mới để thành phố tiếp tục phát triển, vươn xa trong tiến trình hội nhập. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Ninh Bình lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2010-2015 đã xác định phát triển thành phố theo quy hoạch được phê duyệt, phấn đấu lên đô thị loại II vào năm 2015, hướng tới thành phố du lịch văn minh, hiện đại. 

Để thành phố tiếp tục phát triển nhanh, mạnh, vững chắc hơn trong giai đoạn tiếp theo, thời gian tới, Đảng bộ, quân và dân thành phố tập trung quyết liệt vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương và của tỉnh, đặc biệt là các chỉ thị, nghị quyết của Thành uỷ, Ban Thường vụ Thành uỷ đã ban hành trong thời gian gần đây. Tập trung nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, coi đây là điểm nhấn, là khâu đột phá trong công tác xây dựng Đảng. Thực hiện tốt công tác chính trị, tư tưởng, giữ vững sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, đồng thuận trong xã hội. 

Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh. Tăng cường công tác quản lý cán bộ, nêu cao tinh thần trách nhiệm và sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cấp, các ngành. Đổi mới công tác chỉ đạo, điều hành theo hướng tập trung, thống nhất, sâu sát cơ sở; nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị, tạo sức mạnh tổng hợp, góp phần xây dựng thành phố ngày càng phát triển đi lên.

Tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và bền vững; đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng nhanh tỷ trọng dịch vụ và du lịch; khuyến khích tạo điều kiện để các thành phần kinh tế phát triển, mở rộng sản xuất kinh doanh, thu hút lao động, giải quyết việc làm. Hoàn thành vượt mức chỉ tiêu thu ngân sách. Ưu tiên thu hút các dự án tiểu thủ công nghiệp, công nghiệp sạch, sản xuất hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu, khách sạn, nhà hàng cao cấp tại các khu vực đã được quy hoạch. Phát triển các tuyến đường văn minh thương mại. Xây dựng, thực hiện đề án phố đi bộ, chợ đêm để phục vụ khách du lịch.

Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý đô thị, tài nguyên và môi trường; tập trung mọi nguồn lực đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật đô thị, từng bước đáp ứng tiêu chí đô thị loại II. Phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh xây dựng quy hoạch mở rộng địa giới hành chính thành phố. Tăng cường công tác quản lý quy hoạch và đầu tư xây dựng cơ bản. 

Đẩy mạnh các hoạt động văn hoá - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về nếp sống văn minh đô thị và phong cách ứng xử có văn hoá của người dân thành phố. Thực hiện có hiệu quả công tác an sinh xã hội, phấn đấu đến năm 2015, thu nhập bình quân đầu người đạt 40 triệu đồng trở lên, hộ nghèo dưới 1%.

Giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội. Tăng cường đấu tranh phòng, chống tội phạm. Nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Tiếp tục xây dựng, củng cố lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên; hoàn thành kế hoạch huấn luyện quân sự, tuyển chọn gọi công dân nhập ngũ; thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội. Chỉ đạo các cấp, các ngành nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân./.