Hội nghị công bố các ấn phẩm Tổng điều tra dân số và nhà ở Việt Nam năm 2009

Trong phát biểu khai mạc Hội nghị, đồng chí Đỗ Thức - Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết: “Với sự hỗ trợ của Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam, Tổng cục Thống kê đã tiến hành biên soạn và công bố hàng loạt các ấn phẩm về kết quả của Tổng điều tra, đặc biệt đã thực hiện các phân tích sâu một số chủ đề quan trọng từ số liệu mẫu của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009 như: mức sinh và mức chết, dự báo dân số, cơ cấu tuổi - giới tính và tình trạng hôn nhân của dân số, di cư và đô thị hóa, giáo dục và tỷ số giới tính khi sinh... Một số báo cáo và chuyên khảo về những vấn đề này đã được xuất bản nhằm cung cấp thông tin về tình hình hiện tại cũng như các gợi ý chính sách. Những kết quả này đã bổ sung vào các thông tin và bằng chứng hiện có phục vụ cho việc lập kế hoạch và xây dựng chính sách một cách có hiệu quả”.

Ông Brúc-xi Cam-peo, Quyền Điều phối viên Thường trú Liên Hợp quốc tại Việt Nam nhấn mạnh: “Bên cạnh việc tăng cường phổ cập giáo dục thì chất lượng giáo dục ngày càng trở thành một vấn đề hết sức quan trọng trong vài thập niên tới, đặc biệt trong việc duy trì tính bền vững của tăng trưởng kinh tế - xã hội của Việt Nam. Hiện nay, Việt Nam đã trở thành nước có mức thu nhập trung bình, đầu tư cho giáo dục để đáp ứng được những yêu cầu đặc biệt của thị trường trong nước và toàn cầu là hết sức cần thiết”.

Việt Nam đã bước vào thời kỳ “cơ cấu dân số vàng” có nghĩa là cứ hai hoặc hơn hai người trong độ tuổi 15 - 64 gánh một người trong độ tuổi phụ thuộc. Thời kỳ này bắt đầu vào khoảng năm 2007 và theo dự báo thì sẽ kết thúc năm 2041. Thời kỳ này chỉ xảy ra duy nhất một lần trong lịch sử nhân khẩu học của mỗi quốc gia và sẽ đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam nếu Chính phủ có những chính sách phát triển nguồn nhân lực và tạo cơ hội việc làm phù hợp, đặc biệt là chú trọng đến lực lượng lao động trẻ.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng bắt đầu bước vào thời kỳ già hóa dân số. Chỉ số già hóa được tính bằng số người từ 60 tuổi trở lên trên 100 trẻ em dưới 15 tuổi - đã tăng từ 16,6 vào năm 1979 lên 35,5 vào năm 2009. Theo dự báo, chỉ số này sẽ tăng nhanh hơn trong vài thập kỷ tới và sẽ lên đến khoảng 100 khi mà cứ một trẻ em thì có một người già vào khoảng năm 2035, và vào năm 2049 chỉ số này sẽ là 141 tức là cứ 100 trẻ em thì có 141 người già. Như vậy, cùng với cơ hội cơ cấu dân số vàng, Việt Nam cũng cần có những ứng phó với giá hóa dân số để bảo đảm an sinh xã hội và chăm sóc y tế cho người già, đặc biệt người già trong nhóm hộ nghèo, người già tàn tật ở các vùng nông thôn.

Kết quả của Tổng điều tra dân số và nhà ở Việt Nam 2009 sẽ đóng một vai trò quan trọng trong công tác lập kế hoạch và xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, số liệu Tổng điều tra cũng hết sức cần thiết trong việc theo dõi sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn, các vùng địa lý và các nhóm dân số dễ bị tổn thương, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, cũng như đạt được các mục đích và mục tiêu đề ra trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch và các chiến lược ngành và đánh giá tiến độ đạt được các Mục tiêu Thiên niên kỷ./.