Mục lục Hồ sơ sự kiện số 86 (23-10-2009)

- Gruzia giữa Đông và Tây

*** Vấn đề và bình luận

Quốc Hưng - Gruzia: Mất vị thế là chú lính xung kích

Có thể nói Tổng thống Gruzia, Mikhail Saakashvili đã sai lầm về chiến lược khi phát động cuộc chiến tranh ở Nam Ossetia hồi tháng 8 năm ngoái. Một số nhà phân tích cho rằng, với hành động đó, ông định tạo ra một nguy cơ mới để kiếm phiếu cho phe Cộng hòa trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Nhưng rốt cục thì chiến thắng lại thuộc về Đảng Dân chủ của ông B.Obama và Gruzia không còn vị thế đối với chính quyền Mỹ như thời George Bush.

Nguyễn Huy Hoàng - Gruzia: Điểm giao thoa chiến lược

Gruzia có diện tích chưa tới 70.000 km², dân số chỉ hơn 6 triệu dân, quy mô GDP dưới 20 tỉ USD. Gruzia như một chấm nhỏ bên cạnh Liên bang Nga khổng lồ với diện tích trên 17 triệu km². Vậy điều gì khiến đất nước nhỏ bé này thu hút sự quan tâm lớn của thế giới trong suốt thập kỷ qua?

Việt Ân - Nga muốn Gruzia ký hiệp định không xâm lược Nam Ossetia

Dù bom và đạn pháo trong cuộc xung đột ở Nam Ossetia tháng 8-2008 chỉ nổ có một tuần, nhưng đến giờ dư âm của nó vẫn còn làm tổn thương sâu sắc quan hệ Nga - Gruzia cũng như quan hệ giữa Nga với phương Tây.

Lý Mạc Phù - Từ tham vọng đến sai lầm

Có lẽ chưa khi nào, kể từ khi trở thành quốc gia độc lập (năm 1991) đến nay, tình hình chính trị nội bộ và môi trường đối ngoại, an ninh của Gruzia lại có nhiều vấn đề nan giải như hiện tại. Cho dù giới lãnh đạo Gruzia và các đồng minh cũng như đối tác của Gruzia công nhận hay không công nhận thì trên thực chất, tình trạng đó vẫn là kết quả của một loạt sai lầm trong quá trình biến tham vọng thành hiện thực.

*** Bên lề sự kiện

Tiến Trung - Mikhail Saakashvili Quân bài mất giá

 Đầu năm 2004, chính trị gia Mi-kha-in Xa-a-ka-svi-li (Mikhail Saakashvili) được bầu làm Tổng thống Gruzia thay Eduard Shevardnadze, người phải ra đi trong cuộc "Cách mạng Hoa hồng" không đổ máu năm 2003. Tuy nắm quyền hợp pháp và được Mỹ "chống lưng," nhưng chiếc "ghế nóng" của Tổng thống Saakashvili luôn là mục tiêu tấn công của các đối thủ chính trị và có những thời điểm bị lung lay dữ dội.

Hoàng Trung - Nga- Gruzia: Từ huynh đệ đến oan gia

Giữa biển Đen và biển Caspian có một dãy núi chạy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, đó chính là núi Cáp-cát (Caucasus). Phía Bắc được gọi là Bắc Caucasus, nay trực thuộc miền Nam nước Nga, nước cộng hòa Bắc Ossetia – Alania nằm ở đây. Phía Nam dãy Caucasus được gọi là Nam Caucasus, ba nước Gruzia, Armenia và Azerbaijan ngự trị ở đây. Gruzia là một quốc gia với diện tích chỉ bằng 0,41% diện tích nước Nga, dân số bằng 3,1% dân số Nga. Nguyên nhân trực tiếp khiến quan hệ Nga - Gruzia căng thẳng là do mối quan hệ quá mật thiết giữa Nam Ossetia, Abkhazia và Nga.

Thu Hằng - Hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại

Ngày 27-9-2006, Gruzia tuyên bố, cảnh sát nước này đã bắt giữ 5 sĩ quan Nga vì tội thu thập thông tin liên quan tới quân đội, các dữ liệu về quốc phòng của Gruzia cũng như tình hình an ninh năng lượng và các đảng phái chính trị của nước này. Vậy, nguyên nhân nào Gruzia lại bắt giữ những người mà họ cho là gián điệp của Nga?

*** Kinh tế và hội nhập

Tùng Vĩnh - Thị trường xe hơi thế giới: Xe hơi vẫn... bốc hơi

Người Mỹ đã chi ra 82,6 tỷ USD để giải cứu các hãng sản xuất xe hơi nhưng hơn 1 năm sau khủng hoảng, ngành công nghiệp từng một thời là biểu tượng của sức mạnh Mỹ vẫn chưa thể vực dậy. Tại Nhật Bản, thị trường xe hơi lớn thứ 3 thế giới, thậm chí người ta còn chưa tìm đủ sản phẩm trưng bày cho đại lễ được kỳ vọng nhất trong năm - Tokyo Motor Show 2009. Sự trì trệ vẫn bao trùm toàn ngành “tốc độ”.

Minh Quân - Khi đồng USD bị thách thức

Sau khi cuộc Đại suy thoái năm 1929 nổ ra, hệ thống "bản vị vàng" đã bộc lộ những điểm yếu và nhanh chóng bị hủy bỏ. Phải chăng lịch sử đang có dấu hiệu lặp lại khi cuộc khủng hoảng tài chính bùng phát từ Mỹ đã làm dấy lên lo ngại về sức mạnh cũng như sự chi phối của đồng USD trên thế giới? Tương lai đồng bạc xanh sẽ như thế nào? Tất nhiên, khó có thể "hất cẳng" đồng USD ra khỏi các giao dịch lớn, nhưng vị thế của nó trên thương trường quốc tế thì đã bị ảnh hưởng.

*** Cửa sổ nhìn ra thế giới

Đình Hùng - Cơ hội lớn cho sự ổn định ở Đông Bắc Á ?

Ngày 10-10 vừa qua, Hội nghị thượng đỉnh ba nước khu vực Đông Bắc Á là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đã khai mạc tại Đại lễ đường Nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh. Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã chủ trì hội nghị với sự tham gia của Tổng thống Hàn Quốc Li Miêng Pắc và tân Thủ tướng Nhật Bản Yu-ki-ô Ha-tô-ya-ma. Trọng tâm cuộc gặp lần này là thúc đẩy lòng tin giữa ba nước và đưa CHDCND Triều Tiên trở lại bàn đàm phán giải trừ hạt nhân.

Phan Nam - Chính trường Anh - đã khó càng thêm khó

Có lẽ ông G.Brao (G.Brown) là vị Thủ tướng lận đận nhất trong lịch sử nước Anh. Chỉ trong thời gian ngắn, ông đã nhiều lần phải đối mặt với các cuộc khủng hoảng uy tín, từ vụ bê bối tài chính đến tranh giành chính trị. Mới đây, ông cùng một nửa số nghị sĩ buộc phải hoàn trả 1,6 triệu USD bị cho là lấy từ công quỹ. Sự việc này khiến uy tín của Thủ tướng và Công đảng càng tụt dốc.

Minh Nguyệt (CTV tại Mỹ) - Vụ khủng bố bằng virus bệnh than ở Mỹ năm 2001: Kết thúc không ngã ngũ

Hơn 2 tháng sau ngày xảy ra vụ khủng bố 11-9-2001, người dân Mỹ chưa hết bàng hoàng thì họ tiếp tục phải đối mặt với mối đe dọa mới từ vi-rút (virus) bệnh than. Từ đó đến nay, vụ án đau đầu này đã được coi là kết thúc song không có thủ phạm nào được mang ra xét xử.

*** Văn hóa - xã hội

Vũ Thanh Vân - Chân tướng của các tập đoàn truyền thông Mỹ

“Tập đoàn truyền thông ở Mỹ thực chất là tập đoàn kinh tế hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực truyền thông đại chúng. Hiện nay, tại Mỹ có khoảng chục tập đoàn truyền thông thống trị gần như toàn bộ thị trường truyền thông của nước này. Các tập đoàn này vẫn được ca ngợi như biểu tượng của tự do báo chí và nền dân chủ kiểu Mỹ. Và, chúng góp phần đắc lực trong việc cổ súy và rao giảng những giá trị dân chủ và tự do kiểu Mỹ trên phạm vi toàn cầu. Thế nhưng, bản chất của các tập đoàn này ra sao?”

Sông Lam - Chị Chúa ở Mèo Vạc

Đến Mèo Vạc, ấn tượng của tôi không chỉ là dòng sông Nho Quế uốn lượn như sợi bấc dưới chân dãy Mã Pí Lèng hùng vĩ, không chỉ là những nương tam giác mạch nở mải mê mỗi độ đông về, không chỉ là chợ tình Khau Vai đẫm sương đẫm rượu đẫm nhớ thương… mà còn là ở một người phụ nữ Mông “rất đặc biệt”: nặng lòng với bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Người phụ nữ đó là nghệ nhân Thào Thị Chúa ở tổ 2, thị trấn Mèo Vạc…

Lâm Trang - Bất bình đẳng trong thu nhập và nghèo đói mang khuôn mặt phụ nữ

Nếu như cánh cửa giáo dục, y tế đã tương đối mở rộng cho nữ giới, thì sự chênh lệch trong thu nhập, lương bổng lại cho thấy cơ may thuộc phạm vi kinh tế và chính trị cho phụ nữ vẫn là một khe cửa hẹp. Chính điều đó là yếu tố quan trọng đã tạo nên và tiếp tục duy trì tình trạng bất bình đẳng giới.

*** Văn học - nghệ thuật

Phạm Hoàng - Tìm lại điệu hát Dô

Người xưa kể rằng, có một điệu hát bị… “dính hèm” (lời nguyền). “Hèm” xưa quy định: “Con hát tuổi hạn hai mươi/Nếu qua độ ấy thì thôi hát hò/Bao giờ đến hội hát Dô/Thì còn phải kiếm gái tơ chưa chồng…”. Điệu hát này 36 năm mới được hát một lần, nên người con gái chỉ được hát duy nhất một lần trong đời. Đó là điệu hát Dô ở xã Liệp Tuyết, huyện Quốc Oai, Hà Nội.

Mỹ An - Các ông lớn Hollywood chao đảo vì “vung tay quá trán”

Những xáo trộn trong hàng ngũ quản lý cấp cao liên tiếp tại các hãng phim khổng lồ như Universal và Disney gần đây phần nhiều được đổ cho “cơn ác mộng” mang tên suy thoái kinh tế toàn cầu. Nhưng các chuyên gia cho rằng, cơn cớ chưa hẳn đã là vậy. Thực tế, ngành công nghiệp điện ảnh đang phải qua một giai đoạn lột xác đầy khó khăn để tìm được tiếng nói tương thích hơn với thời đại kỹ thuật số, cũng như cắt giảm chi phí để đối phó với sự thất bát của dòng phim DVD.

*** Nhân vật với lịch sử

Trần Nhàn - Eduard Shewardnadze – Vinh quang, sai lầm và bi kịch

Sau S-ta-lin, ông Ê-đu-at Xê-vát-nát-de có lẽ là người Gru-di-a nổi tiếng nhất trong vòng hơn 100 năm qua. Những cương vị mà con người này đã đảm nhiệm trong cuộc đời và sự nghiệp chính trị của mình có ảnh hưởng rất sâu sắc tới lịch sử của Liên Xô trước đây và đất nước Gru-di-a hiện nay. Vinh quang tột đỉnh đi cùng với không ít bi kịch trong số phận, tài năng ngoại giao đi cùng với sai lầm về đường lối và nhân sự là hình ảnh mà con người này đã để lại sau khi rời bỏ chính trường.

*** Tuần trong 5 phút

- Việt Nam

-Thế giới