Về đại hội đảng bộ các cấp

TCCS - Lời Bộ Biên tập: Ngày 04-8-2009, Bộ Chính trị ra Chỉ thị số 37-CT/TW về Đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng. Tạp chí Cộng sản - Chuyên đề cơ sở xin trao đổi chung quanh vấn đề trên.

Hỏi: Việc lựa chọn và chuẩn bị nhân sự cấp ủy từ xã, phường, huyện, tỉnh và tương đương được tiến hành như thế nào?

Đáp: Các cấp ủy viên được bầu trong nhiệm kỳ này (từ xã, huyện, tỉnh và tương đương trở lên) phải là những cán bộ không tham nhũng và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng; nhất là người đứng đầu phải là những cán bộ có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Các cấp ủy viên được bầu trong nhiệm kỳ này phải là những cán bộ luôn nêu cao ý thức tổ chức kỷ luật tôn trọng và thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, nêu cao tính tự phê bình, phê bình, gắn bó mật thiết với nhân dân, được nhân dân tín nhiệm, có phong cách làm việc sâu sát cơ sở, nói đi đôi với làm.

Trong quá trình chuẩn bị và tiến hành đại hội, các cấp ủy phải lãnh đạo tập trung giải quyết những vấn đề tồn đọng, nổi cộm, bức xúc mà cán bộ, đảng viên và nhân dân quan tâm.

Công tác chuẩn bị nhân sự và bầu cử cấp ủy phải thực hiện đúng các quy chế, quy định của Đảng và hướng dẫn của Trung ương về công tác cán bộ, trên cơ sở quy hoạch cán bộ, đồng thời chú ý phát hiện những nhân tố mới có đức, có tài, có triển vọng phát triển, nhất là cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ khoa học - công nghệ, cán bộ người dân tộc thiểu số.

Sau đại hội, cấp ủy khóa mới tổ chức rút kinh nghiệm về công tác chuẩn bị và tiến hành đại hội; báo cáo cấp ủy cấp trên chuẩn y cấp ủy, các chức danh lãnh đạo cấp ủy và ủy ban kiểm tra khóa mới; xây dựng quy chế làm việc, phân công công tác cho cấp ủy viên và kịp thời xây dựng kế hoạch chỉ đạo, triển khai thực hiện nghị quyết đại hội.

Hỏi: Mục đích, yêu cầu của việc thực hiện thí điểm chủ trương đại hội đảng bộ cấp huyện, cấp tỉnh trực tiếp bầu bí thư cấp ủy?

Đáp: Thực hiện thí điểm chủ trương đại hội đảng bộ cấp huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh và tương đương (sau đây gọi chung là cấp huyện) và cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh) trực tiếp bầu bí thư cấp ủy nhằm những mục đích, yêu cầu sau đây:

- Tiếp tục thí điểm việc mở rộng dân chủ trực tiếp trong Đảng, phát huy quyền dân chủ trực tiếp của đại biểu dự đại hội đảng bộ các cấp.

- Nâng cao vai trò trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

- Phát huy trí tuệ, đề cao ý thức trách nhiệm của toàn đảng bộ và đại biểu dự đại hội đảng bộ cấc cấp; chống các biểu hiện dân chủ hình thức, dân chủ cực đoan, tư tưởng cục bộ, bè phái, mất đoàn kết.

Thực hiện thí điểm đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở trực tiếp bầu bí thư cấp ủy là chủ trương mới, cần được chuẩn bị và tổ chức thực hiện chu đáo, thận trọng. Các cấp ủy đảng cần lãnh đạo tốt công tác tư tưởng, tạo sự thống nhất nhận thức trong cán bộ, đảng viên.

Hỏi: Về quy trình đại hội trực tiếp bầu bí thư cấp ủy?

Đáp: Sau khi đại hội bầu và công bố kết quả bầu cử ban chấp hành đảng bộ khóa mới, đoàn chủ tịch đại hội tổ chức lấy ý kiến (bằng phiếu) của đại biểu dự đại hội giới thiệu nhân sự bí thư cấp ủy trong số các đồng chí vừa trúng cử vào ban chấp hành đảng bộ khóa mới.

Ban kiểm phiếu của đại hội thu phiếu, kiểm phiếu, báo cáo kết quả phiếu giới thiệu của đại biểu đại hội với đoàn chủ tịch đại hội và cấp ủy khóa mới.

Cấp ủy khóa mới họp (triệu tập viên của phiên họp này, thực hiện theo Khoản 1, Điều 22, Quy chế bầu cử trong Đảng ban hành kèm theo Quyết định số 220-QĐ/TW, ngày 17- 4-2009 của Bộ Chính trị khóa X), tiếp thu ý kiến của cấp ủy cấp trên trực tiếp (ý kiến của ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh đối với đảng bộ cấp huyện; ý kiến của Bộ Chính trị đối với đảng bộ cấp tỉnh) về phương án nhân sự bí thư cấp ủy; nghiên cứu danh sách cán bộ được quy hoạch vào chức danh bí thư và phương án nhân sự bí thư khóa mới của cấp ủy cấp triệu tập đại hội; kết quả giới thiệu nhân sự bí thư của đại biểu đại hội; trên cơ sở đó thảo luận, tiến hành giới thiệu bí thư cấp ủy (bằng phiếu kín). Sau đó, các cấp ủy viên khóa mới trở về các đoàn đại biểu để thực hiện việc ứng cử, đề cử chức danh bí thư cấp ủy tại đoàn.

Ứng cử, đề cử chức danh bí thư cấp ủy tại các đoàn đại biểu theo trình tự:

- Đại diện cấp ủy khóa mới thông báo với đoàn đại biểu một số nội dung để các đại biểu tham khảo trước khi tiến hành ứng cử, đề cử chức danh bí thư cấp ủy bao gồm: ý kiến của cấp ủy cấp trên trực tiếp về phương án nhân sự bí thư cấp ủy; kết quả giới thiệu nhân sự ứng cử chức danh bí thư của các đại biểu dự đại hội; phương án nhân sự bí thư cấp ủy do cấp ủy khóa mới giới thiệu.

- Các đại biểu trong đoàn trao đổi ý kiến, sau đó ứng cử, đề cử chức danh bí thư cấp ủy theo mẫu phiếu do đoàn chủ tịch đại hội phát hành.

Đoàn chủ tịch đại hội tập hợp danh sách ứng cử, đề cử từ các đoàn đại biểu; thông báo kết quả với cấp ủy khóa mới.

Đại hội tiến hành bầu bí thư cấp ủy. Tùy từng trường hợp mà xử lý như sau:

- Trường hợp danh sách ứng cử, đề cử chức danh bí thư cấp ủy của đại hội đúng với phương án nhân sự đã được cấp ủy cấp trên trực tiếp đồng ý; hoặc trường hợp đa số đại biểu dự đại hội (trên 50% tổng số đại biểu được triệu tập) đề cử nhân sự khác với phương án nhân sự đã được cấp ủy cấp trên trực tiếp đồng ý nhưng nhân sự này có trong quy hoạch chức danh bí thư cấp ủy khóa mới, thì đại hội tiến hành bầu bí thư cấp ủy, không phải báo cáo, xin lại ý kiến của cấp ủy cấp trên trực tiếp.

- Trường hợp đa số đại biểu dự đại hội (trên 50% tổng số đại biểu được triệu tập) đề cử nhân sự khác với phương án nhân sự đã được cấp ủy cấp trên trực tiếp đồng ý, nhưng nhân sự này không có trong quy hoạch chức danh bí thư cấp ủy khóa mới, thì cấp ủy khóa mới họp thảo luận, cân nhắc kỹ và biểu quyết (bằng phiếu kín) về nhân sự được đa số đại biểu đại hội giới thiệu:

+ Nếu đa số cấp ủy viên khóa mới (trên 50% tổng số cấp ủy viên khóa mới) nhất trí với phương án nhân sự được đa số đại biểu đại hội giới thiệu, thì đại hội tiến hành bầu cử, không phải xin lại ý kiến của cấp ủy cấp trên trực tiếp.

+ Nếu đa số cấp ủy viên khóa mới không nhất trí với phương án nhân sự được đa số đại biểu đại hội giới thiệu, thì cấp ủy khóa mới phải báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của cấp ủy cấp trên trực tiếp.

- Nếu đại hội bầu chức danh bí thư cấp ủy lần thứ nhất không có đồng chí nào trúng cử thì cần thảo luận kỹ trước khi bầu lần thứ hai. Nếu bầu lần thứ hai vẫn không có ai trúng cử thì việc đại hội có bầu tiếp hay giao lại cho ban chấp hành đảng bộ khóa mới bầu bí thư cấp ủy (theo quy định của Điều lệ Đảng và Quy chế bầu cử trong Đảng) là do đại hội quyết định.

- Danh sách bầu bí thư cấp ủy có thể có số dư hoặc không có số dư./.