TCCS - Điều 30 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ rõ: “Kiểm tra, giám sát là những chức năng lãnh đạo của Đảng. Tổ chức đảng phải tiến hành công tác kiểm tra, giám sát... Các cấp ủy đảng lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng và đảng viên chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng”(1). Quán triệt sâu sắc tinh thần đó, các cấp ủy, ủy ban kiểm tra (UBKT) các cấp, các tổ chức đảng ở Quảng Bình đã có nhiều giải pháp tích cực tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, góp phần xây dựng hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp

Đảng bộ Quảng Bình có 12 đảng bộ trực thuộc, gồm 7 đảng bộ huyện, thành phố và 5 đảng bộ trực thuộc; có 578 tổ chức cơ sở đảng, trong đó có 301 đảng bộ cơ sở và 277 chi bộ cơ sở. Tổng số đảng viên toàn Đảng bộ, tính đến hết năm 2010, là 57.863 đảng viên.

Thực hiện chương trình kiểm tra toàn khóa của Tỉnh ủy, nhiệm kỳ 2006 - 2010, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành kế hoạch kiểm tra, giám sát; phân công các đồng chí ủy viên làm trưởng các đoàn kiểm tra, giám sát, tiến hành kiểm tra 52 tổ chức, giám sát 23 tổ chức.

Qua kiểm tra, có 18 tổ chức đảng và 37 đảng viên vi phạm; kiểm điểm 18 tổ chức đảng và 23 đảng viên, trong đó kỷ luật 14 đảng viên; phát hiện số tiền vi phạm hơn 9 tỉ đồng, đã thu hồi 492,545 triệu đồng.

Thực hiện kế hoạch, chương trình kiểm tra của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Bình thành lập 5 đoàn kiểm tra. Kết quả Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu các tổ chức đảng kiểm điểm nghiêm túc 9 tổ chức và 11 cá nhân sai phạm; phát hiện số tiền sai phạm 641,632 triệu đồng, UBKT Tỉnh ủy đã thu hồi 357,414 triệu đồng.

Các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc và đảng ủy cơ sở đã tiến hành kiểm tra 2.659 cuộc. Kết quả có 82 tổ chức đảng và 154 đảng viên vi phạm, trong đó thi hành kỷ luật 4 tổ chức đảng và 50 đảng viên; kiến nghị thu hồi 894,551 triệu đồng tiền sai phạm; giám sát 853 tổ chức và 1.877 đảng viên, phát hiện có 4 tổ chức đảng và 20 đảng viên vi phạm.

Công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong nhiệm kỳ XIV (2006 - 2010) chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực, như lãnh đạo, chỉ đạo thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý đầu tư, xây dựng cơ bản, quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước, quản lý và sử dụng đất đai, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, thực hiện các chương trình kinh tế trọng điểm, chính sách xã hội, chương trình hành động về đổi mới công tác cán bộ, về thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”... Công tác kiểm tra, giám sát đã giúp cấp ủy các cấp đánh giá đúng tình hình, có biện pháp chỉ đạo kịp thời khắc phục khuyết điểm, vi phạm, phát huy ưu điểm, góp phần quan trọng vào việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, tăng cường công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.

Công tác kiểm tra, giám sát của ủy ban kiểm tra các cấp

Để thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm, UBKT ba cấp tiến hành kiểm tra 968 đảng viên và 189 tổ chức đảng. Kết quả có 712 đảng viên và  85 tổ chức đảng vi phạm; thi hành kỷ luật 437 đảng viên và 12 tổ chức, UBKT Tỉnh ủy đã phát hiện 318,076 triệu đồng số tiền sai phạm, đã thu hồi 209,592 triệu đồng.

Đối với việc kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới thực hiện nhiệm vụ kiểm tra và việc thi hành kỷ luật trong Đảng, UBKT ba cấp kiểm tra 2.770 tổ chức đảng cấp dưới về thực hiện nhiệm vụ kiểm tra. Kết quả có 2.089 tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm tra, 681 tổ chức chưa thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm tra. Đồng thời, đã kiểm tra việc thi hành kỷ luật của 550 tổ chức đảng cấp dưới. Cấp ủy, UBKT các cấp đã kỷ luật 1.415 đảng viên, trong đó cảnh cáo 657 đảng viên, khai trừ 129 đảng viên. Có 31 tổ chức đảng bị kỷ luật, trong đó cảnh cáo 9 tổ chức đảng. Nhìn chung, đa số cấp ủy và UBKT các cấp đã chỉ đạo xử lý kỷ luật nghiêm minh những đảng viên và tổ chức đảng vi phạm. Phần lớn các tổ chức đảng đã thực hiện đúng phương hướng, phương châm, nguyên tắc, thủ tục thi hành kỷ luật.

Đối với việc giám sát đảng viên và tổ chức đảng, UBKT ba cấp giám sát 3.180 đảng viên và 879 tổ chức đảng. Kết quả đã phát hiện có 34 đảng viên và 3 tổ chức đảng vi phạm; chuyển sang kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm 12 đảng viên và 2 tổ chức. Công tác giám sát đã góp phần nâng cao ý thức của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên trong việc chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các nghị quyết, chỉ thị của cấp ủy cấp trên. Thông qua giám sát, đã nhắc nhở, cảnh báo tổ chức đảng và đảng viên kịp thời chấn chỉnh, rút kinh nghiệm, có biện pháp khắc phục những tồn tại, yếu kém, không để khuyết điểm trở thành vi phạm; đôn đốc tổ chức đảng và đảng viên được giám sát thực hiện nghiêm túc các thông báo kết luận, quyết định của cấp trên và cấp mình. Đồng thời, nêu cao trách nhiệm của cấp ủy trong chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ.

Đối với việc giải quyết tố cáo đảng viên và tổ chức đảng, UBKT ba cấp giải quyết 280 đơn tố cáo đảng viên và 12 đơn tố cáo tổ chức đảng. Kết quả có 95 đảng viên và 1 tổ chức đảng vi phạm; kỷ luật 64 đảng viên và 1 tổ chức đảng. Trường hợp đảng viên vi phạm đến mức phải thi hành kỷ luật thì UBKT ba cấp xem xét, xử lý kỷ luật nghiêm minh, kịp thời, có tác dụng giáo dục, phòng ngừa vi phạm.

Đối với việc giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng, cấp ủy và UBKT các cấp đã giải quyết 51 trường hợp đảng viên vi phạm. Về kiểm tra tài chính, UBKT các cấp kiểm tra 32 tổ chức đảng (tăng 190,91% so với nhiệm kỳ trước). Qua kiểm tra, phát hiện số tiền sai phạm là 1,244 tỉ đồng; thu hồi nộp vào ngân sách đảng và nhà nước là 251 triệu đồng; kiểm tra 2.374 tổ chức đảng thu nộp, quản lý và sử dụng đảng phí. Kết quả có 144 tổ chức đảng vi phạm thu nộp đảng phí, 10 tổ chức đảng vi phạm quản lý, sử dụng đảng phí; đã truy thu 309,533 triệu đồng số tiền đảng phí của 73 tổ chức đảng. Tổng số đảng viên được kiểm tra là 50.518 đồng chí, trong đó có 1.222 đồng chí vi phạm; truy thu đảng phí của 853 đảng viên, số tiền 22,689 triệu đồng. Việc kiểm tra thực hiện nhiệm vụ kiểm tra tài chính đảng đã giúp các cấp ủy được kiểm tra chấn chỉnh, đề ra biện pháp quản lý tài chính tốt hơn, góp phần ngăn ngừa tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị của cấp ủy.

Những kết quả đạt được trên bởi những nguyên nhân chủ yếu sau: sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của cấp ủy, trước hết và trực tiếp là Ban Thường vụ cấp ủy các cấp; sự chỉ đạo, hướng dẫn của UBKT cấp trên; sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành có liên quan, trước hết là các ban đảng, Thanh tra Nhà nước, các cơ quan bảo vệ pháp luật; sự chủ động, cố gắng nỗ lực cao của UBKT các cấp và đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra luôn có tinh thần trách nhiệm cao, có bản lĩnh trong công việc.

Công tác kiểm tra, giám sát trong nhiệm kỳ qua được tăng cường. Cấp ủy các cấp đã chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát, trực tiếp tổ chức thực hiện nhiệm vụ và chủ trì tổng kết công tác kiểm tra, giám sát. UBKT các cấp thực hiện khá toàn diện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng và nhiệm vụ của cấp ủy giao; chủ động, tích cực tham mưu giúp cấp ủy ban hành văn bản, xây dựng và triển khai thực hiện chương trình kiểm tra, giám sát. Việc kiện toàn tổ chức bộ máy của UBKT và cơ quan UBKT các cấp được quan tâm, số lượng và chất lượng cán bộ làm công tác kiểm tra ngày được nâng lên, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.

Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát

Để tiếp tục thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát trong thời gian tới, góp phần xây Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, đổi mới, tăng cường và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng.

Tiếp tục đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát với đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng; đổi mới việc xây dựng chương trình, kế hoạch, hoàn thiện các quy trình thực hiện kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng phù hợp với từng đơn vị. Cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy các cấp chỉ đạo UBKT cấp mình chủ động phối hợp với các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy thực hiện tốt chức năng tham mưu và thực hiện toàn diện các nhiệm vụ kiểm tra, giám sát để phòng ngừa vi phạm, ngăn ngừa tiêu cực, khắc phục tình trạng thụ động chạy theo vụ việc. Tập trung kiểm tra, giám sát những lĩnh vực, nội dung quan trọng, những đảng viên là cán bộ chủ chốt ở các cấp, các ngành, các lĩnh vực, trước hết là người đứng đầu. Đối với những trường hợp đã vi phạm thì phải được xem xét, xử lý nghiêm túc, thấu tình, đạt lý.

Hai là, xây dựng chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát bám sát với chỉ đạo của cấp ủy, UBKT cấp trên và tình hình thực tế của địa phương, đơn vị.

Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Quảng Bình cùng với các ban của Tỉnh ủy đã kịp thời tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch học tập Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) và xây dựng Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết, Kế hoạch số 46 - KH/UBKTTU, ngày 4-4-2012, về công tác kiểm tra, giám sát thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Trong đó đã nêu cụ thể nội dung, nhiệm vụ cho cấp ủy các cấp, UBKT các cấp và yêu cầu  của việc chuẩn bị nội dung gợi ý kiểm điểm đối với tập thể và cá nhân, tập trung 3 vấn đề cấp bách nêu trong Nghị quyết, trọng tâm là đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đủ mạnh; xác định rõ thẩm quyền và trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền; nội dung gợi ý kiểm điểm; phương pháp chuẩn bị nội dung gợi ý kiểm điểm; đôn đốc, theo dõi, kiểm tra việc chuẩn bị, tiến hành kiểm điểm và sửa chữa, khắc phục sau kiểm điểm, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của các cấp ủy, tổ chức đảng, UBKT các cấp, cán bộ, đảng viên đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng để thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI), góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng mà Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Đại hội XV của Đảng bộ tỉnh Quảng Bình đề ra. 

Ba là, đẩy mạnh phong trào thi đua trong toàn ngành, kịp thời động viên, biểu dương các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, gắn công tác thi đua, khen thưởng với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Ủy ban Kiểm tra các cấp, đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra tiếp tục nâng cao ý thức trách nhiệm phần việc được giao, nghĩa vụ phải làm tròn theo cương vị, chức trách của mình trước Đảng, trước nhân dân, trước công việc. Trước hết, cần có ý thức trách nhiệm cao trước công việc, trước nhân dân để làm thật tốt công việc được giao. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức có phẩm chất đạo đức cách mạng, hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang trong giai đoạn cách mạng mới./.

------------------------------------------------

(1) Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr. 50 - 51