Quảng Ninh phát triển nguồn nhân lực số, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững

TS NGUYỄN THANH BÌNH
Học viện Chính trị Khu vực I
09:11, ngày 04-12-2024

TCCS - Xác định nhân lực số là khâu quan trọng để thực hiện chuyển đổi số hiệu quả và bền vững, Quảng Ninh đã đẩy mạnh triển khai các hoạt động nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số. Phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, được tỉnh xác định là một trong ba đột phá chiến lược, là yếu tố quan trọng, nền tảng vững chắc tạo đà cho sự phát triển bền vững.

Đẩy mạnh tiến trình chuyển đổi số

Ngay từ rất sớm, tỉnh Quảng Ninh đã quan tâm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, với việc ban hành nhiều cơ chế, chính sách riêng, nhằm thu hút lao động và phát triển nguồn nhân lực trên địa bàn. Xác định nhân lực số là khâu quan trọng để thực hiện chuyển đổi số hiệu quả và bền vững, Quảng Ninh đã đẩy mạnh triển khai các hoạt động nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số, qua đó, tỉnh sớm hiện thực hóa mục tiêu trở thành một trong những địa phương đi đầu về chuyển đổi số ở cả ba lĩnh vực chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Để hiện thực hóa mục tiêu đề ra, Quảng Ninh đã đẩy mạnh các hoạt động nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số. Tỉnh đã ban hành các kế hoạch và triển khai thực hiện Quyết định số 146/QĐ-TTg, ngày 28-1-2022, của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt đề án “Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Theo đó, tỉnh đã tổ chức các lớp đào tạo ngắn hạn kỹ năng lãnh đạo, quản lý chuyển đổi số cho người đứng đầu, lãnh đạo chuyên trách về công nghệ thông tin; cán bộ chuyên trách về công nghệ thông tin tại các cơ quan nhà nước và đội ngũ làm công tác truyền thông; đào tạo chuyên sâu theo từng lĩnh vực quản trị hệ thống thông tin; tổ chức khóa đào tạo, tập huấn kỹ năng số cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong hệ thống chính trị toàn tỉnh.

Đặc biệt, công tác truyền thông đã được tỉnh Quảng Ninh triển khai tích cực qua nhiều kênh, như Cổng thông tin điện tử của tỉnh, qua các kênh trên ứng dụng Zalo: “Chuyển đổi số Quảng Ninh”, “Chính quyền điện tử Quảng Ninh” và một kênh của Sở Thông tin và Truyền thông. Cùng với đó, tỉnh đã tích hợp kênh Zalo “Chuyển đổi số quốc gia” của Bộ Thông tin và Truyền thông vào kênh Zalo “Chính quyền điện tử Quảng Ninh” để thuận tiện cho người dân tiếp cận thông tin, đồng thời tập trung thực hiện các kế hoạch tổng thể về đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng công nghệ cho cán bộ, người dân và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về công nghệ thông tin.

Để chuyển đổi số đáp ứng yêu cầu phục vụ cuộc sống của người dân, tỉnh Quảng Ninh đã linh hoạt vận động, khuyến khích mọi người, mọi nhà, mọi tầng lớp chung tay lan tỏa kiến thức, kỹ năng số; trong đó, đã đào tạo cho 10.000 giáo viên tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, cao đẳng, đại học, các bậc phụ huynh trên địa bàn về giảng dạy kỹ năng số và an toàn internet. Tỉnh cũng mở các lớp đào tạo học viên về chuyển đổi số cho lãnh đạo các ban, chi cục, đơn vị sự nghiệp thuộc các sở, ban, ngành và tổ chức các khóa bồi dưỡng, tập huấn về chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan nhà nước trên nền tảng học trực tuyến mở đại trà OneTouch của Bộ Thông tin và Truyền thông. Việc cập nhật ứng dụng số đã lan tỏa rộng khắp tại các địa phương, đơn vị, doanh nghiệp trong tỉnh nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế số, xã hội số.

Có thể khẳng định, tỉnh Quảng Ninh đã nhận diện và cụ thể hóa bốn định hướng chiến lược của Đảng về phát triển nguồn nhân lực trong thời kỳ hội nhập phù hợp điều kiện địa phương. Trong tiến trình chuyển đổi số, tỉnh xác định xây dựng nguồn “nhân lực số” và “công dân số” đáp ứng được yêu cầu sáng tạo, quản trị, vận hành, khai thác hiệu quả các nền tảng số là yêu cầu cấp thiết. Trong đó, tỉnh luôn xác định phát triển mạnh kinh tế số, từng bước đưa kinh tế số giữ vai trò chủ đạo trong tăng trưởng kinh tế của tỉnh, là cơ hội để giải quyết các điểm nghẽn cũng như tạo đột phá trong phát triển, qua đó, góp phần sớm đưa Quảng Ninh trở thành một trong những địa phương đi đầu về chuyển đổi số ở cả ba lĩnh vực là chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Một trong những địa phương điển hình trong công tác chuyển đổi số là thành phố Hạ Long, thành phố đã và đang tích cực thực hiện nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn về nguồn nhân lực công nghệ thông tin, nhằm triển khai hiệu quả chương trình chuyển đổi số toàn diện, hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2025 thuộc nhóm dẫn đầu toàn tỉnh về chuyển đổi số. Theo rà soát ban đầu của thành phố, tỷ lệ cán bộ có trình độ công nghệ thông tin của cơ quan, đơn vị trên địa bàn còn thấp (6/13 công chức, 60/96 viên chức có trình độ chuyên môn về công nghệ thông tin thực hiện nhiệm vụ công nghệ thông tin và chuyển đổi số...). Phòng Văn hóa - Thông tin được giao nhiệm vụ tham mưu công tác chuyển đổi số toàn diện của thành phố, song nguồn nhân lực chuyên về công nghệ thông tin, chuyển đổi số rất mỏng, chưa có công chức chính thức phụ trách công nghệ thông tin, vì vậy, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ về chuyển đổi số của thành phố là nhiệm vụ còn nhiều khó khăn. Cấp xã hiện cũng chỉ có cán bộ công chức kiêm nhiệm phụ trách công nghệ thông tin và chuyển đổi số, không có cán bộ chuyên trách. Để giải quyết tạm thời vấn đề này, địa phương đã bố trí công chức văn phòng - thống kê kiêm nhiệm phụ trách công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Khối lượng công việc nhiều, nhất là các phường cần thực hiện tích hợp dữ liệu vào hệ thống số, song cán bộ phụ trách công nghệ thông tin, chuyển đổi số trình độ còn hạn chế, chưa được đào tạo về công nghệ thông tin, điện tử viễn thông, tin học. Bên cạnh nhiệm vụ chuyên môn chính của văn phòng, công chức văn phòng - thống kê còn phải phụ trách mảng cải cách hành chính, chuyển đổi số, chấm điểm ISO…, do đó công tác tham mưu, triển khai chuyển đổi số còn ở mức độ hạn chế, những vấn đề phát sinh về chuyên môn công nghệ thông tin phải thuê đội ngũ ngoài xử lý. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng phát triển và đạt mục tiêu đến năm 2025 thuộc nhóm dẫn đầu toàn tỉnh về chuyển đổi số, thành phố Hạ Long đã tăng cường tổ chức các lớp đào tạo nâng cao kỹ năng số, kỹ năng phân tích và xử lý dữ liệu cho cán bộ, công chức, viên chức. Chỉ trong 10 tháng đầu năm 2024 thành phố đã tập huấn cho trên 1.400 lượt học viên về công nghệ thông tin, chuyển đổi số; trên 1.000 thành viên tổ công nghệ số cộng đồng; tập huấn đánh giá rủi ro, cơ hội trên phần mềm ISO điện tử. Tới đây, thành phố tiếp tục chỉ đạo rà soát sắp xếp nguồn nhân lực công nghệ thông tin có trình độ chuyên sâu về chuyển đổi số; phấn đấu đến năm 2025 các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm như tài chính, đất đai, xây dựng, quy hoạch, y tế, giáo dục, trung tâm hành chính công... đều được bố trí nhân lực phù hợp, đúng chuyên môn.

Tiếp tục thực hiện các mục tiêu đề ra

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XV (tháng 9-2020) xác định phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với tăng nhanh quy mô và nâng cao chất lượng dân số là một trong 3 khâu đột phá chiến lược, là nền tảng vững chắc để tạo đà cho sự phát triển bền vững. Mục tiêu này gắn với một trong những nội dung trọng tâm trong giai đoạn mới là chuyển đổi số toàn diện tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó xây dựng nguồn nhân lực số là một nhiệm vụ trọng yếu.

Hiện thực hóa mục tiêu đề ra, Quảng Ninh đã đẩy mạnh các hoạt động nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số. Trong đó, trọng tâm là đổi mới và hiện đại hóa các cơ sở giáo dục để đào tạo nguồn nhân lực số ngay từ trên ghế nhà trường; gắn chặt với việc đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng kiến thức và phát triển kỹ năng số trong các cơ quan nhà nước và trong khu vực tư nhân. Đồng thời, nhanh chóng nghiên cứu, tham mưu, ban hành và triển khai thực thi các cơ chế, chính sách tìm kiếm, thu hút, trọng dụng nhân tài trong lĩnh vực công nghệ thông tin làm việc cho tỉnh.

Trong năm 2023, tỉnh đã hoàn thành việc tạo tài khoản và xây dựng tài liệu để tổ chức triển khai tập huấn 2 khóa về Chuyển đổi số cơ bản và Chương trình bồi dưỡng kỹ năng chuyển đổi số cho khoảng 31.000 lượt cán bộ, công chức, viên chức toàn tỉnh trên nền tảng OneTouch; đồng thời, tổ chức hơn 150 hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tập huấn về chuyển đổi số, xử lý toàn trình trên hệ thống chính quyền điện tử, ký số văn bản điện tử, sử dụng Cổng dịch vụ công tỉnh, Cổng dịch vụ công quốc gia và số hóa hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính.

Để chuyển đổi số thực sự đi vào cuộc sống của người dân, Quảng Ninh đã linh hoạt vận động, khuyến khích mọi người, mọi nhà, mọi tầng lớp chung tay lan tỏa kiến thức, kỹ năng số. Trong đó, đã đào tạo cho 10.000 giáo viên tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, cao đẳng, đại học, các bậc phụ huynh trên địa bàn về giảng dạy kỹ năng số và an toàn internet; làm bạn cùng con trên môi trường số. Tháng 5-2023, Trường Đào tạo cán bộ Nguyễn Văn Cừ tổ chức đào tạo 2 lớp với gần 120 học viên về chuyển đổi số cho lãnh đạo các ban, chi cục, đơn vị sự nghiệp thuộc các sở, ban, ngành của tỉnh. Tiếp đó, tháng 9-2023 tỉnh Quảng Ninh tổ chức các khóa bồi dưỡng, tập huấn về chuyển đổi số cho 1.985 cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan nhà nước trên nền tảng học trực tuyến mở đại trà OneTouch của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Tại các địa phương, đơn vị, doanh nghiệp trong tỉnh, việc xây dựng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế số, xã hội số cũng được triển khai mạnh mẽ và đạt nhiều kết quả tích cực. Đơn cử như Công ty Nhiệt điện Quảng Ninh, xác định trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đào tạo trực tuyến đang là xu thế tất yếu, Công ty đã áp dụng chuyển đổi số vào đào tạo nguồn nhân lực với mục tiêu nâng cao hiệu quả chất lượng đào tạo, gắn với mục tiêu phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh tại đơn vị. Theo đó, Công ty đã áp dụng hiệu quả hệ thống đào tạo trực tuyến E-learning đến 100% người lao động, giúp họ chủ động về thời gian tham gia các khóa học ở mọi lúc, mọi nơi. Bộ phận phụ trách đào tạo có thể chuyển tải kiến thức đến học viên với số lượng không giới hạn trong thời gian ngắn, giúp mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Ngoài các chương trình đào tạo trực tuyến trên E-learning, công ty còn phổ biến đến người lao động các nguồn học mở, như Coursera.org, Duolingo và các bài giảng tìm hiểu về chuyển đổi số, an toàn thông tin… của Tổng Công ty điện lực (EVN), Tổng công ty Nhiệt điện Quảng Ninh, giúp người lao động tìm hiểu và học tập chủ động. Đặc biệt, ngoài ứng dụng chuyển đổi số trong đào tạo nguồn nhân lực, công ty Nhiệt điện Quảng Ninh đã chuyển đổi triệt để công tác thi, sát hạch kiến thức chuyên môn, tay nghề… từ thi giấy sang thực hiện trên phòng máy với phần mềm chuyên dụng. Năm 2023, Công ty đã tổ chức cho 401 lượt người thi sát hạch nghề, 55 lượt thi giữ bậc và 92 lượt thi nâng bậc. Việc ứng dụng chuyển đổi số vào đào tạo nguồn nhân lực tại Công ty Nhiệt điện Quảng Ninh đã mang lại nhiều lợi ích không những cho công ty mà còn cho nhân viên, bởi sự tiết kiệm chi phí, thuận tiện về cả không gian và thời gian, góp phần vào việc thúc đẩy đơn vị tiến đến doanh nghiệp số trong lĩnh vực đào tạo và nâng cao chất lượng đội ngũ nguồn nhân lực.

Trên cơ sở những kết quả đạt được, thời gian tới tỉnh Quảng Ninh tiếp tục tập trung phát triển nguồn nhân lực số, tạo cơ sở quan trọng để xây dựng thành công chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Trọng tâm là tổ chức các chuyên đề tập huấn kiến thức về chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao kiến thức, nghiệp vụ quản lý nhà nước trên nền tảng chuyển đổi số cho các cấp lãnh đạo từ cấp tỉnh đến cấp xã. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, đào tạo, giới thiệu kiến thức cơ bản về chuyển đổi số, kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan nhà nước và người dân, đáp ứng yêu cầu triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số.../.