Tháp tùng Bộ trưởng Phạm Bình Minh có Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Nguyễn Thanh Hòa, đại diện Bộ Ngoại giao, Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng một số doanh nghiệp đang hợp tác và tìm hiểu cơ hội hợp tác với các đối tác Mozambique. Đây là chặng dừng chân cuối cùng của Bộ trưởng Phạm Bình Minh trong chuyến thăm ba nước châu Phi gồm Nam Phi, Angola và Mozambique.

Trong cuộc hội đàm giữa hai bộ trưởng ngày 09-8, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Odemiro Baloi đã chào mừng Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tới thăm Mozambique, nhấn mạnh chuyến thăm này là một minh chứng tiếp theo thể hiện mong muốn của lãnh đạo hai nước nhằm củng cố và tăng cường mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa nhân dân hai nước. Bộ trưởng O. Baloi cho rằng trong khi quan hệ chính trị tốt đẹp thường xuyên được vun đắp trong quá khứ và hiện tại thì quan hệ về kinh tế - thương mại còn chưa đáp ứng tiềm năng và mong đợi của nhân dân hai nước, cần phải được tăng cường hơn nữa trong tương lai, đặc biệt là trong các lĩnh vực viễn thông, y tế, giáo dục và nông nghiệp.

Về phần mình, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cảm ơn Chính phủ và Bộ Ngoại giao Mozambique đã dành cho Đoàn sự đón tiếp trọng thị và bày tỏ vui mừng lần đầu tiên được tới thăm đất nước Mozambique tươi đẹp cũng như được chứng kiến những thành tựu to lớn mà nhân dân Mozambique anh em, dưới sự lãnh đạo của Đảng Mặt trận Giải phóng Mozambique (FRELIMO), đã đạt được sau 38 năm xây dựng đất nước, giúp nâng cao vai trò và vị thế của đất nước trên trường quốc tế và tại khu vực châu Phi. Bộ trưởng bày tỏ hy vọng các cuộc bầu cử chính quyền địa phương vào tháng 11 tới cũng như cuộc tổng tuyển cử vào năm 2014 của Mozambique, sẽ thành công tốt đẹp. Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định Việt Nam luôn coi Mozambique là nước hữu nghị truyền thống và đối tác quan trọng ở châu Phi.

Tại cuộc gặp, hai bộ trưởng đã thông báo cho nhau tình hình mỗi nước; điểm lại quan hệ song phương trong thời gian qua; bày tỏ hài lòng trước những phát triển gần đây trong quan hệ hợp tác đầu tư giữa hai nước, đặc biệt kể từ sau chuyến thăm của Tổng thống Armando Emillo Guebuza đến Việt Nam năm 2007 và chuyến thăm của đồng chí Trương Tấn Sang, nguyên Thường trực Ban Bí thư, nay là Chủ tịch nước, đến Mozambique năm 2008. Hai bên nhất trí tiếp tục đẩy mạnh trao đổi đoàn các cấp, hợp tác trực tiếp giữa các bộ, ngành, địa phương; duy trì chặt chẽ quan hệ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Mặt trận giải phóng Mozambique (FRELIMO), coi đó là động lực thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực, đặc biệt là về xây dựng, khai khoáng, khai thác khí đốt...

Hai bên hài lòng về kết quả hợp tác nông nghiệp, đánh giá cao dự án ba bên Việt Nam - Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) - Mozambique tại tỉnh Zambezia; khẳng định nông nghiệp là một trong những lĩnh vực hợp tác quan trọng nhất mà hai bên cần quan tâm thúc đẩy một cách thực chất, hiệu quả trong thời gian tới.

Hai bộ trưởng nhất trí cần đẩy nhanh quá trình cụ thể hóa các biện pháp thúc đẩy thương mại mà hai bên đã thỏa thuận tại kỳ họp lần thứ hai Ủy ban hỗn hợp năm 2011, nhằm khuyến khích doanh nghiệp hai nước trao đổi đoàn, khảo sát khả năng thiết lập quan hệ đối tác, sớm ký biên bản ghi nhớ về thương mại giữa hai nước. Hai bên cũng nhất trí tăng cường hợp tác trong lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh như viễn thông, y tế, giáo dục và nông nghiệp, tăng cường trao đổi học bổng, tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư Việt Nam sản xuất thuốc chữa bệnh tại Mozambique; tăng cường hợp tác giữa các địa phương, như giữa tỉnh Hà Nam và tỉnh Zambesi, giữa Thủ đô Hà Nội và Thủ đô Maputo.

Hai bên cũng chia sẻ quan điểm về duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế; khẳng định tiếp tục phối hợp chặt chẽ với nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, hỗ trợ lẫn nhau trong việc mở rộng quan hệ giữa Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi (SADC) và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), khuyến khích thiết lập các kênh hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp, duy trì tham vấn chính trị thường kỳ giữa hai bộ ngoại giao.

Trong buổi tiếp Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đến chào xã giao, Thủ tướng Mozambique Alberto Vaquina đã ca ngợi tinh thần anh dũng, bất khuất của dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành độc lập và bày tỏ ấn tượng sâu sắc trước những thành tựu to lớn mà nhân dân Việt Nam đã đạt được trong công cuộc phát triển đất nước ngày nay.

Thủ tướng đánh giá cao ý nghĩa chuyến thăm của Bộ trưởng Phạm Bình Minh, coi đó là động lực mới và quan trọng cho việc thúc đẩy hơn nữa quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp giữa nhân dân hai nước. Thủ tướng A. Vaquina nhấn mạnh việc Mozambique mở Đại sứ quán tại Việt Nam trong điều kiện ngân sách còn hạn hẹp thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ Mozambique trong việc tăng cường hợp tác với Việt Nam. Thủ tướng cho rằng mạng thông tin di động Movitel của Tập đoàn viễn thông quân đội Viettel tại Mozambique là một dự án rất hiệu quả trong quan hệ hợp tác kinh tế song phương, giúp Mozambique tạo ra một cuộc cách mạng về thông tin. Thủ tướng A. Vaquina bày tỏ hy vọng Việt Nam sẽ hỗ trợ Mozambique trong lĩnh vực trồng lúa, nuôi, trồng thủy sản, đào tạo đại học và dạy nghề, nhằm trang bị cho giới trẻ Mozambique kiến thức và kỹ năng trong công cuộc hiện đại hóa đất nước.

Cũng trong ngày 09-8, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã cùng lãnh đạo thành phố Maputo khai trương biển tên “Đại lộ Hồ Chí Minh” và trồng cây keo lưu niệm trên đại lộ nằm chính giữa trung tâm Thủ đô này, với sự tham dự của các đại diện và nhân dân quận Kampfumu, đông đảo cán bộ, nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Mozambique và cộng đồng Việt Nam đang sinh sống tại Mozambique. Đại lộ Hồ Chí Minh được ông Samora Moisos Machel, vị Tổng thống đầu tiên của nước Mozambique độc lập, quyết định thành lập vào năm 1977, để vinh danh Chủ tịch Hồ Chí Minh và thể hiện tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam.

Trong thời gian ở thăm Mozambique, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và đoàn Việt Nam còn có các cuộc tiếp xúc và làm việc với Quyền Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Khoáng sản Abdul Razak, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Jose Pacheco, thăm Đại sứ quán Việt Nam và Công ty Movitel. Đại sứ Việt Nam tại Mozambique Đặng Giang đã tham dự các hoạt động của Đoàn./.