Hội nghị Cấp cao ASEAN 22 lần này sẽ tập trung bàn về các chủ đề: Đẩy mạnh tiến độ xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và định hướng tương lai của Hiệp hội; duy trì đoàn kết và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực; mở rộng và làm sâu sắc quan hệ với các đối tác; trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Đây là Hội nghị cấp cao đầu tiên trong năm Bru-nây đảm trách vai trò Chủ tịch ASEAN với nhiều thuận lợi, nhưng cũng không ít thách thức trong tiến trình xây dựng cộng đồng ASEAN. Bru-nây đảm trách vai trò Chủ tịch ASEAN trong bối cảnh các quốc gia thuộc Hiệp hội đang nỗ lực đẩy nhanh tiến trình xây dựng cộng đồng vào năm 2015 với lộ trình tổng thể trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là trên 3 trụ cột chính: Chính trị - an ninh, Kinh tế và Văn hóa - Xã hội. Đây là một trong những ưu tiên hàng đầu của ASEAN những năm gần đây và chắc chắn cũng sẽ là mục tiêu lớn nhất của ASEAN đến khi xây dựng thành công cộng đồng, cũng như triển khai hiệu quả ở tầm quốc gia và khu vực các chương trình hợp tác của ASEAN, trong đó có Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN và Chương trình công tác về thu hẹp khoảng cách phát triển. Đồng thời, ASEAN cần chuẩn bị các tiền đề và cơ sở cần thiết cũng như định hướng tầm nhìn của Hiệp hội cho cả giai đoạn sau năm 2015.

ASEAN 22: “Người dân của chúng ta - Tương lai của chúng ta”

Theo đó, ASEAN cần tiếp tục các nỗ lực về tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin, chia sẻ các chuẩn mực ứng xử cũng như phát huy tác dụng của các công cụ và cơ chế hợp tác về chính trị - an ninh ở khu vực như: Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở khu vực Đông Nam Á (TAC), Hiệp ước khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+)...; đồng thời, tiếp tục phát huy vai trò trung tâm của Hiệp hội trong cấu trúc khu vực đang định hình, cũng như trong các khuôn khổ hợp tác khu vực có liên quan như: ASEAN+1, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS), ARF…

Với quyết tâm tạo bước chuyển quan trọng trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN gắn với đẩy mạnh hơn nữa các nỗ lực cả ở tầm khu vực và mỗi quốc gia, Bru-nây - Chủ tịch ASEAN năm 2013 đề xuất chủ đề của Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 22 là: “Người dân của chúng ta - Tương lai của chúng ta”. Điều này cũng đã khẳng định rõ vị trí, vai trò trung tâm của người dân trong tiến trình phát triển chung của ASEAN.

Trên tinh thần coi trọng một ASEAN đoàn kết, vững mạnh, Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 22 tiếp tục chủ động, tích cực và có trách nhiệm đóng góp tích cực vào thành công chung của Hội nghị lần này, nhất là thúc đẩy đoàn kết, nâng cao vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình, góp phần xây dựng một ASEAN đoàn kết, vững mạnh và liên kết chặt chẽ; đồng thời, góp phần duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực; qua đó, nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới, thắt chặt quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam với các đối tác của ASEAN.

* Ngay khi đến thủ đô Bandar Seri Begawan, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc tiếp xúc song phương với Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tiếp xúc song phương với Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono

Tại cuộc gặp, hai nhà lãnh đạo đánh giá cao sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ hai nước trong thời gian qua; kim ngạch thương mại hai nước năm 2012 đạt hơn 4,6 tỷ USD và đang hướng tới mục tiêu đạt 5 tỷ USD hoặc cao hơn trước năm 2015.

Hai bên khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ triển khai kết quả các chuyến thăm cấp cao vừa qua cũng như rà soát, thúc đẩy các bộ, ngành thực hiện đúng tiến độ và hiệu quả các nội dung hợp tác được thỏa thuận trong “Chương trình hành động Việt Nam - Indonesia giai đoạn 2012 - 2015.”

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Tổng thống Indonesia Yudhoyono đánh giá cao hiệu quả của các cơ chế hợp tác giữa hai nước nói chung, trong đó có Ủy ban Hợp tác song phương cấp Bộ trưởng Ngoại giao và Ủy ban Hỗn hợp về hợp tác kinh tế, khoa học và kỹ thuật.

Để nâng quan hệ hai nước phát triển lên tầm cao mới, hai nhà lãnh đạo nhất trí giao cho các bộ, ngành hai nước tích cực trao đổi và sớm hoàn tất nội hàm quan hệ đối tác chiến lược để có thể chính thức tuyên bố nâng cấp quan hệ hai nước lên đối tác chiến lược nhân chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới Indonesia dự kiến trong năm 2013.

Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao vai trò và vị thế của Indonesia với tư cách là một thành viên tích cực của ASEAN, nỗ lực của Indonesia trong việc thúc đẩy ra Tuyên bố 6 điểm về vấn đề Biển Đông; mong muốn Indonesia tiếp tục phát huy vai trò, cùng với Việt Nam và các nước ASEAN khác hỗ trợ Chủ tịch ASEAN thúc đẩy các mục tiêu của hiệp hội, trong đó có xây dựng cộng đồng và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực, đóng góp vào hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực, trong đó có hòa bình, ổn định ở Biển Đông.

Hai nhà lãnh đạo nhất trí cho rằng, năm 2013 là năm then chốt để đẩy nhanh tiến trình hợp tác, phấn đấu hoàn thành mục tiêu xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN vào năm 2015, vì vậy, các nước thành viên ASEAN cần đẩy mạnh các nỗ lực bảo đảm triển khai hiệu quả, đúng tiến độ các biện pháp trong lộ trình nhằm xây dựng cộng đồng.

Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về những diễn biến trên Biển Đông và khẳng định hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải trên Biển Đông là mối quan tâm và là lợi ích chung của ASEAN và các nước liên quan. Do đó ASEAN cần phát huy đoàn kết và tiếng nói chung của mình vì các mục tiêu này, đề cao các nguyên tắc cơ bản đã được nhất trí, đặc biệt là việc tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982; kiềm chế không làm phức tạp thêm tình hình, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố 6 nguyên tắc của ASEAN, Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), cam kết của các nhà lãnh đạo cấp cao ASEAN và Trung Quốc nêu tại Tuyên bố chung ASEAN - Trung Quốc kỷ niệm 10 năm DOC và sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Tổng thống Yudhoyono bày tỏ coi trọng và đánh giá cao những đóng góp tích cực và tinh thần trách nhiệm của Việt Nam, khẳng định tiếp tục tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa hai nước trong việc củng cố đoàn kết, xây dựng cộng đồng và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN.

Theo chương trình hoạt động của Hội nghị Cấp cao ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ làm việc cùng lãnh đạo các nước ASEAN vào tối ngày 24-4 và tiến hành Phiên họp hẹp trong ngày 25-4.

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần này, dự kiến Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và lãnh đạo các nước ASEAN sẽ trao đổi về những trọng tâm ưu tiên của ASEAN trong năm 2013, chỉ đạo các biện pháp thúc đẩy xây dựng Cộng đồng ASEAN và định hướng tương lai của hiệp hội cũng như mở rộng quan hệ đối ngoại và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình.

Đồng thời, các nhà lãnh đạo ASEAN cũng sẽ thảo luận các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, đặc biệt là việc bảo đảm môi trường hòa bình, an ninh và hợp tác phát triển ở khu vực và về vấn đề Biển Đông, cũng như về hợp tác ứng phó với các thách thức như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh và các thách thức an ninh phi truyền thống khác./.