Đàm phán song phương Israel và Palestine đã kết thúc mà không đạt được đột phá nào

Bộ trưởng Ngoại giao Jordan Nasser Judeh nhận định, cuộc hội đàm song phương lần này tuy không đạt được bước đột phát nhưng vẫn được xem là tín hiệu “tích cực” vì “điều quan trọng là cả hai bên đã gặp mặt trực tiếp”. Ông N.Judeh cho biết “các cuộc thảo luận sẽ tiếp tục diễn ra ngay tại chính Jordan” nhưng thời điểm cụ thể sẽ không được công khai trước, ngoại trừ với chủ nhà Jordan.

Bộ trưởng Ngoại giao Jordan Nasser Judeh còn cho hay các quan chức Isarel đã cam kết sẽ xem xét các tài liệu về biên giới và an ninh do phía Palestine cung cấp. Các quan chức hai nước Isarel và Palestine đã nhóm họp song phương cùng với Bộ tứ các nhà điều đình Trung Đông gồm Mỹ, Liên minh châu Âu, Nga và Liên hợp quốc. Bộ tứ Trung Đông cho biết các cuộc đàm phán giữa Israel và Palestine phải khởi động lại trước cuối tháng 1-2012.

Theo các phương tiện truyền thông, cả Isarel và Palestine không nước nào muốn chịu trách nhiệm về thất bại của những cuộc đàm phán, nhưng trong thời điểm mà Trung Đông đang đầy rẫy bất ổn như hiện nay thì cũng không bên nào cho rằng nên tiến hành đàm phán nghiêm túc. Trong khi đó các đại diện của nhóm Hamas - tổ chức khủng bố đang kiểm soát Dải Gaza - lại kết án cuộc hội đàm song phương giữa Isarel và Palestine diễn ra vào hôm 3-1 vừa qua.

Phát ngôn viên của nhóm Hamas Sami Abu Zuhri tuyên bố “cuộc họp giữa Israel và Palestine tại Amman là sai lầm lớn về chính trị, vì chỉ có một bên hưởng lợi là lực lượng chiếm đóng Israel. Israel đang tìm cách làm trong sạch hình ảnh của mình trong bối cảnh nổ ra phong trào Mùa xuân A rập, phong trào chống lại sự chiếm đóng của Israel và những tiếng nói đòi chấm dứt tội ác của Israel”. Ông Sami Abu Zuhri cho rằng chính quyền Palestine nên dừng lại và tẩy chay tất cả những cuộc họp tương tự bởi chúng đem lại nguy hiểm về mặt chính trị.

Đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine đã lâm vào bế tắc hồi tháng 10- 2010 do Isarel quyết định xây dựng những khu định cư cho người Do Thái trên bờ Tây và Đông Jerusalem, coi đây là động thái đáp trả việc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận Palestine là thành viên chính thức.

Thậm chí ngày 3-1-2011, Israel đã cho phép xây dựng thêm 300 nhà định cư mới tại Đông Jerusalem. Quyết định này được đưa ra vài giờ trước khi diễn ra cuộc hộ đàm song phương giữa các đại diện của Palestine và Israel tại Jordan. Bộ Nhà ở, Xây dựng và Quản lý đất đai Israel đưa ra thông báo này chỉ hai tuần sau khi ủy ban quy hoạch của hội đồng thành phố Jerusalem ngày 18-12-2011 đã trao hợp đồng xây dựng 1.000 căn hộ tại nhiều khu vực tranh chấp khác tại Jerusalem và khu Bờ Tây.

Hành động mở rộng các khu định cư của Israel đã bị dư luận chỉ trích mạnh mẽ, cho rằng việc này càng khơi sâu mâu thuẫn giữa Israel và Palestine, cản trở nỗ lực nối lại các cuộc đàm phán trực tiếp giữa hai bên.

Ngày 4-1-2011, người phát ngôn của Tổng thống Palestine, ông Nabil Abou Roudeina cho biết, đại diện của Palestine và Israel tiếp tục có các cuộc gặp mang tính thăm dò tại Jordan từ nay đến cuối tháng Giêng, sau khi các nhà đàm phán hai bên có cuộc gặp trực tiếp ngày 3-1 tại Amman. Người phát ngôn của Tổng thống Palestine khẳng định, phía Palestine sẵn sàng làm tất cả những gì có thể để nối lại đàm phán và kêu gọi Chính phủ Israel ngừng xây dựng các khu định cư Do Thái, kể cả tại Đông Jerusalem, và chấp nhận nguyên tắc giải pháp hai nhà nước theo những đường biên giới năm 1967 để tạo cơ hội nối lại đàm phán.

Các cuộc đàm phán trực tiếp Israel - Palestine đã được nối lại vào tháng 9-2010, song chỉ ít ngày sau đó lại bị đình trệ do Israel không dừng hoạt động xây dựng nhà định cư Do Thái tại khu Bờ Tây. Cuộc gặp ngày 3-1 vừa qua là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa các nhà đàm phán hai bên trong hơn 15 tháng qua. Tuy nhiên, chỉ vài giờ trước khi diễn ra cuộc gặp, Tel Aviv lại bật đèn xanh cho việc xây thêm 300 nhà định cư mới tại Đông Jerusalem. Cuộc gặp trên không đạt được đột phá, song được đánh giá là một động thái tích cực. Hai bên quyết định gặp lại nhau vào ngày 6-1 tới cũng tại Amman, dưới sự chủ trì của nhóm Bộ Tứ bảo trợ tiến trình hòa bình Trung Đông và sự chứng kiến của Jordan./.