Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân

(Tại kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XII)
____________

- Kính thưa các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam;

- Kính thưa các vị khách quý;

- Kính thưa các vị đại biểu Quốc hội.

Để chuẩn bị cho kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XII, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội đến nay tập hợp được 1.687 ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước gửi tới Quốc hội. Thay mặt Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tôi xin trình bày trước Quốc hội báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước như sau:

Cử tri và nhân dân phấn khởi, tin tưởng vào những chủ trương, quyết sách đúng đắn, phù hợp của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ và chính quyền các cấp trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; kiềm chế được lạm phát, ngăn chặn suy giảm kinh tế, giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức khá trong điều kiện kinh tế thế giới suy giảm mạnh; an sinh xã hội được quan tâm một cách thiết thực; chính trị ổn định, trật tự xã hội được bảo đảm, quốc phòng, an ninh được giữ vững, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường, vị thế của nước ta trên trường quốc tế tiếp tục được khẳng định. Đây là những yếu tố thuận lợi thu hút các nhà đầu tư, các nguồn vốn để phát triển sản xuất, ổn định và nâng cao đời sống nhân dân, tạo đà cho sự phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước năm 2010 và những năm tiếp theo.

Tuy nhiên, cử tri và nhân dân cũng còn nhiều băn khoăn, lo lắng, nhất là năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp, cơ cấu chưa phù hợp; giá cả nhiều mặt hàng tăng cao ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống nhân dân; nạn ô nhiễm môi trường, mất vệ sinh an toàn thực phẩm, an toàn giao thông không giảm; tình trạng quá tải của các bệnh viện tuyến Trung ương; chất lượng đào tạo nguồn nhân lực còn thấp, đặc biệt là chất lượng giáo dục đại học và quản lý giáo dục hiện nay còn nhiều hạn chế; thiên tai, dịch bệnh liên tiếp xảy ra, đặc biệt là cơn bão số 9 đã gây ra những tổn thất rất nặng nề cho các tỉnh Miền Trung và Tây Nguyên, đời sống của nhân dân khu vực này vốn đã khó khăn nay càng khó khăn hơn; dịch cúm A H1N1, dịch sốt xuất huyết lây lan trên diện rộng; việc cải cách thủ tục hành chính còn chậm, tình trạng tham nhũng, lãng phí vẫn còn diễn ra ở nhiều nơi.

Sau đây là những nội dung mà đông đảo cử tri và nhân dân kiến nghị:

1. Về tình hình thực hiện các nhóm giải pháp kích cầu của Chính phủ

Đông đảo cử tri và nhân dân vui mừng khi thấy các nhóm giải pháp kích cầu của Chính phủ đã và đang phát huy tác dụng, từng bước đưa nền kinh tế vượt qua giai đoạn khó khăn nhất, dần dần hồi phục và tăng trưởng ở mức phù hợp.

Theo sự phản ánh của cử tri và nhân dân, do có nhiều quy định chưa thật sự phù hợp nên các hộ nông dân, các hợp tác xã, tổ hợp tác vẫn khó tiếp cận các chính sách hỗ trợ cụ thể, bao gồm cả chính sách hỗ trợ lãi suất, bảo lãnh tín dụng, hỗ trợ lãi suất mua máy móc thiết bị. Nhu cầu của phần lớn các hộ nông dân muốn được hỗ trợ để có vốn lưu động sản suất, trong khi quy định phải trả hết nợ cũ mới được vay mới, do đó nhiều người không đủ điều kiện để được vay nguồn vốn ưu đãi này. Theo phản ánh của Liên minh các Hợp tác xã Việt Nam và Hiệp hội các làng nghề Việt Nam thì chỉ có dưới 10% các hội viên, tổ chức thành viên của các tổ chức này có nhu cầu đã được vay từ các nguồn vốn kích cầu.

Cử tri và nhân dân kiến nghị Chính phủ cần chỉ đạo kiểm tra, đánh giá một cách đầy đủ, khách quan về hiệu quả của các gói kích cầu trước khi đưa ra các giải pháp mới; kịp thời chấn chỉnh việc cho vay không đúng đối tượng và sử dụng không đúng mục đích nguồn vốn ưu đãi này. Chính phủ cần chỉ đạo ngành ngân hàng cải tiến hơn nữa các quy định nhằm đơn giản các thủ tục vay vốn nhất là đối với khu vực nông thôn. Mặt khác, cử tri và nhân dân kiến nghị Chính phủ kéo dài thời hạn cho vay ưu đãi đến hết năm 2010, đồng thời cần tiếp tục có những cơ chế khuyến khích phát triển các hợp tác xã, tổ hợp tác, các doanh nghiệp mới thực hiện các dự án có hiệu quả, tạo nhiều việc làm mới, tăng thu nhập cho người lao động, nhất là lao động khu vực nông thôn, khu vực các huyện nghèo nhất nước.

2. Vấn đề lao động, việc làm và đời sống nhân dân

Sự suy thoái của kinh tế thế giới đã tác động mạnh vào nước ta, sản xuất công nghiệp khó khăn, thị trường tiêu thụ bị thu hẹp cả trong nước và xuất khẩu, nhiều nhà máy, xí nghiệp phải sản xuất cầm chừng, có nơi phải ngừng sản xuất, hiệu quả sản xuất kinh doanh bị giảm sút, người lao động thiếu việc làm và mất việc làm gia tăng; lao động Việt Nam ở nước ngoài bị mất việc phải về nước trước thời hạn khá nhiều. Đời sống một bộ phận nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng bị thiên tai, bão lũ gặp rất nhiều khó khăn. Việc thu hồi đất nông nghiệp, lâm nghiệp để xây dựng các khu công nghiệp, khu đô thị, sân golf nhiều nơi chưa hợp lý; quỹ đất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp; việc đền bù, tái định cư chưa được quan tâm đúng mức, trong khi đó người nông dân bị thu hồi đất phần lớn chưa được đào tạo nghề, hoặc được đào tạo nhưng rất hình thức, chất lượng tay nghề không cao nên rất khó kiếm được việc làm dẫn đến tình trạng thất nghiệp gia tăng, đời sống gặp nhiều khó khăn. Nhiều sinh viên là người dân tộc thiểu số được cử đi học theo chế độ cử tuyển về địa phương cũng không có việc làm.

Đông đảo cử tri kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sớm có những giải pháp đồng bộ về lao động, việc làm để giải quyết những vấn đề nêu trên; cần quan tâm hơn nữa đến công tác hậu tái định cư cho người dân bị thu hồi đất để thực sự nơi tái định cư phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ cả về điều kiện sống và sản xuất; kiến nghị Chính phủ có giải pháp cụ thể, sát hợp, quyết liệt hơn trong việc thực hiện Nghị quyết 30a về hỗ trợ 62 huyện nghèo, Quyết định 167 về hỗ trợ làm nhà cho hộ nghèo; đồng thời chỉ đạo các ngành, các địa phương tập trung sức giúp đỡ nhân dân các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên khắc phục nhanh hậu quả cơn bão số 9 để ổn định cuộc sống, phát triển sản xuất.

3. Vấn đề ô nhiễm môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm

Mặc dù thời gian qua vấn đề này liên tục được cử tri và nhân dân kiến nghị tại các kỳ họp Quốc hội nhưng việc xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường của các địa phương, các ngành chức năng rất chậm chễ; vấn đề này tiếp tục là mối quan tâm, bức xúc lớn của toàn xã hội. Hàng trăm doanh nghiệp, cơ sở sản xuất chưa đảm bảo các tiêu chuẩn về vệ sinh môi trường vẫn hàng ngày thải ra môi trường sống một lượng rất lớn chất thải các loại chưa qua xử lý; nhiều phương tiện giao thông quá cũ nát không đảm bảo tiêu chuẩn về khí thải; tình trạng xâm mặn ngày càng lớn đối với một số tỉnh phía Nam, hiện trạng môi trường nước thải, ngập úng sau mưa và nguồn nước tự nhiên ở các đô thị cũng bị ô nhiễm nặng nề, gây thiệt hại cho sản xuất và sinh hoạt của nhân dân... Nhiều cử tri băn khoăn, lo lắng về sự ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng đối với Sông Tiền, Sông Hậu do có quá nhiều bè nuôi cá trên sông và các cơ sở sản xuất vẫn hàng ngày xả chất thải chưa qua xử lý xuống các dòng sông; việc một số địa phương ở miền Trung khai thác cát trắng, quặng titan ảnh hưởng đến rừng phòng hộ ven biển; việc đề xuất khai thác than tại khu vực đồng bằng Hồng...

Cử tri kiến nghị Chính phủ tăng cường công tác quản lý đối với việc khai thác tài nguyên, khoáng sản nói chung, đặc biệt là khai thác rừng, khai thác than, bô xít, titan… đồng thời tăng cường kiểm tra chấn chỉnh công tác bảo vệ môi trường, có quy định cụ thể hơn về trách nhiệm và xử lý đối với những đơn vị, tổ chức, cá nhân, cán bộ, công chức thiếu trách nhiệm trong việc phòng ngừa, ngăn chặn và khắc phục hậu quả ô nhiễm môi trường; tiếp tục rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan để các cấp, các ngành chức năng có cơ sở pháp lý, xử phạt nghiêm khắc các hành vi vi phạm kể cả rút giấy phép hoạt động hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những người gây ra nguồn ô nhiễm nguy hiểm.

Công tác quản lý thị trường và an toàn vệ sinh thực phẩm trong thời gian qua cũng chưa được các cấp, các ngành quan tâm đúng mức; hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc vẫn bày bán công khai gây hậu quả xấu cho người tiêu dùng. Đặc biệt là tình trạng tái chế bình ga cũ, sang chiết ga trái phép để đánh lừa người tiêu dùng, hay việc chế biến, vận chuyển, lưu hành các phụ phẩm động vật rất mất vệ sinh diễn ra ở một số địa phương vừa qua gây tâm lý hoang mang cho người tiêu dùng. Mặt khác, người tiêu dùng cũng chưa được hưởng một cơ chế bảo vệ hữu hiệu từ phía các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương. Nhiều vụ việc vi phạm về vệ sinh, an toàn thực phẩm còn diễn ra, đặc biệt là các khu công nghiệp, khu vực nông thôn và vùng sâu, vùng xa… Đông đảo cử tri và nhân dân kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các ngành chức năng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức vi phạm; làm rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương để xảy ra tình trạng trên; đồng thời kiến nghị Quốc hội sớm hoàn thiện pháp luật về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm và tăng cường hơn nữa công tác giám sát đối với lĩnh vực rất quan trọng này.

Nhiều cử tri cũng không đồng tình với việc tăng giá nước sinh hoạt và giá điện trong khi chất lượng chưa đảm bảo cho người tiêu dùng. Tại nhiều khu vực, người dân thường xuyên bị mất điện, mất nước, cháy chập biến áp; nhiều nơi người dân vẫn phải bỏ tiền ra để mua nước sinh hoạt không đảm bảo tiêu chuẩn, hàm lượng các chất độc hại vượt quá mức cho phép, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và đời sống nhân dân. Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các ngành chức năng khi đề xuất ban hành cơ chế, chính sách cần đề cao quan điểm và ý thức phục vụ nhân dân. Việc tăng giá các mặt hàng thiết yếu nói trên cần có lộ trình và bước đi thích hợp để không làm ảnh hưởng lớn đến đời sống nhân dân, nhất là các gia đình chính sách, người nghèo, người có thu nhập thấp.

4. Về quản lý đô thị và an toàn giao thông

Tình trạng nhiều cơ quan, doanh nghiệp của Nhà nước quản lý và sử dụng đất đai, nhà xưởng, kho bãi không đúng mục đích gây lãng phí nghiêm trọng tại các đô thị, nhất là tại thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội cũng gây nhiều bức xúc cho nhân dân; mặc dù cử tri, đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các địa phương kiến nghị rất nhiều lần nhưng chậm được giải quyết. Tình trạng mạng lưới điện cũ nát ở các thành phố lớn vừa mất mỹ quan đô thị, vừa không đảm bảo an toàn cho nhân dân, thậm chí gây chết người ở một số địa phương; việc đào đường, dựng các “lô cốt” gây cản trở giao thông không giảm; nhiều “điểm đen” về giao thông chậm được khắc phục gây nhiều lo lắng cho nhân dân.

Thời gian qua Chính phủ, các ngành, các cấp ở trung ương và địa phương đã có nhiều cố gắng trong công tác chỉ đạo thực hiện kiềm chế tai nạn giao thông. Tuy nhiên tình hình vẫn diễn biến rất phức tạp; số vụ, số người chết và bị thương do tai nạn giao thông vẫn gia tăng; đặc biệt chỉ trong một thời gian ngắn đã liên tiếp xảy ra nhiều tai nạn giao thông nghiêm trọng tại Tuy Hoà, tỉnh Phú Yên, Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ, Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn, Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh… làm nhiều người chết và bị thương, hầu hết lại xảy ra ngay trong “Tháng an toàn giao thông”, đang là nỗi bức xúc, lo lắng trong nhân dân.

Đông đảo cử tri và nhân dân kiến nghị Chính phủ sớm chỉ đạo các địa phương điều tra, khảo sát đầy đủ hiện trạng sử dụng đất công, kiên quyết thu hồi cho Nhà nước diện tích đất đai bị chiếm dụng trái phép hoặc sử dụng sai mục đích, chấn chỉnh công tác quản lý quy hoạch và thực hiện quy hoạch đô thị; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật an toàn giao thông, an toàn lao động, đồng thời cần sớm ban hành các quy định nâng mức xử phạt cao hơn nữa để đủ sức răn đe những người coi thường tính mạng người khác, cố tình vi phạm pháp luật.

5. Vấn đề phòng, chống tham nhũng

Công tác phòng, chống tham nhũng trong thời gian qua tiếp tục được Đảng, Nhà nước quan tâm triển khai trên diện rộng. Một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng như công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị; xây dựng và thực hiện quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp; chuyển đổi vị trí công tác đối với cán bộ, công chức, viên chức; minh bạch tài sản, thu nhập… bước đầu được triển khai ở các cấp, các ngành. Nhận thức của cán bộ và nhân dân về phòng, chống tham nhũng đã được nâng lên một bước. Tuy nhiên, các giải pháp để phòng ngừa tham nhũng hiệu quả chưa cao, nhất là các lĩnh vực đầu tư từ ngân sách, từ nguồn vốn nước ngoài thủ tục còn rườm rà dễ phát sinh tham nhũng; một số quy định về quản lý, sử dụng đất đai, về chi tiêu ngân sách, mua sắm tài sản công, về thuế chưa sát hợp với thực tế và yêu cầu phòng ngừa tham nhũng; một số vụ tham nhũng gây bức xúc trong nhân dân nhưng chậm được giải quyết; chưa phát huy được sức mạnh toàn dân trong quá trình đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Cử tri và nhân dân kiến nghị Quốc hội và Chính phủ cần ban hành các quy định chặt chẽ và có tính minh bạch cao đối với một số lĩnh vực như đầu tư, xây dựng cơ bản, quy hoạch sử dụng đất, đấu thầu, chi tiêu ngân sách, thuế... để phòng ngừa tham nhũng; kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các ngành chức năng kiên quyết hơn nữa trong quá trình đấu tranh chống tham nhũng; có chính sách bảo vệ, khen thưởng thích đáng, kịp thời đối với những công dân tích cực tham gia phòng, chống tham nhũng. Nhiều ý kiến đề nghị Chính phủ nên trình bày báo cáo về kết quả công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng tại các kỳ họp Quốc hội; kiến nghị các cơ quan bảo vệ pháp luật tập trung giải quyết dứt điểm những vụ án tham nhũng lớn và đưa tin kịp thời trên các phương tiện thông tin đại chúng để nhân dân theo dõi, giám sát.

Kính thưa các vị đại biểu Quốc hội!

Cùng với những vấn đề nêu trên, cử tri và nhân dân tiếp tục kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sớm chỉ đạo giải quyết những vấn đề mà cử tri quan tâm kiến nghị tại các kỳ họp trước như:

- Về trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước trong quy hoạch, quản lý và sử dụng đất nông nghiệp; trong việc tổ chức thu mua lúa đảm bảo cho người nông dân không bị thiệt thòi.

- Về chế độ chính sách đối với thanh niên xung phong, cán bộ các hợp tác xã trước đây; chế độ đối với cán bộ ở cơ sở.

- Về cải cách thủ tục hành chính và nâng cao ý thức phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức.

Kính thưa Quốc hội!

Trên đây, là báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước gửi đến kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XII. Đề nghị Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét, giải quyết, đáp ứng lòng tin và sự mong mỏi của cử tri và nhân dân cả nước.

Kính chúc sức khỏe các vị đại biểu; chúc kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XII thành công tốt đẹp.