Tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức

Tuyên Hóa là huyện miền núi phía tây bắc của tỉnh Quảng Bình, diện tích tự nhiên gần 1.150km². Toàn huyện có 18 xã, 1 thị trấn, trong đó có 12 xã đặc biệt khó khăn; dân số trên 23.500 hộ, 80.000 người. Đồng bào dân tộc thiểu số rất ít người (người Sách, Mã Liềng thuộc dân tộc Chứt) có 222 hộ, với 825 người. Trong những năm qua, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng nhờ sự quan tâm, giúp đỡ của Trung ương, của tỉnh và việc triển khai toàn diện, đồng bộ nhiệm vụ chính trị của địa phương với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt của các cấp, các ngành và nhân dân, nên tình hình kinh tế của huyện có nhiều chuyển biến tích cực; đời sống của người dân cơ bản ổn định và từng bước được cải thiện, nâng cao; công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị đạt nhiều kết quả rõ rệt. Trong giai đoạn 2015 - 2020, huyện có 21/22 chỉ tiêu về kinh tế - xã hội và công tác xây dựng Đảng đạt và vượt kế hoạch đề ra, trong đó có nhiều chỉ tiêu đạt cao, về đích sớm. Những kết quả đó có được do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc huyện đặc biệt chú trọng đến việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, coi đây là bước đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.

Quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của tỉnh Quảng Bình, như Nghị quyết số 52/NQ-CP, ngày 15-6-2016, của Chính phủ, về “Đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030”; Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19-5-2018, của Hội nghị Trung ương 7 khóa XII, “Về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”; Kế hoạch số 55-KH/TU, ngày 8-2-2018, của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Bình, “Về thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”” và các chương trình về phát triển nguồn nhân lực của tỉnh, Ban Thường vụ Huyện ủy Tuyên Hóa đã chỉ đạo triển khai trong toàn Đảng bộ, đồng thời, tổ chức hội nghị học tập, quán triệt và triển khai thực hiện một cách cụ thể tới đội ngũ cán bộ chủ chốt của huyện.

Các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội từ huyện đến cơ sở; các cơ quan, đơn vị, địa phương đã tích cực quán triệt, tuyên truyền mục tiêu, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung của Nghị quyết số 52/NQ-CP; Nghị quyết số 26-NQ/TW; Kế hoạch số 55-KH/TU và các văn bản chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh liên quan đến phát triển nguồn nhân lực, tổ chức sắp xếp bộ máy và tinh giản biên chế tới cán bộ, công chức, viên chức, người lao động bằng nhiều hình thức phong phú, như: hội nghị chuyên đề, lồng ghép qua các cuộc họp, tuyên truyền trên các ấn phẩm, bản tin, hệ thống truyền thanh cơ sở, thông qua đội ngũ báo cáo viên. Kịp thời cụ thể hóa thành các chương trình, đề án, kế hoạch thực hiện sát với tình hình thực tế của địa phương, cơ quan, đơn vị, bám sát phương châm lựa chọn những nhiệm vụ trọng tâm, thiết thực, khâu khó, việc yếu để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo. Theo đó, mỗi chương trình, đề án, kế hoạch đều xác định rõ mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp, chú trọng các giải pháp mang tính đột phá, có lộ trình, phân công trách nhiệm cho từng tổ chức, cá nhân trong quá trình triển khai thực hiện..., tạo được sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội.

Những chuyển biến tích cực

Trong nhiều năm qua, Đảng bộ huyện Tuyên Hóa luôn chăm lo và coi trọng việc nâng cao chất lượng nguồn lực con người, xem đây là nhân tố quan trọng để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững; trong đó, tập trung chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, chương trình giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới. Trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của huyện đều xác định, phát triển nguồn nhân lực là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Huyện tập trung ưu tiên phát triển giáo dục và đào tạo, tạo điều kiện để đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được học tập, bồi dưỡng về lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ. Toàn ngành giáo dục hiện có 100% cán bộ quản lý giáo dục, nhà giáo, nhân viên đạt chuẩn, trong đó trên chuẩn đạt tỷ lệ 88%; huyện Tuyên Hóa từng được đánh giá là đơn vị dẫn đầu toàn tỉnh về tỷ lệ cán bộ, giáo viên được đào tạo trung cấp lý luận chính trị; đến nay, 100% cán bộ quản lý giáo dục và gần 200 giáo viên có trình độ trung cấp lý luận chính trị. Các cấp, các ngành đã quan tâm đầu tư phát triển về quy mô, số lượng và chất lượng giáo dục, nhất là hệ thống trường lớp vùng miền núi, vùng đặc biệt khó khăn, trong đó có quyết định chuyển đổi trường phổ thông trung học và trung học cơ sở sang hoạt động theo mô hình hệ thống trường phổ thông dân tộc bán trú tại xã Lâm Hóa từ năm học 2016 - 2017. Hệ thống cơ sở vật chất trường, lớp học vùng dân tộc thiểu số, miền núi được quan tâm đầu tư xây dựng ngày càng khang trang, bảo đảm điều kiện tối thiểu để từng bước nâng cao chất lượng dạy và học. Các chế độ, chính sách đối với người dạy, người học tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được quan tâm thực hiện, đặc biệt là đối với học sinh dân tộc thiểu số. Chất lượng giáo dục ngày càng được nâng lên, tỷ lệ học sinh đến trường tăng cao, tỷ lệ học sinh bỏ học ngày càng giảm. Huyện đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 3 từ năm 2016, đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 2, đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2. Toàn huyện có 70 bác sĩ, đạt tỷ lệ 8 bác sĩ/10.000 dân, 100% trạm y tế có bác sĩ.

Trước yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn, đầu giai đoạn 2015 - 2020, Ban Thường vụ Huyện ủy ban hành “Đề án nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý thuộc diện Ban Thường vụ, Thường trực Huyện ủy quản lý giai đoạn 2016 - 2020”. Theo đó, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý được đào tạo có đủ phẩm chất chính trị và năng lực công tác đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới. Đến nay, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện thuộc diện Ban Thường vụ Huyện ủy quản lý có 45,1% có trình độ thạc sĩ, 82,6% có trình độ cử nhân, cao cấp lý luận chính trị; 100% cán bộ, công chức, viên chức có trình độ chuyên môn từ trung cấp trở lên, trong đó chủ yếu là có trình độ đại học.

Cùng với việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, huyện còn chú trọng đến công tác đào tạo nghề. Huyện ủy ban hành nghị quyết chuyên đề, Ủy ban nhân dân huyện ban hành “Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn và xuất khẩu lao động làm việc có thời hạn ở nước ngoài giai đoạn 2016 - 2020”. Trong giai đoạn 2015 - 2020, tổ chức được 75 lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn với hơn 2.500 học viên tham gia, góp phần đưa tỷ lệ lao động được đào tạo nghề trên toàn huyện đạt 33,55% (chỉ tiêu 33%); xuất khẩu lao động trở thành động lực thu hút lực lượng lao động trẻ trong huyện; trong 5 năm đã có 2.280 lao động xuất cảnh đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng, tăng gần 1.800 người so với giai đoạn trước, bình quân hằng năm có hơn 450 lao động xuất khẩu (chỉ tiêu 250 - 300 lao động).

Bên cạnh những kết quả đạt được, nguồn nhân lực trên địa bàn huyện, nhất là nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi còn bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới. Chất lượng giáo dục ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi nhìn chung còn thấp so với các vùng khác và so với mặt bằng chung của tỉnh. Ý thức học tập nâng cao trình độ, ý thức thoát nghèo của đồng bào dân tộc thiểu số còn hạn chế, chất lượng giáo dục phổ thông còn nhiều bất cập. Mặc dù chất lượng nguồn nhân lực được tăng lên, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề ngày càng cao, nhưng so với yêu cầu của thị trường lao động và nhu cầu phát triển, nguồn nhân lực của huyện vẫn còn có mặt chưa đáp ứng được yêu cầu.

Một số giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong thời gian tới

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Tuyên Hóa lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao tiếp tục là một trong những đột phá phát triển, góp phần tạo nền tảng quan trọng để xây dựng huyện Tuyên Hóa phát triển bền vững. Để phát triển nguồn nhân lực, huyện Tuyên Hóa chỉ đạo tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; xây dựng môi trường giáo dục thân thiện, coi trọng giáo dục đạo đức, nhân cách, năng lực sáng tạo, ý thức trách nhiệm cho học sinh, tăng cường phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu các cấp. Đẩy mạnh giáo dục hướng nghiệp gắn với đào tạo nguồn nhân lực của địa phương. Nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực quản trị trường học; phấn đấu 35% cán bộ quản lý, giáo viên trên chuẩn (theo quy định mới). Đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới, tạo chuyển biến rõ rệt về chất lượng giáo dục. Quan tâm đầu tư xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, xây dựng trường trọng điểm ở các cấp học.

Phấn đấu đến hết năm 2025, toàn huyện có 85% trường đạt chuẩn quốc gia. Tiếp tục duy trì và nâng cao kết quả phổ cập giáo dục - xóa mù chữ, trong đó duy trì kết quả xóa mù chữ mức độ 2, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi; phổ cập giáo dục tiểu học đạt chuẩn mức độ 3, phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 3. Tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động của các trung tâm học tập cộng đồng, phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Nâng cao hiệu quả của Trung tâm Giáo dục - Dạy nghề huyện; tăng cường liên kết, hợp tác đào tạo tại chỗ, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và góp phần đào tạo, phát triển nguồn nhân lực.

Nếu ở giai đoạn 2015 - 2020, khâu đột phá được xác định là “nâng cao chất lượng nguồn nhân lực”, thì ở giai đoạn 2020 - 2025, nội dung này được khẳng định rõ hơn: “Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, nhân lực quản lý xã hội, quản trị kinh tế, nhân lực các ngành văn hóa. Xây dựng và phát triển hệ sinh thái học tập sáng tạo; thu hút, trọng dụng nhân tài, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế”.

Để đạt được các mục tiêu trên, cần tập trung thực hiện một số giải pháp:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp đối với công tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; tranh thủ các nguồn vốn đầu tư nhằm mở rộng hoạt động đào tạo nghề với nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Đào tạo nghề nông thôn gắn với yêu cầu thực tế của địa phương, gắn đào tạo nghề với quy hoạch theo chương trình xây dựng nông thôn mới, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và nhu cầu của thị trường lao động. Chú trọng nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn, đáp ứng yêu cầu thị trường lao động và chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn. Quan tâm phát triển giáo dục, dạy nghề cho con em đồng bào dân tộc thiểu số và các vùng khó khăn. Chủ động kết hợp dạy nghề với tập huấn nghề và hỗ trợ nông dân sau học nghề để phát triển sản xuất.

Hai là, ưu tiên xây dựng, phát triển nguồn nhân lực theo hướng toàn diện cả về đạo đức, trí tuệ và thể lực, có ý chí, năng lực tự học, tự nghiên cứu, năng động, sáng tạo, có tri thức và kỹ năng nghề nghiệp cao đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới. Đổi mới căn bản, toàn diện và đồng bộ công tác cán bộ. Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ chủ chốt đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, gắn bó mật thiết với nhân dân để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, đột phá trong thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ đưa huyện Tuyên Hóa phát triển nhanh, bền vững. Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ cấp cơ sở; phát triển cán bộ nữ, trẻ, cán bộ trên các lĩnh vực kinh tế, kỹ thuật, văn học, nghệ thuật; thu hút nhân tài, trọng dụng cán bộ. Tăng cường phân cấp, quản lý cán bộ gắn với kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ.

Ba là, tập trung nâng cao đời sống kinh tế, văn hóa, tinh thần cho nhân dân trên địa bàn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Hiện nay, Đảng và Nhà nước có nhiều chính sách nhằm phát triển vùng miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Về cơ bản, các chủ trương, chính sách này đã góp phần cải thiện diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, đặc biệt là hệ thống kết cấu hạ tầng. Tuy nhiên, một số chính sách an sinh xã hội đã tạo tâm lý trông chờ vào Nhà nước đáp ứng các nhu cầu đời sống, trông chờ vào thầy cô trong dạy và học. Đây chính là một nguyên nhân sâu xa làm hạn chế hiệu quả các chương trình đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Do đó, huyện sẽ tiếp tục đổi mới chính sách, huy động, phân bổ và đa dạng hóa các nguồn lực thực hiện chính sách xã hội phù hợp với nhu cầu, lợi ích của các tầng lớp dân cư, nhóm xã hội, bảo đảm bình đẳng về cơ hội phát triển, nhất là đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn, khuyến khích tinh thần tự vươn lên của đồng bào.

Bốn là, nghiên cứu, đánh giá đúng thực trạng đội ngũ cán bộ một cách toàn diện, để từ đó xác định nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực và đào tạo cán bộ từ huyện đến cơ sở. Cấp ủy, chính quyền các cấp cần tập trung giải quyết tốt việc sắp xếp, sử dụng đội ngũ cán bộ hiện có phù hợp và hiệu quả; xây dựng kế hoạch đào tạo gắn liền với yêu cầu phát triển hiện nay; trong đó, chú ý bố trí cán bộ đứng đầu các cơ quan, các ngành, lĩnh vực trọng yếu bảo đảm đúng tầm, đủ sức trong chỉ đạo, điều hành, nhằm tạo bứt phá cho sự phát triển. Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới; kết hợp sử dụng cán bộ người dân tộc thiểu số và cán bộ người Kinh để bổ sung cho nhau, giúp nhau cùng tiến bộ. Tăng cường đội ngũ giáo viên đủ về số lượng và bảo đảm chất lượng; bổ sung cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị dạy và học đáp ứng nhu cầu trong tình hình mới.

Năm là, tập trung đào tạo cán bộ vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi bằng nhiều hình thức. Đặc biệt, xuất phát từ vị trí chiến lược, trọng yếu của miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, cần đặt sự phát triển nguồn nhân lực trong mối quan hệ chặt chẽ giữa nhiệm vụ xây dựng, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với nhiệm vụ xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân. Có những tiêu chí ưu tiên về trình độ văn hóa để con em các dân tộc được tham gia nghĩa vụ quân sự, được đào tạo trong các trường sĩ quan, trường kỹ thuật, nghiệp vụ của quân đội và công an, nhằm hình thành lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân bảo vệ Tổ quốc trên địa bàn.

Sáu là, đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp; đẩy mạnh hướng nghiệp phổ thông. Tổ chức thực hiện tốt các chương trình dạy nghề, nhất là dạy nghề cho lao động nông thôn gắn với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nông thôn. Tăng cường công tác xã hội hóa, khuyến khích doanh nghiệp tham gia đào tạo nghề; tiếp tục nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo và lao động có bằng cấp, chứng chỉ theo quy định. Thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về đào tạo nghề; tranh thủ các nguồn vốn đầu tư nhằm mở rộng và nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, tạo việc làm ổn định, tăng thu nhập, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Chủ động kết hợp dạy nghề với tập huấn nghề và hỗ trợ nông dân sau học nghề để phát triển sản xuất./.