TCCS - Ba năm thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", đặc biệt là từ khi chuyển mạnh sang "làm theo" tấm gương đạo đức của Người, đã tạo ra nhiều chuyển biến tích cực trong công tác lãnh đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị của lực lượng Bộ đội Biên phòng.

Ba năm qua, Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và lời dạy của Bác Hồ đối với Bộ đội Biên phòng" đã được các cấp ủy, chỉ huy Bộ đội Biên phòng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện một cách chặt chẽ, nghiêm túc đúng chỉ thị, kế hoạch, hướng dẫn của trên. Hầu hết cán bộ, đảng viên nhận thức đúng mục đích, ý nghĩa của Cuộc vận động, xác định đây là cuộc vận động lớn của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, coi đây là giải pháp có hiệu quả để xây dựng Đảng, khắc phục tình trạng suy thoái về đạo đức, lối sống hiện nay của một bộ phận cán bộ, đảng viên trong Bộ đội Biên phòng. Qua đó, nhận thức về tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ngày càng được nâng lên, đã có nhiều tập thể, cá nhân chủ động đề ra các giải pháp cụ thể để "làm theo" gương Bác Hồ, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cơ quan, đơn vị mình.

Có thể nói, triển khai thực hiện Cuộc vận động sâu rộng này đã tạo nhiều chuyển biến tích cực trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn lực lượng; việc xây dựng và tổ chức các phong trào đã có nhiều đột phá và đạt hiệu quả thiết thực; vai trò, vị thế của Bộ đội Biên phòng ngày càng được nâng cao. Những việc làm của các chiến sĩ biên phòng trên các mặt xây dựng đơn vị, sẵn sàng chiến đấu, đấu tranh phòng, chống tội phạm, phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, tham gia củng cố hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế - xã hội, giúp dân xóa đói, giảm nghèo... đã để lại nhiều ấn tượng, tình cảm sâu sắc đối với Đảng, Nhà nước, các Bộ, ngành Trung ương và địa phương; và giành được sự tin yêu của đồng bào các dân tộc khắp mọi miền biên cương của Tổ quốc. Sau ba năm tích cực thực hiện Cuộc vận động làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Bộ đội Biên phòng đã đạt được một số kết quả:

Thứ nhất, công tác giáo dục, tuyên truyền đã đạt chất lượng tốt. Các đơn vị đã quán triệt sâu sắc các chỉ thị, hướng dẫn của trên, tổ chức học tập nghiêm túc các chuyên đề như: "Đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay"; tác phẩm "Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân", "Di chúc" của Chủ tịch Hồ Chí Minh; "Tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về thực hành, tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, quan liêu"; tác phẩm "Sửa đổi lối làm việc"; chuyên đề "Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về nâng cao ý thức trách nhiệm, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân"; "Phát huy phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới"; gắn với tổ chức các hoạt động kỷ niệm 40 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh theo Chỉ thị của Ban Bí thư và Hướng dẫn của Tổng cục Chính trị. Qua học tập, mọi cán bộ, đảng viên và quần chúng đã nhận thức sâu sắc về mục đích, ý nghĩa và giá trị to lớn của Cuộc vận động; nhận thức đầy đủ hơn, sâu sắc hơn về những tư tưởng và tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng, về cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, về nâng cao ý thức trách nhiệm, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, về những yêu cầu, nội dung, biện pháp phát huy phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ" trong thời kỳ mới.

Các đơn vị đã triển khai nhiều biện pháp cụ thể, hình thức phong phú để thực hiện các nội dung của cuộc vận động, như: lấy ý kiến đóng góp của quần chúng và cấp ủy nơi cư trú, nơi công tác cho cán bộ, đảng viên; tổ chức sinh hoạt chi bộ thảo luận về nội dung tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, thông báo các ý kiến đóng góp cho cán bộ, đảng viên và thảo luận kế hoạch thực hiện Cuộc vận động của từng đảng viên; tổ chức họp các tổ chức quần chúng trong đơn vị để thông báo kết quả tiếp thu ý kiến của cán bộ, đảng viên, kết hợp hướng dẫn quần chúng xây dựng kế hoạch tu dưỡng rèn luyện đạo đức, lối sống theo tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh; tổ chức thi "Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" ở các cấp, các tổ chức quần chúng; bồi dưỡng báo cáo viên, tuyên truyền viên, tham gia thi "Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" ở địa phương. Các đơn vị đã tăng cường các hoạt động thông tin, tuyên truyền, cổ động về kết quả thực hiện Cuộc vận động trên các phương tiện thông tin đại chúng ở trung ương, địa phương và trong đơn vị. Phát hiện, bồi dưỡng các tập thể, cá nhân điển hình một cách kịp thời.

Thứ hai, đã làm tốt việc xây dựng và thực hiện tiêu chuẩn đạo đức của cán bộ, chiến sĩ. Sáu lời dạy của Bác Hồ đối với cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng: Tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc; Dựa vào dân, tận tuỵ với dân; Khắc phục khó khăn gian khổ, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ; Cảnh giác, mưu trí dũng cảm; Đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, đoàn kết quốc tế; Thực hiện liêm, chính, kiệm, cần, đã được Bộ đội Biên phòng các tỉnh, thành phố, đơn vị trực thuộc cụ thể hóa thành quy định tiêu chuẩn đạo đức của cán bộ, đảng viên và quần chúng sát với tình hình đơn vị để mọi đảng viên và cán bộ, chiến sĩ rèn luyện, phấn đấu. Trên cơ sở hiệu quả công việc, ý thức trách nhiệm với tập thể để đánh giá tiêu chuẩn đạo đức của cán bộ, đảng viên. Nhiều đơn vị đã xây dựng quy chế làm việc, quy chế ứng xử văn hóa trong cơ quan, đơn vị và duy trì thực hiện nền nếp, hiệu quả, thể hiện tinh thần dân chủ, công bằng, văn minh. Hằng năm, căn cứ nội dung các chuyên đề học tập, từng cán bộ, đảng viên viết thu hoạch, liên hệ bản thân (có chấm điểm, nhận xét theo Quy chế Giáo dục chính trị); từng người bổ sung vào bản đăng ký phấn đấu, làm theo Bác; xác định ý thức, trách nhiệm của bản thân hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ; tổ chức hội nghị cấp ủy cơ sở, họp chi bộ, tọa đàm các tổ chức quần chúng để góp ý vào bản đăng ký của cá nhân và kế hoạch thực hiện của tổ chức đảng, đơn vị.

Thứ ba, đã chuyển mạnh từ "học tập" sang "làm theo" qua việc tổ chức các phong trào hành động thực tiễn. Từ khi triển khai Cuộc vận động, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị đã tích cực tổ chức nhiều phong trào hoạt động thiết thực gắn với nội dung Cuộc vận động để thực hiện, cụ thể như: Quán triệt Chỉ thị, Nghị quyết chuyên đề của Đảng ủy Bộ đội Biên phòng về công tác huấn luyện và xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật, Bộ Tư lệnh đã tổ chức tập huấn cho cán bộ chủ trì toàn lực lượng, chỉ đạo quyết liệt tạo chuyển biến tích cực nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, xây dựng nền nếp chính quy, quản lý kỷ luật trong Bộ đội Biên phòng. Các cơ quan, đơn vị trong toàn lực lượng đã có nhiều cố gắng, năng động, sáng tạo triển khai toàn diện các biện pháp công tác biên phòng, tập trung vào nhiệm vụ trung tâm, địa bàn trọng điểm, tạo ra những chuyển biến tích cực trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện; đã tập trung chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra đôn đốc thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, không để xảy ra bị động, bất ngờ; hoàn thành tốt nhiệm vụ tham gia phân giới cắm mốc trên tuyến biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc. Chủ động, tích cực trong tham mưu và tổ chức nhiệm vụ tăng dày, tôn tạo mốc giới tuyến biên giới Việt Nam - Lào và phân giới cắm mốc tuyến biên giới Việt Nam - Cam-pu-chia; chủ động nắm chắc tình hình, xây dựng phương án đấu tranh phòng, chống tội phạm. Trong công tác giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đã có nhiều đổi mới, sáng tạo trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ, tạo chuyển biến thực sự ở cơ sở, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới, biển đảo; nhiều kế hoạch, chuyên án, vụ án, nhất là trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy, tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em qua biên giới đạt hiệu quả cao. Tích cực, chủ động thực hiện tốt nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, tham gia phòng, chống lụt, bão, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn đạt kết quả tốt được các cấp, các ngành và nhân dân đánh giá cao. Nhiều đơn vị đã có nhiều cố gắng trong nghiên cứu đổi mới cải cách hành chính trong công tác kiểm tra, kiểm soát ở các cửa khẩu biên giới, cảng biển góp phần thúc đẩy thực hiện tốt chủ trương mở cửa, hội nhập, phát triển của Đảng, Nhà nước với các nước láng giềng và quốc tế. Nhiều đơn vị đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh các phong trào "quần chúng tham gia quản lý, bảo vệ biên giới", xây dựng "cụm dân cư an toàn", "cụm tàu thuyền an toàn", "cụm an ninh liên kết"... Đến nay, hầu hết các tỉnh, thành phố có biên giới, bờ biển, hải đảo đã phát động và tổ chức được các phong trào này. Có 30 tỉnh, thành phố đã tham mưu cho địa phương ra chỉ thị, nghị quyết chuyên đề và chỉ đạo thực hiện "Phong trào quần chúng tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm (bản) khu vực biên giới". Các cơ quan, đơn vị đổi mới phương pháp, tác phong công tác, sâu sát cơ sở, chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể, tạo chuyển biến tích cực, toàn diện, có hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ công tác biên phòng và xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện. Nhiều đơn vị đã tổ chức các phong trào thực hiện Cuộc vận động như: Phong trào "Phát huy truyền thống, giữ vững kỷ cương, sống có tình thương, đề cao trách nhiệm"; "Tuổi trẻ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; "Nói lời hay, làm việc tốt"; "Xây dựng môi trường văn hóa"; "Thực hiện 10 xây, 10 chống"; và phong trào "Tuổi trẻ Bộ đội Biên phòng tiếp bước cha anh, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ" của Cục Chính trị; phong trào "Thực hiện đúng chức trách nhiệm vụ, chấp hành nghiêm kỷ luật"; "Xây dựng nền nếp, chính quy" của Bộ Tham mưu; phong trào "Xây dựng con tàu thanh niên"; "Bám, nắm địa bàn, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, kiên quyết tấn công tội phạm" của Cục Phòng, chống tội phạm ma túy; và phong trào "Nuôi quân giáo, quản lý quân nhu tốt" của Đảng bộ Cục Hậu cần - Kỹ thuật (đã phát động ủng hộ 1.600 bộ chăn, màn cho người nghèo biên giới). Nhiều tấm gương tiêu biểu với cách làm hay, sáng tạo được phổ biến, nhân rộng; có nhiều tập thể, cá nhân điển hình trong thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tội phạm, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, giúp dân xóa đói, giảm nghèo... Đó là những thành tích thiết thực nhất, tiêu biểu nhất về học tập và làm theo tấm gương của Bác. Đã có hàng trăm tập thể và cá nhân được biểu dương, khen thưởng ở cấp tỉnh, thành và tương đương; 62 tập thể và 61 cá nhân tiêu biểu xuất sắc cho các đơn vị được đề nghị Đảng ủy Bộ đội Biên phòng biểu dương, khen thưởng; 01 tập thể và 02 cá nhân được Ban chỉ đạo Cuộc vận động của Đảng ủy Bộ đội Biên phòng đề nghị Ban chỉ đạo của Đảng ủy Quân sự Trung ương tặng bằng khen.

Đáng chú ý là, đã tổ chức lực lượng tham gia củng cố hệ thống chính trị cơ sở và nhiều mô hình giúp dân phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo: Bộ đội Biên phòng các tỉnh, thành phố có biên giới đã bố trí 427 đồng chí tăng cường cho 362 xã biên giới, trong đó có trên 100 đồng chí giữ các chức danh chủ chốt ở địa phương. Các đơn vị đã tăng cường 150 quân y cắm xã khám chữa bệnh cho nhân dân ở 88 phòng khám Quân - Dân - Y và các trạm y tế xã. Hiện nay, toàn lực lượng đã có 44 mô hình giúp dân phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực biên giới, biển đảo cấp tỉnh; 204 mô hình giúp dân phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực biên giới, biển đảo cấp đồn.

Đặc biệt, tháng 10-2008, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã phối hợp với Thường trực ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Báo Quân đội nhân dân tổ chức Đợt vận động "Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo" để xóa nhà dột nát cho người nghèo và làm một số công trình dân sinh loại nhỏ cho nhân dân khu vực biên giới, hải đảo. Đây là một trong các hoạt động chào mừng hướng tới 20 năm "Ngày biên phòng toàn dân" và 50 năm Ngày truyền thống Bộ đội Biên phòng; đồng thời cũng là sự thể hiện thiết thực hiệu quả Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và lời dạy của Bác Hồ đối với Bộ đội Biên phòng". Đến tháng 12-2009, đã có trên 1.500 doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân ủng hộ kinh phí; cán bộ, chiến sĩ toàn lực lượng đóng góp trên 550.000 ngày công, Bộ đội Biên phòng cả nước đã xây dựng, bàn giao đưa vào sử dụng 3.640 căn nhà "Đại đoàn kết", 150 công trình dân sinh với tổng trị giá trên 150 tỉ đồng. Ngành hậu cần Bộ đội Biên phòng đã tặng 1.600 bộ chăn, màn cho các hộ được xây dựng nhà "Đại đoàn kết". Đồng thời Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng tập trung chỉ đạo đề án bảo tồn và phát triển bền vững tộc người Đan Lai ở Con Cuông (Nghệ An) và dân tộc La Hủ ở Mường Tè (Lai Châu). Tại các địa bàn trên đã và đang có hàng trăm lượt cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng đến giúp dân quy hoạch thôn bản, làm đường, dựng nhà, vệ sinh nơi ăn ở, khám chữa bệnh miễn phí cho dân, tìm đất phát triển sản xuất, làm thủy lợi nhỏ, dạy chữ cho đồng bào... Tiêu biểu trong phong trào này là: Bộ đội Biên phòng Lai Châu, Lào Cai, Quảng Ninh, Nghệ An, Hà Tĩnh, Long An, Đồng Tháp và nhiều đơn vị khác. Đó là những kết quả bước đầu rất có ý nghĩa với đồng bào nghèo nơi biên giới, hải đảo; đồng thời khẳng định những việc làm thiết thực của Bộ đội Biên phòng trong "Học tập và làm theo lời dạy của Bác Hồ".

Thứ tư, đã làm tốt công tác chỉ đạo điểm và triển khai làm điểm của các đơn vị. Thực hiện Chỉ thị của Đảng ủy Bộ đội Biên phòng và Kế hoạch của Bộ Tư lệnh về triển khai thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và lời dạy của Bác Hồ đối với Bộ đội Biên phòng" đã tổ chức hội nghị quán triệt, triển khai trong toàn lực lượng và trực tiếp chỉ đạo các đơn vị điểm, gồm 10 đơn vị: Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn, Quảng Ninh, Học viện Biên phòng, Cục Hậu cần Kỹ thuật; Bộ đội Biên phòng Nghệ An, Quảng Trị, Hải đoàn 48; Bộ đội Biên phòng Thành phố Hồ Chí Minh, Long An, Tây Ninh. Đồng thời xác định một số khâu đột phá, như: công tác quản lý tài chính, tài sản; công tác quản lý, kiểm soát cửa khẩu; công tác cán bộ, quân lực, chiêu sinh, đào tạo, góp phần đưa nội dung, yêu cầu, mục tiêu Cuộc vận động từng bước đi vào chiều sâu.

Có thể thấy, ba năm thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; nhất là giai đoạn "làm theo" tấm gương đạo đức của Người, lực lượng biên phòng đã có một sự chuyển biến quan trọng về chất trong việc thi đua hoàn thành nhiệm vụ được giao phó. Đặc biệt ở những nơi Bộ đội Biên phòng đóng quân thì Cuộc vận động này trong nhân dân cũng được đẩy lên với chất lượng cao thông qua tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân và những việc làm cụ thể, thiết thực có sức lan tỏa của cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng. Qua triển khai thực hiện Cuộc vận động, Bộ đội Biên phòng đã rút ra một số bài học kinh nghiệm quý giá như:

1 - Làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho mọi cán bộ, chiến sĩ về vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay; thấy được đây là Cuộc vận động lớn của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân hết sức quan trọng. Do đó, các cấp ủy đảng phải thường xuyên bám sát sự lãnh đạo của cấp ủy đảng và chỉ huy cấp trên, đồng thời chỉ đạo sát sao cấp dưới trong việc triển khai nội dung các bước của Cuộc vận động.

2 - Tạo sự đồng tâm nhất chí cao giữa cán bộ lãnh đạo chủ chốt từ trên xuống dưới, từ đó xây dựng quyết tâm thực hiện thắng lợi Cuộc vận động. Phát huy vai trò, trách nhiệm của các thành viên Ban chỉ đạo các cấp; có phân công, phân cấp rõ ràng nhiệm vụ của từng thành viên trong việc thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của từng cá nhân tổ chức cụ thể.

3 - Phát huy cao độ tính sáng tạo của mỗi cán bộ, đảng viên và từng cá nhân trong các tổ chức quần chúng, nhất là ở cấp cơ sở trong việc biến Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” thành hành động cụ thể trong từng công việc cụ thể của mỗi cá nhân, mỗi tổ chức; thường xuyên gắn chặt việc thực hiện các nội dung của Cuộc vận động với các phong trào thi đua của tập thể, đơn vị. Thông qua các phong trào thi đua, làm cho mỗi cá nhân, mỗi tổ chức ấy trở thành "hạt nhân" có sức lan tỏa để Cuộc vận động đơm hoa và kết trái tốt đẹp.

4 - Nâng cao tính tiên phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên, trong đó trước hết là tấm gương mẫu mực của cấp ủy, chỉ huy và đội ngũ cán bộ chủ trì ở các cơ quan, đơn vị trong việc làm theo tấm gương của Bác Hồ. Mặt khác, cần có chính sách động viên khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong thực hiện Cuộc vận động, đồng thời phát hiện kịp thời những sai sót và có biện pháp khắc phục, góp phần đưa phong trào của đơn vị cũng như Cuộc vận động ngày càng đạt được những kết quả cao hơn, có ý nghĩa thiết thực hơn.

Xây dựng được phong trào đã là việc khó. Việc giữ gìn và phát triển nó còn khó hơn. Do đó, những kết quả đạt được trong triển khai thực hiện Cuộc vận động trong Bộ đội Biên phòng mới chỉ là bước đầu; những kết quả ấy cần phải được giữ vững và phát huy cao hơn. Cán bộ, đảng viên, chiến sĩ, công nhân viên chức trong Bộ đội Biên phòng quyết tâm thực hiện thắng lợi lời Bác Hồ dạy đối với Bộ đội Biên phòng, xây dựng Bộ đội Biên phòng ngày càng vững mạnh mọi mặt xứng danh "Bộ đội Cụ Hồ", bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia trong mọi tình huống./.