Việt Nam và Hoa Kỳ thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 12-7-1995, trao đổi Đại sứ đầu tiên vào tháng 7-1997, mở Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh và Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại San Francisco vào tháng 11-1997. Quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ thời gian qua đã đạt được những bước phát triển tích cực trên tất cả các lĩnh vực kể từ khi hai nước xác lập quan hệ Đối tác toàn diện (tháng 7-2013) trên cơ sở tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ, chế độ chính trị và con đường phát triển của nhau vì lợi ích của hai nước, góp phần duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển của khu vực.

Hai bên tăng cường trao đổi đoàn các cấp. Phía Việt Nam thăm Hoa Kỳ có: Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng (tháng 7-2015); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng (tháng 9-2015); Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dự Đại hội đồng Liên hợp quốc (tháng 9-2015); Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dự Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Mỹ (tháng 2-2016)… Phía Hoa Kỳ cử nhiều đoàn thăm Việt Nam: Tổng thống Barack Obama (tháng 5-2016); Ngoại trưởng John Kerry (tháng 01-2017); Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter (tháng 6-2015)…

Những năm qua, Hoa Kỳ trở thành một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng liên tục ở mức 20%/năm trong những năm gần đây. Hoa Kỳ tuy nhập siêu song tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sang Việt Nam tăng nhanh ở mức 77%/năm (gấp 4 lần tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ), xuất siêu về dịch vụ. Hoa Kỳ xếp thứ 8/112 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam với 815 dự án, tổng vốn đăng ký 10,07 tỷ USD. Từ ngày 27 và 28-3-2017, hai bên đã tái khởi động cuộc họp kỹ thuật của Hội đồng Hiệp định khung về thương mại và đầu tư song phương.

Hai bên tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực an ninh, quốc phòng, khoa học, kỹ thuật, công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, hải dương học, công nghệ không gian. Về hợp tác y tế, môi trường, biến đổi khí hậu, nhân đạo, trong chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama (tháng 5-2016), hai bên đã ra hai Công bố chung về Đối tác Việt Nam-Hoa Kỳ trong lĩnh vực Biến đối khí hậu và Đối tác Việt Nam-Hoa Kỳ trong lĩnh vực chống buôn bán động thực vật hoang dã. Theo đó, phía Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ 60 triệu USD trong 5 năm cho Việt Nam để ứng phó với biến đổi khí hậu và 10 triệu USD trong năm 5 năm để phòng, chống buôn bán động thực vật hoang dã.

Hợp tác về giáo dục, du lịch, giao lưu nhân dân trên đà phát triển tích cực. Hiện Việt Nam có hơn 31.000 sinh viên, thực tập sinh đang theo học tại Hoa Kỳ, đứng đầu trong số các nước Đông Nam Á, đứng thứ 6 trong số các nước có nhiều du học sinh tại Hoa Kỳ. Hai bên tích cực triển khai dự án Đại học Fulbright tại Việt Nam; bước đầu triển khai Chương trình Hòa bình, cho phép các tình nguyện viên Hoa Kỳ vào dạy tiếng Anh tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Lượng khách du lịch Hoa Kỳ đến Việt Nam năm 2016 đạt 552,7 nghìn lượt, tăng 12,8% so với năm 2015.

Việt Nam-Hoa Kỳ tăng cường phối hợp trong nhiều tổ chức, diễn đàn đa phương mà cả hai nước là thành viên như: Liên hợp quốc; Diễn đàn khu vực ASEAN; Hội nghị cấp cao Đông Á; Diễn đàn kinh tế châu Á - Thái Bình Dương; Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN và các đối tác, trong đó có vấn đề an ninh hàng hải, Biển Đông, củng cố đoàn kết và đề cao vai trò trung tâm của ASEAN, triển khai đối tác chiến lược Hoa Kỳ - ASEAN... Hai bên phối hợp trong các vấn đề toàn cầu như ứng phó với biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, năng lượng và nguồn nước, chống tội phạm xuyên quốc gia, chống khủng bố, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt...

Hai bên tiếp tục duy trì đối thoại hàng năm về nhân quyền, với tinh thần thẳng thắn, xây dựng, không để những tồn tại, khác biệt cản trở đà phát triển quan hệ hai nước; đã phối hợp tổ chức tốt vòng Đối thoại Nhân quyền lần thứ 20 tại Washington DC và vòng đối thoại lần thứ 21 đang diễn ra tại Hà Nội.

Chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tới Hoa Kỳ lần này nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại của Việt Nam - đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; phát huy những kết quả đã đạt được và thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ./.