Trải qua mấy ngàn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam đã vượt qua muôn vàn khó khăn gian khổ, đầy hy sinh xương máu nhưng rất vẻ vang, viết nên những trang sử vàng oanh liệt, đầy tự hào, với những chiến công hiển hách của mình; Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa… là sự biểu thị cho ý chí quật cường, tinh thần bất khuất, hào khí rạng ngời nhân nghĩa và trí tuệ thao lược của ông cha ta.

Nửa cuối thế kỷ XIX và trong thế kỷ XX, khi Tổ quốc bị các thế lực đế quốc sừng sỏ xâm lược thì truyền thống vẻ vang ấy lại được kế tục, trỗi dậy mạnh mẽ như triều dâng thác đổ, phát triển thành chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam, quét sạch bóng quân thù, đánh dấu những bước ngoặt vĩ đại của đất nước bằng những thắng lợi lịch sử: Cách mạng tháng Tám (1945), Điện Biên Phủ (1954), Đại thắng mùa Xuân (1975)…

Trong dòng chảy lịch sử hào hùng đó, ngày 30 tháng 4 năm 1975, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân với đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh đã giành thắng lợi trọn vẹn, giải phóng thành phố, giải phóng hoàn toàn miền Nam, kết thúc vẻ vang hai cuộc kháng chiến thần thánh suốt 30 năm ròng rã, chấm dứt ách thống trị kéo dài 117 năm của chủ nghĩa thực dân - đế quốc trên đất nước ta. Đảng ta, nhân dân ta, quân đội ta đã hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thống nhất đất nước và đưa dân tộc Việt Nam tiến vào kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

“Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc”.

Dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng quang vinh, cán bộ, chiến sỹ và đồng bào Thành phố mang tên Bác Hồ kính yêu đã luôn nêu cao tinh thần đại đoàn kết, phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, dũng cảm kiên cường, chiến đấu không tiếc máu xương; luôn đứng đầu sóng ngọn gió của miền Nam “Thành đồng Tổ quốc” và đã lập nên biết bao chiến công oanh liệt ngay giữa hang ổ quân thù cho đến ngày toàn thắng. Hơn 30 năm kháng chiến trên một địa bàn có vai trò và vị trí đặc biệt quan trọng ở miền Nam và cả nước, Đảng bộ, cán bộ, chiến sỹ và nhân dân Sài Gòn - Gia Định đã phát huy mạnh mẽ truyền thống yêu nước của cha ông, nêu cao tinh thần tiến công cách mạng, mưu trí, sáng tạo, vượt qua mọi khó khăn thử thách, cùng đồng bào, đồng chí cả nước kiên trì, bền bỉ tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân thần thánh dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng và Bác Hồ kính yêu, vì độc lập, tự do và thống nhất Tổ quốc.

Trải qua cuộc kháng chiến gian khổ đó, hoạt động trong vòng kìm kẹp, đàn áp, dưới mưa bom bão đạn của kẻ thù, hàng vạn đống chí, đồng bào yêu nước đã bị tù dày, tra tấn dã man vẫn đĩnh đạc, hiên nganh trước lưỡi lê, đầu súng, chấp nhận hy sinh vì dân, vì nước. Nhiều cán bộ chiến sỹ và đồng bào cả nước đã cống hiến trọn đời mình trên mảnh đất Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định thân yêu.

Cuộc thử thách không chỉ là cuộc thi gan mà còn là sự đọ sức về mưu lược, trí tuệ để tồn tại và phát triển, là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ chí Minh, để góp phần xây dựng đường hướng đúng đắn, chỉ đạo thực hiện khôn khéo nhằm giành cho dân từng miếng cơm manh áo, từng phút giây tự do; để lôi cuốn các tầng lớp nhân dân Thành phố đoàn kết đi theo Đảng làm cách mạng, tranh đấu vì độc lập tự do của dân tộc, vì thống nhất đất nước, vì lý tưởng xã hội chủ nghĩa.

Ngày 30 tháng 4 năm 1975, Thành phố được giải phóng với cơ sở vật chất gần như nguyên vẹn, là thành quả đấu tranh gian khổ, lâu dài với bao hy sinh, mất mát của quân dân cả nước, trong đó có sự đóng góp xứng đáng của Đảng bộ và quân dân Sài Gòn, Gia Định, Chợ Lớn, làm nên thắng lợi vĩ đại của đất nước ta. Càng tự hào về thành quả cách mạng, chúng ta càng khắc ghi công lao xương máu của bao thế hệ người Việt Nam yêu nước, của các anh hùng liệt sĩ đã làm cho Tổ quốc Việt Nam hôm nay trở nên rạng ngời, rực rỡ.

Kỷ niệm sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước ta cũng vào dịp nhân dân lao động và loài người tiến bộ trên thế giới long trọng kỷ niệm 122 năm ngày Quốc tế Lao động - ngày hội lớn của giai cấp công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới. Cuộc đấu tranh chống áp bức, đòi quyền sống tự do, bình đẳng, vì hòa bình và tiến bộ xã hội diễn ra hơn một thế kỷ qua, trở thành phong trào rộng lớn, đã đi vào lịch sử của loài người và luôn là khát vọng của hôm nay. Phong trào đấu tranh của công nhân thế giới đã ảnh hưởng to lớn và sâu sắc đến sự nghiệp cách mạng của đất nước ta, là một động lực quan trọng đối với công cuộc giải phóng dân tộc trước đây cũng như công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa hôm nay.

Chúng ta tự hào về ngày chiến thắng vĩ đại của dân tộc, chúng ta cũng luôn tự hào về tinh thần ngày Quốc tế Lao động 1-5 bất diệt, càng phải ra sức xây dựng Đảng ta xứng đáng là đội tiên phong của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; giai cấp công nhân và người lao động thành phố tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò, vị trí của mình, cùng với toàn Đảng, toàn dân không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn và nghề nghiệp, đóng góp ngày càng nhiều vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước trong giai đoạn cách mạng mới, góp phần vào phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.

Kết thúc những năm tháng oanh liệt, đầy hy sinh gian khổ nhưng rất vẻ vang của thời kỳ chiến tranh vệ quốc, Thành phố Hồ Chí Minh cùng cả nước tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, ra sức thực hiện mong muốn của Bác Hồ vô vàn kính yêu là xây dựng đất nước, xây dựng thành phố ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn.

Ba mươi ba năm qua, đương đầu với biết bao khó khăn, thách thức, cùng với cả dân tộc và Tổ quốc trải qua những bước thăng trầm, nhưng với truyền thống anh hùng và bằng ý chí tự lực tự cường, tinh thần năng động, sáng tạo, trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam, Đảng bộ và nhân dân thành phố đã nêu cao phẩm chất cách mạng tiến công, tăng cường đoàn kết, nỗ lực vượt qua mọi trở ngại thách thức, có những bước đột phá, tháo gỡ những vướng mắc, cùng cả nước thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử.

Thành phố luôn giữ vững ổn định chính trị; kinh tế được khôi phục và không ngừng phát triển, nhất là trong 22 năm đổi mới; đời sống của nhân dân từng bước được cải thiện; hệ thống chính trị được củng cố; năng lực lãnh đạo của Đảng, quản lý của chính quyền được nâng lên, dân chủ được mở rộng hơn; sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc không ngừng phát huy. Từ một thành phố tiêu thụ, các tệ nạn xã hội và thất nghiệp tràn lan, kết cấu hạ tầng kỹ thuật chủ yếu phục vụ chiến tranh, đã trở thành một Thành phố năng động, các thành phần kinh tế phát triển mạnh mẽ, với lực lượng lao động trẻ, có kiến thức, có tay nghề đã góp phần to lớn vào sự nghiệp xây dựng và phát triển Thành phố. Đặc biệt quá trình phát triển đi lên cùng đất nước, Đảng bộ, quân và dân thành phố luôn nêu cao tinh thần “thành phố vì cả nước, cả nước vì thành phố”, xây dựng thành phố trở thành một trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, khoa học công nghệ, đầu mối giao lưu quốc tế của cả nước; đóng góp ngày càng lớn vào quá trình tăng trưởng kinh tế đất nước, với hơn 20% GDP và hơn 1/3 ngân sách của cả nước như mong muốn và kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và đồng bào ta.

Những thành tựu đó là sự kế thừa và phát huy thắng lợi của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc 33 năm trước đây, đồng thời đánh dấu bước tiến bộ mới trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và không ngừng nâng cao vị trí, vai trò của thành phố, góp phần xứng đáng vào tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Có thể nói, trong những năm gần đây, kinh tế thành phố tiếp tục tăng trưởng, năm sau cao hơn năm trước; riêng năm 2007, năm đầu tiên đất nước gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới và là năm thứ hai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ VIII, tốc độ tăng trưởng kinh tế dã vượt mức bình quân chung đề ra của kế hoạch 5 năm 2006 - 2010 (12,0%) và là năm đầu tiên có mức tăng cao nhất trong 10 năm qua (12,6%); ngay cả trong thời điểm khó khăn như hiện nay, giá cả nhều mặt hàng trên thế giới tăng cao, kinh tế của một số nước lớn suy giảm, thiên tai, dịch bệnh có ảnh hưởng nhất định đến sản xuất và đời sống nhân dân… các chỉ tiêu về tăng trưởng kinh tế của Thành phố cũng được duy trì và phát triển. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch đúng hướng: ngành dịch vụ tiếp tục dẫn đầu và đóng góp tỷ trọng ngày càng cao trong GDP của Thành phố chiếm 52,5%; ngành công nghiệp - xây dựng chiếm 46,4%, còn lại là ngành nông nghiệp.

Thu - chi ngân sách của Thành phố cũng có chuyển biến tích cực, có ý nghĩa rất lớn trong việc cân đối ngân sách và phục vụ đầu tư phát triển; huy động vốn đầu tư toàn xã hội đạt cao, trong đó đầu tư từ khu vực dân doanh chiếm 51%, đầu tư trực tiếp của nước ngoài tăng mạnh và giữ vị trí dẫn đầu cả nước (đạt 2,87 tỉ USD/năm 2007) chiếm 17%, trong khi đó vốn đầu tư từ ngân sách chỉ chiếm 32%; riêng 4 tháng đầu năm 2008, vốn FDI đạt 2,36 tỉ USD, tăng gấp 17 lần so với cùng kỳ năm 2007… Những kết quả trên chứng tỏ những nỗ lực liên tục nhằm cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh thời gian của Thành phố đã có những tác động tích cực.

Một số dự án hạ tầng giao thông trọng điểm của Thành phố như tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), cầu Phú Mỹ, xa lộ Hà Nội mở rộng, cầu Sài Gòn 2, cầu Rạch Chiếc 2… đang khẩn trương triển khai thực hiện; văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, chủ trương “Năm thực hiện nếp sống văn minh đô thị” đã tạo được sự đồng thuận, nhất trí cao trong nhân dân Thành phố.

Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân có nhiều tiến bộ, thu nhập bình quân đầu người đạt 2.180USD; công tác chăm lo cho gia đình chính sách, người già, người nghèo được tập trung chỉ đạo và thực hiện tốt, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,93%; quốc phòng - an ninh, trật tự - an toàn xã hội tiếp tục được giữ vững, hoạt động đối ngoại và hợp tác kinh tế được mở rộng.

Tiếp tục đạt được những thành quả khá toàn diện như vậy, cho phép Đảng bộ và nhân dân thành phố khẳng định quyết tâm và khả năng vượt qua những khó khăn hiện nay, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2008, thực hiện tốt năm “bản lề” của kế hoạch 5 năm (2006 - 2010) đã đề ra.

Những thành tựu đã đạt được, những công việc mà Đảng bộ và nhân dân thành phố đã và đang làm phản ánh sinh động ý nguyện, đồng tâm hiệp lực của toàn Đảng, toàn dân xây dựng một thành phố phát triển “Vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Cho nên, trong lúc gặp phải khó khăn, thử thách thì điều tiên quyết là phải tiếp tục quán triệt sâu sắc hơn nữa Nghị quyết của Đảng, bám chắc tinh thần Đại hội X của Đảng ta là: “Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển”. Trong điều kiện hiện tại chúng ta cần tập trung:

Một là, phải ra sức xây dựng Đảng và hệ thống chính trị thực sự trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ hàng đầu, thường xuyên. Trong đó, nêu cao quyết tâm chính trị, thực hiện tốt cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” tạo chuyển biến và đạt hiệu quả trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân thành phố, phải xem đây là giải pháp hàng đầu của công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh và ngay cả trong phát triển kinh tế - xã hội; xây dựng Thành phố trở thành Thành phố xã hội chủ nghĩa, văn minh, hiện đại.

Chúng ta không thể phủ nhận rằng hiện tại, đất nước và Thành phố đang gặp khó khăn về kinh tế. Mấy tháng vừa qua giá cả tăng, lạm phát vượt mức dự kiến ban đầu làm cho sản xuất kinh doanh chậm lại, đời sống một bộ phận nhân dân, nhất là công nhân, nông dân, viên chức lâm vào tình cảnh khó khăn. Thực trạng đó khiến cho chúng ta càng phải suy ngẫm mà thấm thía về tấm gương đạo đức của Bác Hồ trong việc thực hành tiết kiệm, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí; do vậy, quyết tâm làm theo Người thì chắc chắn sẽ giảm được khó khăn trước mắt và tạo cơ sở cho sự ổn định, phát triển lâu bền. Bộ Chính trị đã chỉ đạo phải thực hiện chính sách tiết kiệm đồng bộ, chặt chẽ, nghiêm ngặt trong cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Thành phố mang tên Bác Hồ càng phải hết sức gương mẫu thực hiện, trước hết là trong Đảng và hệ thống chính trị, người đứng đầu trong các cơ quan phải làm gương và chịu trách nhiệm về thực hành tiết kiệm, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Chúng ta cần nghiêm túc rà soát, cắt giảm chi tiêu thường xuyên, những mua sắm chưa thật cần thiết, những dự án công trình chưa thật cấp bách hoặc hiệu quả thấp, tiết kiệm thời gian, kinh phí và cả tiêu dùng cá nhân để ổn định cuộc sống. Từ đó kêu gọi, vận động nhân dân tích cực xây dựng nếp sống, lối sống lành mạnh, cùng thực hành tiết kiệm, vượt qua khó khăn, tích lũy để phát triển sản xuất.

Hai là, kiên trì giữ vững tốc độ tăng trưởng kinh tế của thành phố, đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2008, tạo tiền đề để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết hội nghị Đảng bộ thành phố lần thứ VIII đã đề ra. Tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, đi đôi với tăng cường an ninh xã hội, chăm lo hỗ trợ đời sống nhân dân; hạn chế thấp nhất những tác động của lạm phát trên địa bàn của thành phố, đặc biệt đối với dân nghèo.

Vấn đề có ý nghĩa hàng đầu để bảo đảm làm tốt nhiệm vụ này là phải đẩy mạnh hơn nữa cải cách hành chính trong hệ thống chính trị toàn thành phố, cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước, từ thành phố đến cơ sở phải luôn xây dựng cho mình ý thức trách nhiệm cao với công việc, trách nhiệm với nhân dân, với doanh nghiệp, kiên quyết thực hiện đơn giản công khai, minh bạch về thủ tục hành chính; chấm dứt sự phiền hà, tệ nhũng nhiễu, hối lộ và các tiêu cực khác trong các cơ quan công quyền. Đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể các cấp phải hết sức chăm lo đời sống nhân dân, đặc biệt thực hiện tốt chương trình trợ giúp người nghèo, huy động nguồn lực xã hội tham gia bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Dù khó khăn, nhưng với tinh thần đoàn kết, năng động, phát huy truyền thống nhân ái, nghĩa tình, thành phố chúng ta quyết tâm không để tỷ lệ hộ nghèo của Thành phố tăng thêm, phấn đấu đạt mục tiêu giảm nghèo tăng hộ khá giả theo tiêu chí mới; đồng thời cùng cả nước chia sẻ với đồng bào ở những vùng khó khăn, những nơi gặp thiên tai, dịch bệnh.

Ba là, tập trung thực hiện tốt chủ trương xây dựng nếp sống văn minh đô thị, phải xem đây là nhiệm vụ quan trọng, vừa cấp bách, vừa thường xuyên lâu dài. Trong cuộc vận động này, trách nhiệm trước hết thuộc về đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, chiến sỹ của hệ thống chính trị thành phố; chúng ta cần phải ý thức đầy đủ và luôn nêu gương trong hành động thì mới huy động được nhân dân và cả xã hội tạo thành phong trào rộng lớn, bền vững lâu dài. Vì những lợi ích trước mắt của việc thực hiện nếp sống văn minh đô thị mang lại như giảm tai nạn, hạn chế ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, hình thành dần thói quen, nếp sống tốt đẹp trong sinh hoạt thường ngày của cư dân đô thị, đến lợi ích lâu dài của một thành phố mang diện mạo hiện đại, văn minh mà mỗi chủ thể là mỗi con người trong đó; vì vậy, mỗi người, mỗi nhà, mỗi cơ quan cần phải ra sức thực hiện có hiệu quả, chắc chắn sẽ làm cho cuộc sống vật chất và tinh thần tốt đẹp hơn lên.

Cách đây 33 năm, Đảng bộ và nhân dân thành phố đã từng góp phần làm nên đại thắng mùa Xuân lịch sử với tinh thần đoàn kết nhất trí, quyết chiến, quyết thắng; giờ đây, chúng ta càng phải phát huy cao độ truyền thống vẻ vang ấy trong nhiệm vụ xây dựng, phát triển và bảo vệ Thành phố. Vì sự nghiệp xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh anh hùng với trách nhiệm “cùng cả nước”, hơn lúc nào hết, chúng ta cần có nhất trí cao với quyết tâm chính trị, năng động, sáng tạo, nhận thức đầy đủ về diễn biến của tình hình, đề ra những nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, kịp thời, tạo ra sự đồng thuận xã hội, đoàn kết một lòng, đồng tâm hiệp lực thực hiện các nhiệm vụ trên, tất cả các lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, an ninh quốc phòng. Hãy giữ vững lòng tin vào tương lai của đất nước, vào sự lãnh đạo của Đảng, kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch muốn lợi dụng tình hình khó khăn hiện nay để thực hiện ý đồ làm mất ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, chống phá sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta.

Kỷ niệm 33 năm Ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước và 122 năm Ngày Quốc tế Lao động, Đảng bộ và nhân dân thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục quán triệt đưa Nghị quyết Đại hội X của Đảng, Nghị quyết Đại hội VIII Đảng bộ thành phố vào cuộc sống; thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo của Trung ương, kiên quyết vượt qua những khó khăn thử thách trong giai đoạn hiện nay, tiếp tục thực hiện thành công công cuộc đổi mới, xây dựng thành phố đàng hoàng hơn, tươi đẹp hơn, xứng đáng với danh hiệu Thành phố anh hùng, Thành phố mang tên Bác Hồ kính yêu./.
 

* Trích Diễn văn của đồng chí Lê Hoàng Quân, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh đọc tại lễ kỷ niệm 33 năm ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam (30-4-1975 – 30-4-2008) và 122 năm ngày Quốc tế Lao động (1-5-1886 – 1-5-2008). Đầu đề là của Tạp chí Cộng sản.