Hiểm họa và tiềm năng

Lớn lên trong thế giới Internet là một nghiên cứu dựa trên kết quả thăm dò ý kiến của hơn 10.000 thanh niên ở độ tuổi 18 tại 25 quốc gia trên thế giới. Nghiên cứu cho biết quan điểm của giới trẻ về những rủi ro họ gặp phải trong quá trình trưởng thành trong thế giới ngày càng được kết nối.

Phần lớn thanh niên 18 tuổi nghĩ rằng, trẻ em và vị thành niên có nguy cơ gặp rủi ro bị lạm dụng tình dục hoặc bị lợi dụng trên mạng. Ông Cornelius William, Phó Giám đốc Ban Bảo vệ trẻ em của UNICEF nói: “Internet và điện thoại di động đã tạo ra một cuộc cách mạng và thay đổi việc tiếp cận thông tin của giới trẻ, nhưng kết quả thăm dò cho thấy nguy cơ bị xâm hại trực tuyến đối với các trẻ em gái và trẻ em trai là có thật. Trên toàn cầu, cứ 3 người dùng internet thì có 1 người là trẻ em. Những phát hiện mới này mang lại một cái nhìn cận cảnh quan trọng của chính giới trẻ. UNICEF mong muốn lan tỏa rộng rãi tiếng nói của người chưa thành niên nhằm giúp giải quyết nạn bạo hành, bóc lột, lạm dụng trên mạng và bảo đảm rằng trẻ em có thể được hưởng lợi đầy đủ từ những lợi ích mà internet và điện thoại di động mang lại”.

Hơn 1/2 số người được hỏi cho rằng bạn bè mình tham gia vào các hành vi nguy hiểm trên mạng, nhưng gần 2/3 tin rằng mình không là nạn nhân. Trong khi các rủi ro trên mạng là có thật thì trẻ vị thành niên lại có xu hướng trông cậy vào sự giúp đỡ của bạn bè nhiều hơn là của cha mẹ/người chăm sóc hoặc thầy cô giáo.

Tuy nhiên, trẻ vị thành niên có xu hướng tự tin về khả năng tự bảo đảm an toàn cho bản thân, với gần 90% đối tượng được phỏng vấn tin rằng mình có thể tránh được các nguy cơ trên mạng. Khoảng 06 trong số 10 em cho biết việc gặp gỡ thêm bạn mới trên mạng tương đối quan trọng hoặc rất quan trọng với các em, nhưng chỉ 36% tin chắc rằng các em có thể biết khi nào người ta nói dối về thân thế của họ trên mạng.

Hơn 2/3 số em gái, tương đương 67%, cảm thấy lo lắng nếu bị quấy rối hoặc gạ gẫm tình dục qua mạng internet, con số này ở trẻ em trai là 47%. Khi những mối đe dọa trên mạng thực sự xảy ra, nhiều trẻ vị thành niên thường tìm sự trợ giúp ở bạn bè thay vì cha mẹ hay thầy cô giáo, nhưng chưa đến một nửa số em được phỏng vấn cho rằng, các em biết cách giúp bạn đang gặp nguy hiểm trên mạng.

Một số kết quả nghiên cứu liên quan đến Việt Nam

Có 3/4 số thanh niên 18 tuổi được hỏi tin rằng giới trẻ hiện có nguy cơ bị lạm dụng tình dục trên mạng. Các em coi trọng an toàn trên mạng và nhận thức được rủi ro sẽ gặp phải trên internet. Tuy nhiên, thanh niên Việt Nam rất tự tin là bản thân sẽ không trở thành nạn nhân. Nếu cảm thấy bị đe dọa trên mạng, họ có thể nói chuyện với bạn bè và gia đình.

Kết quả nghiên cứu cho thấy trong số những người được hỏi có:

- 74% đồng ý rằng trẻ em và vị thành niên có rủi ro bị lạm dụng tình dục hoặc lợi dụng trên mạng.

- 41% nghĩ bạn bè mình tham gia vào các hành vi nguy hiểm trên mạng, nhưng 71% tin rằng bắt nạt và lạm dụng trên mạng sẽ không xảy ra với mình.

- 75% nói rằng các em sẽ nhờ cha mẹ hoặc người chăm sóc hỗ trợ nếu cảm thấy bị một người nào đó đe dọa hoặc cảm thấy không an toàn trên mạng, tương tự, 73% nói rằng sẽ nhờ bạn bè và 45% nói sẽ nhờ thầy cô giáo. Nữ có xu hướng nói chuyện với bố mẹ nhiều hơn nam nếu ai đó làm các em cảm thấy không an toàn trên mạng (tỷ lệ tương ứng là 80% nữ so với 71% nam).

- 92% nói rằng bảo vệ an toàn và thông tin cá nhân trên mạng là quan trọng, trong khi 94% tự tin về hành vi của mình và nói cảm thấy thoải mái trên mạng.

- 91% các em nói biết cách phòng tránh nguy hiểm và các tình huống rủi ro trên mạng và 76% nói đã học cách đối phó với những người đưa ra các nhận xét và yêu cầu về tình dục không mong muốn trên mạng.

Ông Jesper Moller, Phó Đại diện UNICEF Việt Nam nói: “Một điều đáng chú ý là chưa đến một nửa thanh niên Việt Nam tìm sự trợ giúp của thầy cô giáo khi các em bị đe dọa trên mạng. Trường học đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin về an toàn trên mạng cho trẻ em, do vậy, nên được đưa vào giáo trình giảng dạy trong nhà trường. Trường học cũng cần có chuyên gia tư vấn và một hệ thống hỗ trợ giữa học sinh với nhau để giúp cho các em đang có trải nghiệm tiêu cực trên mạng”.

Hiện nay, UNICEF cùng với Liên minh toàn cầu WePROTECT đang kêu gọi các chính phủ xây dựng cơ chế ứng phó phối hợp giữa các hệ thống tư pháp hình sự, bao gồm thực thi luật và các khu vực về phúc lợi của trẻ em, giáo dục, y tế và công nghệ thông tin và truyền thông cũng như khối xã hội dân sự, để có thể bảo vệ trẻ em tốt hơn khỏi bị xâm hại và bóc lột tình dục trên mạng.

Ông C. William chia sẻ thêm: “Khi giới trẻ, chính phủ, gia đình, khu vực công nghệ thông tin và truyền thông và cộng đồng cùng phối hợp, chúng ta sẽ có nhiều khả năng tìm ra cách tốt nhất để ứng phó với xâm hại và bóc lột tình dục trực tuyến và gửi đi một thông điệp mạnh mẽ rằng phải hành động để chấm dứt bạo hành trên mạng đối với trẻ em. Dù ở bất cứ đâu, đây cũng thực sự là công việc chúng ta phải làm”./.