Thỏa thuận ngừng bắn chính thức có hiệu lực tại Yemen

Theo thỏa thuận, ngừng bắn sẽ có hiệu lực đến khi kết thúc cuộc đàm phán hòa bình giữa các bên xung đột ở Yemen, dự kiến diễn ra tại Kuwait vào ngày 18-4 tới nhằm chấm dứt cuộc nội chiến dài gần 10 tháng qua. Các bên đều đã tuyên bố sẽ tuân thủ thỏa thuận. Ngoại trưởng Yemen Abul-Malik Mekhlafi cho biết, Tổng thống Mansur Hadi đã ra lệnh cho các lực lượng vũ trang trên cả nước tuân thủ lệnh ngừng bắn. Phiến quân Houthi và các nhóm ủng hộ đang chiếm thủ đô Sanaa cũng đã ra một tuyên bố chính thức khẳng định sẽ tuân thủ ngừng bắn. Trước đó, liên quân Arab do Saudi Arabia đứng đầu chống phiến quân Houthi tại Yemen đã tuyên bố tôn trọng thỏa thuận.

Đặc phái viên Liên hợp quốc Ismail Ould Cheikh Ahmed hoan nghênh thỏa thuận trên và kêu gọi các bên tuân thủ. Ông nhấn mạnh rằng, việc này “rất quan trọng, cấp bách và cần thiết” vì “Yemen không thể chịu thêm mất mát về người nữa”.

Đây là thỏa thuận ngừng bắn thứ tư kể từ khi liên quân do Saudi Arabia đứng đầu bắt đầu chiến dịch không kích chống phiến quân Houthi hồi tháng 3-2015 nhằm hỗ trợ chính phủ của Tổng thống Hadi được quốc tế công nhận. Các thỏa thuận ngừng bắn trước đều đã đổ vỡ trong khi các cuộc đàm phán không đạt đột phá. Chỉ hai giờ trước khi thỏa thuận mới nhất chính thức có hiệu lực, giao tranh vẫn tiếp diễn ở tỉnh Taiz (miền Nam). Chưa đầy một giờ trước thời điểm có hiệu lực, các máy bay của liên quân đã tiến hành 5 cuộc không kích nhằm vào các địa điểm Houthi chiếm giữ ở khu vực Serwah thuộc tỉnh Marib.

Tuy nhiên, giới chuyên gia hy vọng một không khí mang tính xây dựng sẽ tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán sắp tới ở Kuwait. Khác với các thỏa thuận ngừng bắn trước, lần này một số thủ lĩnh Houthi đã có cuộc gặp các binh sĩ trung thành với chính phủ Yemen và thành lập một ủy ban chung để giám sát việc thực thi thỏa thuận. Người phát ngôn liên quân, Tướng Ahmed Al-Assiri cho biết, ủy ban này sẽ giám sát tất cả các binh sĩ trên thực địa để bảo đảm thỏa thuận không bị vi phạm.

Yemen rơi vào hỗn loạn từ tháng 9-2014, khi phiến quân Houthi chiếm thủ đô Sanaa, khiến Tổng thống Hadi phải sang Saudi Arabia lưu vong. Xung đột đã làm hơn 6.300 người thiệt mạng, trong đó một nửa là dân thường, và khoảng 2,4 triệu người phải rời bỏ nhà cửa. Các bên giao tranh chưa đạt được giải pháp chính trị để chấm dứt cuộc chiến, song đã nhất trí nối lại đàm phán tại Kuwait sau các cuộc đàm phán gần đây nhất do Liên hợp quốc làm trung gian tại Thụy Điển tháng 12-2015./.