Thông báo Hội nghị lần thứ tám Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khoá X) và Báo cáo của Chính phủ tại kỳ họp thứ tư Quốc hội Khoá XII đang diễn ra là những bức thông điệp rõ ràng của Đảng và Nhà nước ta về tình hình kinh tế - xã hội nước ta năm 2008 và về phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ phát triển của năm 2009.

Năm 2008, thoạt đầu được nhận định là năm có nhiều thuận lợi, cho phép trong năm nay cả nước phấn đấu đạt được nhiều mục tiêu chủ yếu của kế hoạch 5 năm 2006-2010. Nhưng tình hình thực tế đã diễn ra theo chiều ngược lại. Ngay từ Quý I, do tác động của tình hình kinh tế thế giới diễn biến phức tạp cộng với những khó khăn mới nảy sinh từ trong nước,nhiều chỉ dấu của lạm phát và sự mất ổn định kinh tế vĩ mô đã xuất hiện ngày một nghiêm trọng. Kế hoạch điều chỉnh do Đảng và Nhà nước ta đưa ra (tháng 4-2008) đã có sự chuyển hướng và xác định nhiệm vụ trọng tâm: Phấn đấu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội và tăng trưởng hợp lý, bền vững; trong đó kiềm chế lạm phát là mục tiêu ưu tiên hàng đầu.

Đến nay, qua gần 10 tháng thực hiện quyết liệt, với quyết tâm cao và sự chung sức, chung lòng của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta “tình hình kinh tế - xã hội của đất nước đã có những chuyển biến tích cực”. Việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô đã đạt được những kết quả bước đầu có ý nghĩa quan trọng (chỉ số tăng giá tiêu dùng giảm dần từ tháng 6-2008, riêng tháng 9 còn 0,18%). Nền kinh tế duy trì được tốc độ tăng trưởng khá (cả năm khoảng 6,5%-7%). An sinh xã hội được quan tâm và triển khai thực hiện có kết quả,…

Bên cạnh đó, những mặt tồn tại và yếu kém vẫn còn nhiều: Lạm phát vẫn còn cao (cả năm khoảng 24%); nhập siêu còn lớn (cả năm khoảng 19,4 tỉ USD bằng khoảng 29% kim ngạch xuất khẩu); các cân đối vĩ mô chưa vững chắc. Tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm so với trước, chất lượng, hiệu quả còn thấp. Đời sống nhân dân, nhất là người nghèo, đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng bị thiên tai còn nhiều khó khăn; việc xử lý nhiều vấn đề xã hội bức xúc còn hạn chế.

Năm 2009 là năm có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội của kế hoạch 5 năm 2006-2010.

Trên thế giới, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đang diễn ra với quy mô lớn, diễn biến phức tạp và hậu quả nặng nề so với dự báo trước đây. Kinh tế thế giới đang đứng trước nguy cơ suy thoái. Tình hình này tác động tiêu cực đến nền kinh tế nước ta.

Trong nước, sau ba năm thực hiện, một số chỉ tiêu của kế hoạch 5 năm 2006-2010 đã cơ bản hoàn thành hoặc hoàn thành vượt mức, nhưng nhiệm vụ còn lại trong năm 2009 và 2010 là rất nặng nề, nhiều chỉ tiêu khó đạt kế hoạch. Mặc dù vậy, thuận lợi cũng rất cơ bản. Trước hết, đó là chính trị - xã hội ổn định, uy tín của nước ta trên thế giới ngày càng cao, niềm tin vào triển vọng phát triển của đất nước được giữ vững. Đó còn là nội lực và tiềm năng phát triển còn lớn; quá trình đổi mới, hoàn thiện cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tiếp tục được đẩy mạnh; những kết quả và kinh nghiệm thu được trong năm 2008 là bài học quý báu cho quản lý, điều hành.

Mục tiêu tổng quát của năm 2009 được xác định là: Tiếp tục ưu tiên kiềm chế lạm phát theo hướng giảm dần, ổn định dần kinh tế vĩ mô, bảo đảm tốt hơn an sinh xã hội, duy trì tốc độ tăng trưởng hợp lý và bền vững, nâng cao hiệu quả hợp lý và hội nhập kinh tế quốc tế.

So với năm 2008, những mục tiêu và thứ tự ưu tiên ấy dường như không có sự thay đổi. Thật ra, yêu cầu cần đạt tới của mỗi mục tiêu đều cao hơn.

Kiềm chế lạm phát phải hướng tới giảm dần xuống 15% trong năm 2009 và dưới một con số vào năm 2010, tức là dần trở lại tình hình bình thường, chỉ số lạm phát thấp hơn chỉ số tăng trưởng GDP.

Ổn định dần kinh tế vĩ mô phải được bảo đảm bằng việc kết hợp thực hiện một cách đồng bộ, chặt chẽ nhưng linh hoạt các biện pháp kinh tế với các biện pháp hành chính, nhưng chủ yếu nhất là các biện pháp kinh tế.

Tăng trưởng hợp lý và bền vững đòi hỏi phải coi trọng hơn nữa chất lượng tăng trưởng và tính cạnh tranh của nền kinh tế, kết hợp hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế với giải quyết tốt các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường .

Hai năm, một chủ đề. Nhưng bước tiến của năm sau nhất định phải mạnh mẽ và vững vàng hơn năm trước./.