Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ Trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết: Những năm qua công tác khám bệnh, chữa bệnh ở nước ta đã đạt được một số thành tựu; cơ sở vật chất của các bệnh viện được đầu tư, phát triển hơn; nhiều kỹ thuật công nghệ y học tiên tiến được áp dụng trong khám, chữa bệnh; khả năng tiếp cận với dịch vụ y tế của người dân được cải thiện. Thế nhưng, trên thực tế chất lượng khám, chữa bệnh vẫn còn một số khó khăn, như phân bố nhân lực y tế không đồng đều; thiếu nhân lực y tế ở nhiều địa phương, nhất là các vùng sâu, vùng xa; nhiều kỹ thuật y học cao đã triển khai nhưng chưa đồng đều; khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao của người dân hạn chế; người dân chưa tin tưởng chất lượng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tuyến dưới.

Để giải quyết những khó khăn, thách thức nêu trên, ngày 09-01-2013, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 92/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án giảm quá tải bệnh viện giai đoạn 2013 - 2020. Và, một trong những nội dung quan trọng của Đề án đó là việc thành lập và phát triển mạng lưới bệnh viện vệ tinh với sự ưu tiên 5 chuyên khoa: Ung bướu, ngoại - chấn thương, tim mạch, sản và nhi theo hướng dẫn lấy một số bệnh viên tuyến trung ương, bệnh viện tuyến cuối của thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh làm bệnh viện hạt nhân; đồng thời phát triển một số bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến huyện làm bệnh viện vệ tinh của các bệnh viện hạt nhân; phấn đấu mỗi chuyên khoa nói trên có từ 15 bệnh viện, khoa vệ tinh trở lên. Đồng thời, nâng cao năng lực khám bệnh, chữa bệnh tại chỗ của các bệnh viện vệ tinh nhằm từng bước giảm số lượng người bệnh từ bệnh viện tuyến dưới chuyển lên tuyến trên thông qua các hoạt động đào tạo cán bộ y tế và chuyển giao kỹ thuật, công nghệ cho các bệnh viện vệ tinh; tư vấn khám bệnh, chữa bệnh từ xa giữa các bệnh viện hạt nhân và bệnh viện vệ tinh thông qua hệ thống công nghệ thông tin.

Sau hơn 2 năm triển khai, thực hiện trên cả nước, PGS, TS. Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý khám, chữa bệnh cho biết, Đề án đã đạt được một số kết quả nhất định, đó là: Có 36/44 dự án bệnh viện vệ tinh của các đơn vị được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt; 38/46 bệnh viện bước đầu có đối ứng, cải thiện cơ sở vật chất hạ tầng, mua sắm trang thiết bị phục vụ chuyển giao kỹ thuật; 32/46 bệnh viện đã bổ sung nhân lực để tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật; tuyển thêm được 874 bác sĩ, điều dưỡng và kỹ thuật viên; 46/46 bệnh viện cử cán bộ đi học để chuẩn bị tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật. Trong thời gian qua, số giường bệnh, bệnh viện ở tuyến trung ương và tuyến cuối đã tăng đáng kể; thành lập mạng lưới bệnh viện vệ tinh với 14 bệnh viện hạt nhân và 46 bệnh viện vệ tinh ở 38 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Chất lượng khám, chữa bệnh tuyến dưới được nâng lên thông qua hoạt động chuyển giao kỹ thuật; ban hành tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện, cải tiến quy trình khám bệnh, chữa bệnh và thời gian khám bệnh đã giảm trung bình là 48,5 phút/lượt khám bệnh. Tình trạng ghép giường bệnh có xu hướng giảm tại bệnh viện tuyến trung ương và tuyến cuối…

Tuy nhiên, tại Hội nghị, nhiều đại biểu đã chỉ ra những khó khăn, hạn chế cần sớm khắc phục là: một số tỉnh chưa duyệt cấp hoặc cấp chưa đủ kinh phí; một số bệnh viện vệ tinh không đủ nhân lực, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị để tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật; hiện nay còn 25/63 tỉnh, thành chưa có bệnh viện vệ tinh. Trong khi đó, vẫn còn tình trạng quá tải ở bệnh viện tuyến Trung ương, đặc biệt là bệnh viện tuyến cuối ở các thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; chất lượng chuyên môn của y tế tuyến dưới còn hạn chế, tình trạng chuyển người bệnh lên tuyến trên vẫn nhiều.

Kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đánh giá cao sự nỗ lực của của nhiều địa phương đã quan tâm, kịp thời hỗ trợ cho Đề án triển khai đạt được kết quả bước đầu. Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu: Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện bệnh viện vệ tinh, chuyển giao kỹ thuật mà không phân biệt là của Nhà nước hay tư nhân, xem đây là một trong những giải pháp căn bản để đào tạo đội ngũ cán bộ y tế chất lượng cao cho tuyến dưới, phát huy hiệu quả các bệnh viện hiện có. Không ngừng mở rộng mạng lưới bệnh viện vệ tinh (hiện nay còn 15 tỉnh chưa có bệnh viện vệ tinh, phấn đấu đến cuối năm 2016 tất cả các tỉnh, thành phố có bệnh viện tuyến tỉnh là bệnh viện vệ tinh và các chuyên khoa tim mạch, ung bướu, ngoại - chấn thương, sản, nhi và một số chuyên khoa khác. Bên cạnh đó, Bộ trưởng đã đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố cần ưu tiên bố trí ngân sách, huy động vốn để đầu tư phát triển bệnh viện phù hợp với quy hoạch mạng lưới y tế địa phương nhằm mục tiêu giảm quá tải ở bệnh viện để chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng tốt hơn./.