Mục lục Tạp chí Cộng sản số 824 (6-2011)

QUÁN TRIỆT VÀ THỰC HIỆN NGHI QUYẾT ĐẠI HỘI XI CỦA ĐẢNG

*** Chỉ thị của bộ chính trị  Về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh

 Ngày 14-5-2011, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Chỉ thị số 03-CT/TW về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Tạp chí Cộng sản trân trọng giới thiệu toàn văn Chỉ thị.

 *** Những nội dung cơ bản và mới của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020*

Lời Bộ Biên tập:  Thực hiện Chỉ thị số 01-CT/TW, ngày 17-3-2011, của Bộ Chính trị về học tập, quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, nhằm góp phần giúp cán bộ, đảng viên và nhân dân quán triệt sâu sắc nội dung các văn kiện Đại hội, từ đó tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động, đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, Tạp chí Cộng sản xin trân trọng giới thiệu những nội dung cơ bản và mới của Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 2011 - 2020.

 Trương Tấn Sang - Báo chí Việt Nam tham gia tích cực, hiệu quả vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng

 Lời Bộ Biên tập: Ngày 5-5-2011, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị báo chí toàn quốc nhằm đánh giá hoạt động báo chí năm 2010, triển khai nhiệm vụ trọng tâm của các cơ quan báo chí năm 2011. Đồng chí Trương Tấn Sang, ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư đã tới dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Tạp chí Cộng sản xin trích giới thiệu nội dung bài phát biểu quan trọng này.

 Hoàng Bình Quân - Công tac đối ngoại nhân dân góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng

Một trong những nội dung hoạt động để góp phần thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng chính là tiến hành có hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân, để đưa Việt Nam đến với thế giới, mang thế giới tới Việt Nam.

 NHÂN KỶ NIỆM 100 NĂM NGÀY BÁC HỒ RA ĐI TÌM ĐƯỜNG CỨU NƯỚC (5-6-1911 - 6-6-2011)

 Trần Trọng Tân - Ngày 5-6-1911 - ngày có ý nghĩa lịch sử trọng đại

 Lúc Bác mất, đồng chí Lê Duẩn đã đọc Điếu văn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, trong đó khẳng định: “Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta đã sinh ra Hồ Chủ tịch, người anh hùng dân tộc vĩ đại và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta và non sông đất nước ta”. Để làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta và non sông đất nước ta, ngày 5-6-1911, Bác Hồ của chúng ta, lúc đó là Nguyễn Tất Thành, đã vượt trùng dương tìm đường cứu nước và Người đã tìm được con đường cứu nước đúng đắn.

 Phạm Hồng Chương - Tinh thần đổi mới, độc lập, tự chủ, sáng tạo của Hồ Chí Minh trong việc giải quyết vấn đề dân tộc - con người trên hành trình tìm đường, dẫn đường cho Cách mạng Việt Nam

 "Cái mà tôi cần nhất trên đời là:

Đồng bào tôi được tự do, Tổ quốc tôi được độc lập"(1).

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói như vậy và Người đã phấn đấu suốt đời cho chân lý giản dị: độc lập cho dân tộc và tự do, hạnh phúc cho nhân dân Việt Nam. Đó là điểm xuất phát của quá trình nhận thức, là tiêu chuẩn lựa chọn một học thuyết, tìm một con đường tranh đấu đúng đắn, là hạt nhân chi phối các hoạt động lý luận và thực tiễn, là mục tiêu phấn đấu của Hồ Chí Minh, đồng thời cũng là cội nguồn thắng lợi của cách mạng nước ta dưới sự dẫn dắt của Người.

TỌA ĐÀM KHOA HỌC

*** Giải quyết tốt mối quan hệ  giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị

Lời Bộ Biên tập: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) đã xác định 8 phương hướng cơ bản cần quán triệt và thực hiện để hoàn thành mục tiêu của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Cương lĩnh yêu cầu, trong quá trình thực hiện các phương hướng đó, phải chú trọng nắm vững và giải quyết tốt các mối quan hệ, trong đó có mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị. Thực hiện Chỉ thị số 01-CT/TW ngày 17-3-2011 của Bộ Chính trị về học tập, quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, ngày 10-5-2011, tại Hà Nội, Tạp chí Cộng sản đã tổ chức Tọa đàm khoa học "Giải quyết tốt mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị" với sự tham gia của nhiều nhà khoa học đến từ các học viện, các cơ quan nghiên cứu lý luận ở Hà Nội. Tạp chí Cộng sản trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc Báo cáo Đề dẫn của PGS, TS Vũ Văn Phúc, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Tổng thuật Tọa đàm; tham luận của GS, TS Dương Phú Hiệp tại Tọa đàm khoa học này.

*** Báo cáo đề dẫn

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) đã xác định rõ “Mục tiêu tổng quát khi kết thúc thời kỳ quá độ ở nước ta là: Xây dựng được về cơ bản nền tảng kinh tế của chủ nghĩa xã hội với kiến trúc thượng tầng về chính trị, tư tưởng, văn hóa phù hợp, tạo cơ sở để nước ta trở thành một nước xã hội chủ nghĩa ngày càng phồn vinh, hạnh phúc"(1). Để thực hiện thành công mục tiêu này, Cương lĩnh nêu 8 phương hướng cơ bản đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân nêu cao tinh thần cách mạng tiến công, ý chí tự lực tự cường, phát huy tiềm năng và trí tuệ, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, quán triệt và thực hiện tốt. Trong quá trình thực hiện các phương hướng cơ bản trên, phải đặc biệt chú trọng nắm vững và giải quyết tốt các mối quan hệ lớn: giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ.

*** Tổng thuật Tọa đàm

Các đại biểu tập trung thảo luận nhưng vấn đề liên quan đến chủ đề Tọa đàm với một trình tự lô-gic, khoa học, từ những nhận thức căn bản và mới về kinh tế, chính trị cũng như mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị hiện nay; những quan điểm, chủ trương của Đảng, đặc biệt trong Văn kiện Đại hội XI về đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị, đến các phương hướng, giải pháp giải quyết tốt mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị.

 Dương Phú Hiệp - Quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị là mối quan hệ cơ bản, cốt lõi

 Giải quyết tốt những vấn đề tồn đọng như tệ quan liêu, lãng phí và tham nhũng...; đáp ứng được các đòi hỏi của nền kinh tế thị trường, yêu cầu của hội nhập quốc tế; đặc biệt là đòi hỏi Đảng phải chủ động tự đổi mới trước yêu cầu của thực tiễn xã hội và dân chủ hóa đời sống xã hội hiện nay cũng chính là những yêu cầu đặt ra để giải quyết tốt mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị - một mối quan hệ được coi là cơ bản, cốt lõi trong tiến trình xây dựng xã hội mới ở nước ta hiện nay.

 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI

Đỗ Quý Doãn - Một số vấn đề về công tác chỉ đạo, quản lý báo chí hiện nay

Trong bối cảnh chung của đất nước, hoạt động báo chí xuất bản đã nỗ lực phấn đấu hoàn thành chức năng chính trị - xã hội của mình, góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu quả tuyên truyền các nhiệm vụ chính trị của Đảng, các giải pháp quan trọng của Chính phủ trong kiềm chế lạm phát, chống suy giảm kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, hướng tới phát triển bền vững. Những thành công trên đều gắn rất chặt với công tác chỉ đạo, quản lý báo chí.

 Phạm Việt Dũng - Nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước bảo đảm vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước

 Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) tiếp tục khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước (KTNN) và KTNN cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Thành phần KTNN bao gồm các yếu tố thuộc sở hữu nhà nước và các yếu tố thuộc sở hữu toàn dân mà Nhà nước được giao quyền đại diện chủ sở hữu. Trong đó chia thành 3 nhóm cơ bản: Nhóm các yếu tố thuộc sở hữu toàn dân, như đất đai và tài nguyên gắn với đất đai, vùng biển,...; Nhóm các yếu tố vật chất mà Nhà nước sử dụng vốn ngân sách, kể cả các nguồn vốn mà Nhà nước huy động; Nhóm các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được hình thành trên cơ sở đầu tư nhà nước, kể cả đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước. Nhóm này là biểu hiện cụ thể của việc Nhà nước thực hiện hoạt động kinh tế. Như vậy, trong thành phần KTNN, DNNN giữ vị trí cơ bản và rất to lớn.

Chu Tiến Quang - Nông nghiệp Việt Nam sau 4 năm thực hiện cam kết WTO

Sau 4 năm Việt Nam là thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đến nay là thời điểm cần nhìn nhận lại những tác động của việc gia nhập này đến nông nghiệp nước ta, từ đó góp phần tạo căn cứ cho việc điều chỉnh chính sách nông nghiệp phù hợp với lộ trình cam kết WTO và hạn chế những tác động nghịch của quá trình này.

Trần Thị Minh Châu - Chính sách đất nông nghiệp ở Việt Nam

Đất nông nghiệp là tài sản quý giá nhất, nguồn lực quyết định để người nông dân tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Trong nhiều năm, Đảng và Nhà nước đã có những nỗ lực hỗ trợ nông dân tiếp cận quyền sử dụng đất đai. Tuy nhiên, cho đến nay, quyền sử dụng đất của nông dân và vấn đề bảo hộ nông dân giữ quyền sử dụng đất cả với tư cách tư liệu sản xuất, lẫn tư cách tài sản đang tồn đọng nhiều vấn đề.

 Trần Thanh Lâm - Quản lý tổng hợp tài nguyên nước nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu

Tài nguyên nước có vị trí quan trọng trong đời sống của nhân dân cũng như  sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Vì thế nghiên cứu tài nguyên nước (TNN) và quản lý tổng hợp tài nguyên nước (THTNN) là điều hết sức cần thiết, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra mạnh mẽ.

 THỰC TIỄN - KINH NGHIỆM

 Nguyễn Minh Quang - Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương  sau hơn 4 năm thực hiện  Nghị quyết  Trung ương 4 khóa X

Ngày 09-02-2007, Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) đã ra Nghị quyết "Về đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan đảng, định hướng về đổi mới tổ chức bộ máy nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội". Những kết quả qua 4 năm thực hiện đã khẳng định việc lập Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương và kiện toàn, sắp xếp lại các tổ chức đảng thuộc Khối các cơ quan Trung ương theo Nghị quyết Trung ương 4 khóa X là chủ trương đúng đắn, phù hợp; các tổ chức đảng trong Khối đã từng bước khẳng định vai trò, vị trí và phát huy hiệu quả trong hoạt động thực tiễn.

 Mai Văn Ninh - Chủ động, linh hoạt, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu xây dựng Thanh Hóa sớm trở thành tỉnh tiên tiến

Thanh Hóa nằm ở phía nam đồng bằng Bắc Bộ, là cửa ngõ nối liền Bắc Bộ với Trung Bộ, với diện tích tự nhiên 11.133 km2, dân số gần 3,5 triệu người, có 102 km bờ biển, có cửa khẩu quốc tế với nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào và cảng nước sâu Nghi Sơn. Với vị trí địa lý, điều kiện thiên nhiên ưu đãi, hệ thống giao thông thuận lợi, nguồn nhân lực dồi dào, Thanh Hóa hội tụ đủ tiềm năng, lợi thế để phát triển toàn diện kinh tế - xã hội.

 Võ Văn Dũng - Bạc Liêu với những giải pháp vượt khó, giảm nghèo

Không có nhiều lợi thế trong thu hút đầu tư do ở xa các trung tâm kinh tế lớn của vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và cả nước; hệ thống kết cấu hạ tầng yếu kém; nguồn nhân lực còn thiếu và yếu... là những hạn chế, thách thức lớn mà Bạc Liêu cần sớm vượt qua trong tiến trình hội nhập và phát triển. Đảng bộ tỉnh đã đề ra nhiều chủ trương, biện pháp cụ thể để sớm khắc phục những hạn chế, yếu kém, phát huy mạnh mẽ những tiềm năng, lợi thế,  phấn đấu đưa Bạc Liêu trở thành tỉnh có mức phát triển trung bình khá của vùng ĐBSCL vào năm 2015.

 Lê Vĩnh Tân - Những giải pháp chủ yếu thúc đẩy phát triển mô hình nông thôn mới trên địa bàn tỉnh đồng tháp

Xây dựng nông thôn mới là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước với mục tiêu cốt lõi làm đổi mới diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân ở nông thôn. Chủ trương này là một trong những động lực quan trọng nhất để Đồng Tháp, một tỉnh nông nghiệp, phần lớn người dân làm nghề nông, sống ở khu vực nông thôn đẩy nhanh tốc độ và chất lượng phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu trở thành tỉnh có mức tăng trưởng khá của khu vực đồng bằng sông Cửu Long và cả nước trong thời gian tới.

SINH HOẠT TƯ TƯỞNG

Nguyễn Văn Hải - Xu thời, cơ hội, thực dụng

THẾ GIỚI: VẤN ĐỀ - SỰ KIỆN

 Xủn-thon Xay-nha-chắc - Đại hội IX của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào: Giai đoạn phát triển mới của cách mạng Lào

 Với sự tham gia của 576 đại biểu, đại diện cho gần 192.000 đảng viên toàn quốc, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng Nhân dân Cách mạng (NDCM) Lào diễn ra từ ngày 17 đến ngày 21-3-2011 tại thủ đô Viêng-chăn đã ghi nhận những thành tựu to lớn mà nhân dân Lào đạt được dưới sự lãnh đạo của Đảng NDCM Lào trong 5 năm qua; đồng thời rút ra những bài học có ý nghĩa quan trọng, để tiếp tục lãnh đạo thành công sự nghiệp cách mạng của đất nước Lào.

 Vũ Trung Mỹ - Đại hội VI của  Đảng Cộng sản Cu-ba: Khẳng định tính chất xã hội chủ nghĩa bất diệt của cách mạng

 Tháng tư - tháng của những sự kiện lịch sử trọng đại trong đời sống chính trị của nhân dân Cu-ba. Năm mươi năm trước, ngày 16-4-1961, tại cuộc mít-tinh quần chúng trên đại lộ 23 ở Thủ đô La Ha-ba-na, Tổng Tư lệnh Phi-đen Ca-xtrô đã tuyên bố: "Đây là cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa và dân chủ của người nghèo, cho người nghèo và vì người nghèo". Ngày 19-4-1961, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Phi-đen, chỉ trong 72 giờ, quân và dân Cu-ba đã giành thắng lợi vang dội trên bãi biển Hi-rôn, đập tan ý đồ xâm lược và đánh dấu thất bại đầu tiên của đế quốc Mỹ tại Tây bán cầu. Đại hội VI của  Đảng Cộng sản Cu-ba diễn ra trong những ngày kỷ niệm lịch sử này đã tái khẳng định mục tiêu bất biến của cách mạng Cu-ba nhằm xây dựng một xã hội, như Lãnh tụ Phi-đen đã từng nhấn mạnh, “có kiến thức, có văn hóa, có sự phát triển nhân văn tuyệt vời nhất mà con người có thể tính đến…”

Nguyễn Bằng Việt - Châu Á - động lực tăng trưởng của kinh tế thế giới

Trong khi tiến trình phục hồi của nền kinh tế thế giới vẫn còn chậm chạp, thì các nền kinh tế châu Á đã đạt tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ, sản lượng hàng hóa và xuất khẩu đã tăng trở lại gần bằng với thời kỳ tiền khủng hoảng. Châu Á trở thành điểm sáng nhất trên bức tranh kinh tế toàn cầu. Theo dự báo của Ngân hàng Phát triển châu Á, đến năm 2030, châu Á có thể sẽ trở thành khu vực kinh tế lớn nhất thế giới.