Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, lan tỏa giá trị và nâng cao vị thế Thủ đô Hà Nội trong tiến trình hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng

Phát huy vai trò tiên phong trong hoạt động đối ngoại

Với vị thế là nơi diễn ra nhiều sự kiện chính trị, ngoại giao trọng đại, Thủ đô Hà Nội đã trở thành không gian đối thoại, hợp tác và kết nối giữa Việt Nam với cộng đồng quốc tế. Không chỉ là điểm đến của bạn bè quốc tế khắp năm châu, Thủ đô Hà Nội còn là nơi khởi phát nhiều sáng kiến đối ngoại, góp phần mở rộng hợp tác đa phương, nâng cao uy tín quốc gia, khẳng định vai trò tiên phong trong việc đưa hình ảnh Việt Nam đến gần hơn với thế giới.

Trong những năm qua, vai trò tiên phong của Hà Nội được thể hiện rõ qua hàng loạt sự kiện quốc tế lớn được tổ chức tại Thủ đô. Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên năm 2019, các hội nghị cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cùng nhiều diễn đàn hợp tác đa phương về kinh tế, văn hóa, khoa học,… đã để lại dấu ấn sâu đậm. Hà Nội được đánh giá là điểm đến an toàn, thân thiện, chuyên nghiệp, có năng lực tổ chức và bảo đảm thành công những sự kiện quốc tế quan trọng. Đây là minh chứng rõ nét cho vị thế, uy tín ngày càng được nâng cao của Thủ đô trong quan hệ quốc tế.

Cùng với ngoại giao chính trị, Thủ đô Hà Nội chủ động mở rộng đối ngoại địa phương và đối ngoại nhân dân. Hiện nay, Hà Nội đã thiết lập quan hệ hữu nghị, hợp tác song phương với khoảng 110 thủ đô, thành phố, địa phương của các nước trên thế giới, bao gồm các nước Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN); các nước thuộc khu vực Đông Bắc Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc), châu Á - Thái Bình Dương (Australia, New Zealand…), Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) và Đông Âu (Nga, Ba Lan, Séc…); các nước Tây Âu (Pháp, Đức, Anh, Pháp, Bỉ…). Trong đó, Hà Nội đã ký kết thỏa thuận hợp tác với 61 thủ đô, thành phố của các nước và là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế có uy tín trên thế giới. Các chương trình hợp tác hữu nghị, trao đổi kinh nghiệm về quy hoạch đô thị, môi trường, khoa học - công nghệ mang lại nhiều hiệu quả thiết thực, đồng thời khẳng định hình ảnh Thủ đô Hà Nội là trung tâm hợp tác cởi mở, tin cậy.

Ngoại giao văn hóa cũng là thế mạnh nổi bật của Thủ đô Hà Nội. Danh hiệu “Thành phố vì hòa bình” do Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) trao tặng năm 2019 đã tôn vinh bản sắc nhân văn, truyền thống hiếu hòa của Thủ đô. Thông qua hoạt động giao lưu, lễ hội, tuần văn hóa quốc tế, Thủ đô Hà Nội vừa quảng bá di sản, văn hóa Việt Nam, vừa tiếp nhận tinh hoa nhân loại, tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa các dân tộc. Đặc biệt, trong 8 tháng đầu năm 2025, Thủ đô Hà Nội đón khoảng 21,58 triệu lượt khách du lịch, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm 2024 ⁽¹⁾, cho thấy sức hấp dẫn mạnh mẽ từ “sức mạnh mềm” văn hóa trong việc đưa Thủ đô trở thành điểm đến nổi bật trên bản đồ thế giới. Đây là nền tảng quan trọng góp phần nâng cao uy tín và vị thế của Hà Nội trong cộng đồng quốc tế.

Thủ đô Hà Nội cũng đi đầu trong thúc đẩy ngoại giao kinh tế, thường xuyên tổ chức các hội nghị xúc tiến đầu tư, diễn đàn hợp tác thương mại, thu hút đông đảo doanh nghiệp và nhà đầu tư quốc tế. Những hoạt động này vừa tạo động lực phát triển kinh tế cho thành phố, vừa góp phần khẳng định hình ảnh Việt Nam là đối tác tin cậy, năng động, sẵn sàng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu.

Trong giai đoạn mới, để phát huy hơn nữa vai trò tiên phong, Thủ đô Hà Nội cần tiếp tục đổi mới tư duy và phương thức triển khai hoạt động đối ngoại. Việc kết hợp chặt chẽ đối ngoại chính trị với ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa và đối ngoại nhân dân sẽ tạo thành nguồn sức mạnh tổng hợp, nâng cao hiệu quả, lan tỏa tầm ảnh hưởng, đóng góp thiết thực cho sự phát triển chung của đất nước. Đồng thời, thành phố cần chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đối ngoại có trình độ, bản lĩnh và tư duy hiện đại; tăng cường năng lực nghiên cứu, dự báo, cùng khả năng thích ứng với các vấn đề toàn cầu mới nổi, như chuyển đổi số, biến đổi khí hậu, an ninh phi truyền thống.

Phát huy vai trò tiên phong trong hoạt động đối ngoại không chỉ góp phần nâng cao uy tín, vị thế của Thủ đô, mà còn trực tiếp khẳng định hình ảnh, tầm vóc của Việt Nam trên trường quốc tế. Đây vừa là trách nhiệm, vừa là cơ hội để Thủ đô Hà Nội tiếp tục khẳng định vị thế trung tâm chính trị, văn hóa, đối ngoại tiêu biểu của quốc gia trong kỷ nguyên hội nhập toàn diện, sâu rộng.

Lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử và bản sắc Thủ đô

Hà Nội - Thủ đô ngàn năm văn hiến - là nơi hội tụ, kết tinh và lan tỏa những giá trị văn hóa, lịch sử tiêu biểu của dân tộc Việt Nam. Trải qua nhiều thăng trầm, Hà Nội vẫn giữ vai trò trung tâm chính trị, văn hóa, khoa học, giáo dục, đồng thời là biểu tượng của ý chí độc lập, tinh thần hòa hiếu và khát vọng phát triển. Trong tiến trình hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, việc phát huy và lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử cùng bản sắc riêng có của Thủ đô là phương thức quan trọng để nâng cao vị thế, uy tín và tạo dựng nguồn “sức mạnh mềm” cho đất nước.

Thứ nhất, Hà Nội có kho tàng di sản lịch sử - văn hóa phong phú với 6.489 di tích, trong đó gần 2.626 di tích được xếp hạng quốc gia và thành phố. Nhiều di sản đã được UNESCO ghi danh, như Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, ca trù, hát xẩm, tín ngưỡng thờ Mẫu… Đây là nguồn lực đặc biệt để Hà Nội vừa bảo tồn, vừa quảng bá hình ảnh đất nước ra thế giới. Thông qua di sản, Thủ đô không chỉ gìn giữ bản sắc mà còn tạo sức mạnh mềm, gia tăng hợp tác quốc tế.

Thứ hai, Thủ đô Hà Nội được bạn bè quốc tế đánh giá là biểu tượng của hòa bình, hữu nghị và hợp tác. Hình ảnh một Thủ đô an toàn, nhân văn, thân thiện đã và đang trở thành thông điệp mạnh mẽ lan tỏa ra thế giới. Trong bối cảnh quốc tế nhiều biến động, giá trị đó đã tạo nền tảng quan trọng để Thủ đô Hà Nội thu hút khách du lịch, nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài và các tổ chức quốc tế.

Thứ ba, Thủ đô Hà Nội là trung tâm hội tụ tinh hoa văn hóa vùng miền và thế giới. Với hơn 8,4 triệu dân (năm 2025), trong đó có cộng đồng người nước ngoài đến từ hàng trăm quốc gia, Thủ đô Hà Nội là không gian giao thoa văn hóa đa dạng, năng động. Những lễ hội quốc tế, tuần văn hóa, liên hoan nghệ thuật, sự kiện giao lưu thanh niên, thể thao, khoa học,… thường xuyên được tổ chức đã góp phần làm phong phú đời sống văn hóa và tăng cường sự hiểu biết, hợp tác giữa các dân tộc.

Thứ tư, ngoại giao văn hóa của Hà Nội ngày càng được triển khai bài bản, gắn chặt với chiến lược đối ngoại của đất nước. Nhiều chương trình hợp tác đã để lại dấu ấn, như Tuần lễ văn hóa Hà Nội tại Thủ đô Paris (Pháp), Tokyo (Nhật Bản), Moscow (Nga); Lễ hội Áo dài; Festival sáng tạo Hà Nội; các triển lãm, liên hoan phim quốc tế. Đây là dịp quảng bá văn hóa, lịch sử, con người Thủ đô, đồng thời khẳng định Hà Nội như một trung tâm sáng tạo, hội nhập và phát triển, trở thành điểm đến văn hóa hấp dẫn trên bản đồ thế giới.

Thứ năm, con người Hà Nội giữ vai trò quan trọng trong lan tỏa bản sắc. Văn hóa không chỉ ở di tích, lễ hội mà còn thể hiện qua lối sống, ứng xử, thái độ của mỗi người dân. Trong mắt bạn bè quốc tế, một Hà Nội văn minh, thanh lịch, thân thiện, mến khách chính là minh chứng sống động cho bản sắc dân tộc. Vì vậy, cùng với quảng bá di sản, Thủ đô Hà Nội cần xây dựng và lan tỏa văn hóa người Tràng An trong thời kỳ mới, vừa giữ gìn truyền thống, vừa năng động, sáng tạo, hội nhập.

Có thể khẳng định, lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử và bản sắc không chỉ là nhiệm vụ của Thủ đô Hà Nội, mà còn là trách nhiệm đối với đất nước. Thủ đô càng khẳng định được bản sắc riêng, vị thế quốc gia càng được củng cố. Văn hóa chính là nền tảng tinh thần của xã hội, là nguồn “sức mạnh mềm” trong đối ngoại, là động lực để Thủ đô Hà Nội góp phần nâng cao uy tín, hình ảnh và tầm vóc Việt Nam trên trường quốc tế.

Nâng cao vị thế, uy tín Thủ đô Hà Nội trên trường quốc tế

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, vị thế và uy tín của một quốc gia không chỉ được khẳng định trên các diễn đàn chính trị, kinh tế toàn cầu, mà còn thể hiện qua hình ảnh và vai trò của Thủ đô. Với vị thế trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, đồng thời là đầu mối giao lưu quốc tế lớn nhất cả nước, Thủ đô Hà Nội là “tấm gương” phản chiếu vị thế của Việt Nam trong con mắt bạn bè quốc tế. Việc nâng cao vị thế, uy tín của Thủ đô Hà Nội trên trường quốc tế cũng là sự khẳng định tầm vóc, sức mạnh và uy tín của Việt Nam trong tiến trình hội nhập toàn cầu.

Thực tiễn thời gian qua cho thấy, Thủ đô Hà Nội đã đạt nhiều bước tiến quan trọng. Thành phố được lựa chọn là địa điểm đăng cai nhiều hoạt động kinh tế, thương mại, khoa học và văn hóa quốc tế quy mô lớn, từ diễn đàn xúc tiến đầu tư, triển lãm công nghệ, hội chợ thương mại cho đến các sự kiện giao lưu văn hóa - nghệ thuật. Mỗi sự kiện thành công đều góp phần khẳng định Thủ đô Hà Nội là đô thị an toàn, thân thiện, chuyên nghiệp, tạo dựng niềm tin của bạn bè quốc tế và nâng tầm vị thế quốc gia.

Bên cạnh chính trị - ngoại giao, Thủ đô Hà Nội còn là trung tâm thu hút mạnh mẽ nguồn lực quốc tế trong lĩnh vực kinh tế, đầu tư, khoa học - công nghệ. Theo Chi cục Thống kê thành phố Hà Nội, trong tháng 7-2025, Thủ đô Hà Nội thu hút 77,4 triệu USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), trong đó, 30 dự án được cấp phép mới với tổng số vốn đăng ký đạt 6,5 triệu USD; 10 dự án được điều chỉnh tăng vốn đầu tư với tổng số vốn đăng ký thêm đạt 50,3 triệu USD; nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần 27 lượt, đạt 20,6 triệu USD. Tính chung 7 tháng đầu năm 2025, Thủ đô Hà Nội đã thu hút trên 3,7 tỷ USD vốn FDI, tăng 91% so với cùng kỳ năm 2024, dẫn đầu cả nước về thu hút FDI ⁽²⁾. Các diễn đàn xúc tiến đầu tư, hợp tác thương mại, trao đổi công nghệ được tổ chức tại Thủ đô không chỉ mở rộng không gian phát triển cho thành phố, mà còn góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của dòng vốn đầu tư quốc tế. Thủ đô Hà Nội ngày càng khẳng định vai trò “đầu tàu” trong thu hút các dự án công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, đô thị thông minh, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên kinh tế tri thức.

Một trụ cột quan trọng tạo nên vị thế Thủ đô Hà Nội là sự phát triển của đối ngoại nhân dân và giao lưu văn hóa quốc tế. Trong nhiều năm qua, Thủ đô đã thiết lập mạng lưới đối tác rộng khắp, từ châu Á, châu Âu đến châu Mỹ, châu Phi, với các chương trình hợp tác cụ thể trong giáo dục, y tế, khoa học, môi trường, văn hóa - nghệ thuật. Những hoạt động này ngày càng đi vào chiều sâu, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần lan tỏa hình ảnh một Hà Nội hiện đại nhưng giàu truyền thống. Đây là nền tảng quan trọng để Thủ đô nâng cao uy tín, được nhìn nhận như một trung tâm giao lưu quốc tế giàu tiềm năng.

Tuy nhiên, nâng cao vị thế và uy tín trên trường quốc tế không chỉ dựa vào việc tổ chức sự kiện hay thu hút nguồn vốn FDI. Yếu tố then chốt là xây dựng và duy trì hình ảnh một Hà Nội năng động, sáng tạo, hội nhập quốc tế mà vẫn gìn giữ được bản sắc riêng. Sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống ngàn năm văn hiến với tinh thần đổi mới của thời kỳ hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng tạo nên sức hấp dẫn bền vững, khẳng định tầm vóc của Hà Nội trong khu vực và trên thế giới.

Để tiếp tục nâng cao vị thế và uy tín của Thủ đô Hà Nội, công tác đối ngoại trong thời gian tới cần tập trung triển khai đồng bộ một số giải pháp trọng tâm sau:

Một là, xác định đối ngoại là nhiệm vụ chính trị thường xuyên, gắn liền với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô; bám sát các nhiệm vụ đối ngoại trọng tâm của Đảng và Nhà nước, nhất là đường lối đối ngoại theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; xác định rõ các mục tiêu đối ngoại trong từng lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội để chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động đối ngoại có tính thống nhất và bổ trợ lẫn nhau. Mọi hoạt động đối ngoại phải được tổ chức chuyên nghiệp, có tầm nhìn chiến lược, bảo đảm mang lại hiệu quả trực tiếp cho Thủ đô Hà Nội, đồng thời đóng góp tích cực vào uy tín chung của đất nước.

Hai là, mở rộng mạng lưới hợp tác quốc tế, đặc biệt với các thủ đô, thành phố lớn trên thế giới. Thông qua chương trình kết nghĩa, hợp tác chuyên đề, Thủ đô Hà Nội có thể tranh thủ kinh nghiệm trong quản lý đô thị, phát triển hạ tầng, bảo vệ môi trường, chuyển đổi số - những lĩnh vực then chốt cho phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh trong tiến trình toàn cầu hóa.

Ba là, phát huy nguồn lực văn hóa và con người như kênh quan trọng để khẳng định vị thế. Xây dựng hình ảnh người Hà Nội thanh lịch, văn minh, mến khách; lan tỏa thông điệp “Thành phố vì hòa bình” tới bạn bè quốc tế; tổ chức nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, nghệ thuật chất lượng, gắn kết với các giá trị phổ quát của nhân loại. Đây chính là “sức mạnh mềm” giúp Thủ đô Hà Nội trở thành địa chỉ tin cậy, thân thiện, tạo dựng uy tín bền lâu.

Bốn là, tối ưu hóa mọi điều kiện, khai thác mọi tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô, nhất là tiềm năng kinh tế. Xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách phục vụ phát triển, quyết liệt thực hiện các giải pháp đột phá nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về kinh tế gắn với nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh, bảo đảm phát triển kinh tế Thủ đô nhanh, bền vững. Hà Nội có tiềm năng trí tuệ khoa học lớn cần được khai thác, tận dụng tối đa. Điều này sẽ góp phần nâng cao sức cạnh tranh của Thủ đô. Sự phối hợp giữa Nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp là cơ sở để nâng cao sức cạnh tranh của Hà Nội, góp phần xây dựng kinh tế tri thức mà Hà Nội là thành phố đi đầu về lĩnh vực này. Đây không chỉ là sự đáp ứng đối với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, mà còn là đòi hỏi cấp thiết để Hà Nội tiếp tục hòa nhịp cùng thế giới.

Năm là, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, phát triển đô thị thông minh, kinh tế xanh, kinh tế số, coi đây là lợi thế mới trong hội nhập quốc tế. Một Hà Nội hiện đại, sáng tạo, bền vững sẽ tạo ấn tượng mạnh mẽ, nâng cao uy tín trong con mắt bạn bè quốc tế, đồng thời góp phần khẳng định Việt Nam là quốc gia tiên phong trong thích ứng với xu thế phát triển toàn cầu.

Tóm lại, với vị thế trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, Thủ đô Hà Nội vừa là “trái tim” của đất nước, vừa là biểu tượng tiêu biểu cho sức mạnh và trí tuệ Việt Nam trên trường quốc tế. Việc phát huy vai trò tiên phong trong đối ngoại, lan tỏa giá trị văn hóa - lịch sử, nâng cao uy tín và vị thế của Hà Nội không chỉ thúc đẩy sự phát triển của Thủ đô, mà còn khẳng định tầm vóc quốc gia trong tiến trình toàn cầu hóa. Trên nền tảng đó, Việt Nam ngày càng được đánh giá là một quốc gia năng động, trách nhiệm và đáng tin cậy. Để giữ vững đà phát triển, Hà Nội cần tiếp tục đổi mới tư duy, đẩy mạnh sáng tạo, mở rộng quan hệ quốc tế theo hướng chiến lược và bền vững. Một Hà Nội hiện đại, gắn kết hài hòa với truyền thống sẽ trở thành cầu nối lan tỏa hình ảnh Việt Nam trong cộng đồng quốc tế, góp phần củng cố uy tín quốc gia và đóng góp thiết thực cho sự nghiệp hòa bình, hợp tác, phát triển của khu vực cũng như thế giới./.

-----------------------

(1) Xem: “Hà Nội: 8 tháng 2025 thu gần 86 nghìn tỉ đồng từ du lịch”, Cổng thông tin điện tử Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ngày 27-8-2025, https://bvhttdl.gov.vn/ha-noi-8-thang-2025-thu-gan-86-nghin-ti-dong-tu-du-lich-20250827080748936.htm

(2) Minh Anh: “Hà Nội thu hút trên 3,7 tỷ USD vốn FDI trong 7 tháng”, Báo Điện tử Chính phủ, ngày 4-8-2025, https://thanglong.chinhphu.vn/ha-noi-thu-hut-tren-37-ty-usd-von-fdi-trong-7-thang-103250804180423839.htm